Ngày 17/04, theo tin từ Reuters cho hay xuất khẩu dầu thô tháng Ba cá»§a Iran Ä‘ã giảm lần đầu tiên trong năm tháng qua, đồng thá»i mức xuất khầu tháng Tư còn có thể giảm hÆ¡n nữa, tiến gần hÆ¡n đến hạn mức xuất khẩu cho phép theo Hiệp ước Hạt nhân tạm thá»i ký kết hồi tháng 11/2013 ná»›i lá»ng má»™t số biện pháp trừng phạt đối vá»›i Tehran.
http://cdn.trend.az/article_photo/2011/12/20/iran_oil_201211.jpg
Under the agreement reached in Geneva, Iran's oil exports were to remain at an average 1 million barrels per day (bpd) for the six months to July 20, but since the signing last year, shipments to Asia alone had topped that mark until this month.
Theo thá»a thuáºn đạt được tại Geneva, xuất khẩu dầu thô cá»§a Iran sẽ duy trì tại mức bình quân 1 triệu thùng/ngày trong vòng sáu tháng tình đến ngày 20/07 tá»›i Ä‘ây, thế nhưng kể từ khi ký kết hiệp ước, xuất khẩu dầu thô đến thị trưá»ng Châu Âu lần đầu tiên đạt mức dưới hạn mức cho phép trong tháng này.
Mức giảm xuất khẩu dầu thô cá»§a Iran trong tháng Ba sẽ duy trì còn quanh mức 1 triệu thùng/ngày và còn 953 ngàn thùng/ngày trong tháng Tư, giảm Ä‘i phần nào áp lá»±c lên Tehran trước vòng Ä‘àm phán kế tiếp sẽ diá»…n ra vào tháng sau nhằm kết thúc các tranh cãi xung quanh chương trình hạt nhân Iran.
Mức giảm này chá»§ yếu đến từ nước nháºp khẩu dầu Nháºt Bản Ä‘ã không có bất kì lô hàng dầu nào từ Iran và Han Quốc không có lịch thu mua dầu thô cá»§a nước Cá»™ng hòa Hồi giáo Vùng Vịnh trong tháng Tư này.
Victor Shum, hãng tư vấn năng lượng HIS nháºn xét: “Khi xuất khẩu dầu thô cá»§a Iran tăng lên, thị trưá»ng Ä‘ã chú ý Ä‘iá»u Ä‘ó vì váºy tôi không lấy làm ngạc nhiên khi há» ná»— lá»±c cắt giảm má»™t phần trong thá»i gian tá»›i. Liên quan đến nhà nháºp khẩu Trung Quốc, mức sụt giảm cao hÆ¡n má»™t chút, nhưng nó liên tục trồi sụt vì váºy tính bình quân cả năm thì Trung Quốc sẽ duy trì mức nháºp khẩu theo như mục tiêu đỠra.”
Khách hàng lá»›n nhất cá»§a Iran, Trung Quốc, sẽ nâng mức nháºp khẩu dầu thô trong tháng này lên mức 552 ngàn thùng/ngày, cao hÆ¡n 1/3 so vá»›i cùng kỳ năm ngoái, sau khi mức nháºp khẩu dầu Iran giảm còn 458 ngàn thùng/ngày trong tháng trước.
Ngưá»i mua Trung Quốc sẽ chiếm khoảng 60% mức xuất khẩu dầu thô bằng đưá»ng biển từ Iran trong tháng này.
Dầu thô xuất khẩu đến Ấn Äá»™, khách hàng lá»›n thứ hai cá»§a Tehran, đạ tăng vá»t gần 43% trong Q1/2014, khiến cho Mỹ Ä‘ã đưa ra lá»i cảnh báo đối vá»›i Ấn Äá»™ là nước này cần phải duy trì mức nháºp khẩu gần hÆ¡n mức cuối năm 2013 là 195 ngàn thùng/ngày.
Ấn Äá»™ Ä‘ã lịch trình nháºp hẩu dầu thô tháng Tư khoảng 145 ngàn thùng/ngày, giảm từ mức nháºp khẩu 412 ngàn thùng/ngày trong tháng Má»™t.
Khó có thể nói ngay láºp tức sá»± cắt giảm nháºp khẩu từ Nháºt Bản, Ấn Äá»™ và Hàn Quốc là phản ứng trước áp lá»±c phải duy trì các Ä‘iá»u khoản cá»§a Hiệp ước Hạt nhân tạm thá»i, hay là nó có liên quan đến mức nháºp khẩu giảm theo mùa bởi vì kế hoạch bảo trì.
Tehran Ä‘ã bác bá» cáo buá»™c chương trình nghiên cứu hạt nhân cá»§a mình là nhằm phát triển vÅ© khí hạt nhân, và tuyên bố rằng Iran chỉ tìm kiếm việc cung cấp Ä‘iện từ việc nghiên cứu làm giàu uranium.
Trong nữa cuối cá»§a tháºp niên trước, Iran khai thác trung bình 4 triệu thùng/ngày, nhưng các lệnh cấm váºn khắc nghiệt quốc tế trong hai năm qua Ä‘ang cắt bá»›t phần lá»›n sản lượng khai thác và xuất khẩu cá»§a nước này.
Hiệp ước tạm thá»i giữa Iran và các cưá»ng quốc, ký hồi tháng 11/2013 và có hiệu lá»±c từ ngày 20/01/2014, Ä‘ã giải phóng lượng tiá»n 4,2 tỉ USD dùng để thanh toàn tiá»n thu mua dầu cho Tehran đổi lại chính phá»§ Iran phải cắt giảm chương trình hạt nhân.
Các chuyên gia Ä‘àm phán từ Iran và Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Äức, hay còn được biết là nhóm P5+1, sẽ bắt đầu vòng Ä‘àmphàn tiếp theo tại thá»§ Ä‘ô cá»§a Áo ngày 13/05 tá»›i Ä‘ây.
Theo ông Shum, các kế hoạch bảo trì định kì có thể giải thích lí do tại sao Nháºt Bản và Hàn Quốc nháºp khẩu ít dầu thô hon từ Iran. “Giai Ä‘oạn Q1 vẫn có má»™t phần cá»§a thá»i tiết má»§a Ä‘ông và nhu cầu tiêu thụ qua Ä‘ó vẫn ở mức cao, nhưng nhưng nhu cầu tiêu thụ dầu trong Q2 thưá»ng bắt đầu giảm vá»›i giai Ä‘oạn bảo trì định kì vào mùa xuân.”
Ngưá»i mua Nháºt Bản có thể cÅ©ng sẽ duy trì mức giảm nháºp khẩu trong bối cảnh không chắc chắn trước khả năng Tokyo sẽ thông qua kế hoạch bảo hiểm quốc gia nhằm bảo vệ các tàu chở dầu sau khi các công ty bảo hiểm bắt đầu tuân thá»§ các lệnh cấm bán bảo hiểm đối vá»›i tàu chở dầu thô Iran.
Xuất khẩu dầu thô cá»§a Iran, boa gồm dầu ngưng, đạt mức 1,25 triệu thùng/ngày, gaim3 19% từ mức 1,55 triệu thùng/ngày cá»§a tháng Hai. Mức xuất khẩu dá»± kiến sẽ giảm thêm 5% trong tháng Tư còn 1,19 triệu thùng/ngày.
Hồi đầu tháng này, IEA Ä‘ã chốt mức xuất khẩu dầu thô cá»§a Iran trong tháng Hai là 1,65 triệu thùng/ngày, bao gồm dầu ngưng, mức cao nhất từ tháng 06/2012.
Hồi đầu tuần này, phó thá»§ tướng phụ trách giao thương quốc tế cá»§a Iran tuyên bố rằng xuất khẩu dầu thô cá»§a nước này Ä‘ang duy trì tại mức bình quân 1 triệu thùng/ngày trong sáu tháng qua.
Hàn Quốc Ä‘ã nháºp khẩu trung bình 129 ngàn thùng/ngày trong tháng Ba so vá»›i mức 217 ngàn thùng/ngày và sẽ không nháºp khẩu dầu Iran trong tháng này.
Nháºt Bản, khách hàng lá»›n thứ tư cá»§a Iran, Ä‘ã không nháºp khẩu dầu thô từ Tehran trong tháng trước, nhưng các tàu chở dầu Nháºt Bản Ä‘ã lên lịch trình váºn chuyển 146 ngàn thùng/ngày trong tháng này so vá»›i mức 119 ngàn thùng/ngày cá»§a tháng Hai.
Thổ NhÄ© Kỳ là má»™t Ä‘iểm đến khác và lá»›n cho hoạt động nháºp hẩu dầu thô Iran trong tháng trước và tháng này. kể từ khi các lệnh cấm váºn được áp đặt hồi năm 2012, hÆ¡n má»™t nữa doanh số bán dầu thô cá»§a Iran Ä‘ã bị trì trệ. Trung Quốc, Ấn Äá»™, Hàn Quốc, Nháºt Bản và Thổ NhÄ© Kỳ là các nước Ä‘ang thu mau hầu hết lượng dầu xuất khẩu cá»§a Tehran.