Tính từ năm 2009 đến hết tháng 6/2012, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối Ä‘ã tạm nhập gần 10 triệu tấn xăng dầu nhÆ°ng lại chỉ tái xuất hÆ¡n 8 triệu tấn.

Số xăng dầu tạm nhập mà không tái xuất lên tá»›i hÆ¡n 1,98 triệu tấn, giá trị khoảng 1,4 tá»· USD. Theo Ä‘ó, các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ang chiếm dụng số tiền thuế không nhỏ và Ä‘ây cÅ©ng là nguyên nhân xảy ra tình trạng buôn lậu xăng dầu.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, từ năm 2009 đến hết tháng 6/2012, Tập Ä‘oàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) tạm nhập khoảng 900.000 tấn xăng và chỉ tái xuất hÆ¡n 650.000 tấn; Tổng Công ty Dầu Việt Nam tạm nhập gần 550.000 tấn dầu D.O nhÆ°ng chỉ tái xuất 180.000 tấn; Công ty TNHH má»™t thành viên Dầu khí thành phố Hồ Chí Minh (SaigonPetro) không tái xuất dầu diezen tá»›i 83% số lượng tạm nhập và 100% đối vá»›i xăng tạm nhập… Đây là những ví dụ Ä‘iển hình về sá»± chênh lệch giữa lượng tạm nhập - tái xuất xăng dầu của doanh nghiệp đầu mối.

Theo ông Nguyá»…n Văn Cẩn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, vá»›i cách làm này, các doanh nghiệp xăng dầu sẽ được hưởng lợi. Ông Nguyá»…n Văn Cẩn phân tích: Chính sách thuế thay đổi nhanh. Ví dụ, thời Ä‘iểm hiện nay, thuế nhập khẩu xăng là 12% nhÆ°ng doanh nghiệp còn tồn những lô tạm nhập mà chÆ°a thanh khoản ở thời Ä‘iểm đầu năm thuế 0% hoặc 5%. Giờ chuyển tiêu thụ ná»™i địa, doanh nghiệp sẽ báo thanh khoản lô xăng dầu nhập ở thời Ä‘iểm thuế 0% để tiêu thụ trong nÆ°á»›c:

“Về thời hạn ná»™p thuế, Ä‘áng lẽ phải hoàn thành trong 30 ngày nếu nhập cho tiêu thụ ná»™i địa nhÆ°ng nay, doanh nghiệp được 195 ngày má»›i phải ná»™p thuế, thì có thể doanh nghiệp bán Ä‘i má»›i ná»™p thuế.. Thời Ä‘iểm này, có thể lãi suất cao hÆ¡n nhiều so vá»›i tiền phạt chậm ná»™p thuế nên khả năng doanh nghiệp chiếm dụng thuế là có”.

Tuy nhiên, má»™t Ä‘iều Ä‘áng lo ngại nữa là hiện tượng lợi dụng tạm nhập tái xuất để buôn lậu xăng dầu. Má»›i Ä‘ây, cÆ¡ quan hải quan Ä‘ã bắt giữ 1 vụ buôn lậu xăng dầu quy mô lá»›n bằng đường biển. Ông Nguyá»…n Văn Cẩn cho biết, khi bắt giữ, khám xét tàu Giang Châu Ä‘ang bÆ¡m xăng dầu sang ba tàu thuá»™c Công ty TNHH Hoàng SÆ¡n, trụ sở tại Thanh Hóa), má»›i phát hiện ra tàu mang 2 quốc tịch Trung Quốc và Campuchia, trên tàu có cả bá»™ hóa Ä‘Æ¡n chứng từ khống, chỉ cần Ä‘iền ngày vào là có thể hợp thức hóa việc vận chuyển ná»™i địa. Rõ ràng, các đối tượng Ä‘ã lợi dụng hình thức tạm nhập tái xuất, mua xăng dầu từ Việt Nam nhÆ°ng không vận chuyển về Trung Quốc mà bán cho các đối tượng buôn lậu xăng dầu ở Việt Nam để hưởng chênh lệch.

Theo ông Nguyá»…n Văn Cẩn, để dẫn tá»›i những tình trạng tiêu cá»±c nêu trên là do việc quản lý tạm nhập tái xuất xăng dầu hiện nay còn nhiều bất cập. Theo quy định, xăng dầu khi tạm nhập vào được lÆ°u tại Việt Nam 120 ngày và được gia hạn 2 lần má»—i lần không quá 30 ngày, cá»™ng vá»›i 15 ngày tờ khai còn hiệu lá»±c, nhÆ° vậy thời hạn lÆ°u lại tối Ä‘a là 195 ngày. Đặc biệt, trong khi mặt hàng khác tạm nhập lô nào, phải tái xuất Ä‘úng lô Ä‘ó, thì đối vá»›i xăng dầu có đặc thù riêng là cho phép đổ chung vào bồn cùng chủng loại, nên khó phân biệt giữa hàng tạm nhập tái xuất và hàng kinh doanh bình thường. Đây chính là những sÆ¡ hở trong tạm nhập tái xuất xăng dầu khiến các đối tượng lợi dụng để trục lợi.

Ông Nguyá»…n Văn Cẩn nói: “13 doanh nghiệp đầu mối không bỏ riêng xăng tạm nhập tái xuất do vậy rất khó cho công tác quản lý. Vì khi họ tái xuất hay vận chuyển, tiêu thụ ná»™i địa, được hợp thức hóa, khó có đủ chứng cứ tài liệu chứng minh doanh nghiệp vận chuyển buôn lậu. Chủng loại xăng dầu không phân biệt được Ä‘âu là tạm nhập Ä‘âu là tiêu thụ ná»™i địa. Đây là sÆ¡ hở rất khó xá»­ lý”.

TrÆ°á»›c những bất cập này, Tổng cục Hải quan Ä‘ã đề xuất, kiến nghị vá»›i Chính phủ và Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng: nếu cho tạm nhập tái xuất xăng dầu thì phải còn nguyên kẹp chì, giám sát và kỹ thuật má»›i cho Ä‘i.

Về lâu dài cần có những sá»­a đổi liên quan đến cÆ¡ chế chính sách tạm nhập tái xuất. Bởi hiện nay, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng không quy định chặt chẽ hạn ngạch nhập khẩu, chỉ khống chế hạn ngạch tối thiểu, mà không tính tá»›i lượng tạm nhập chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa. Ngoài ra, thời gian xăng dầu tạm nhập tái xuất được phép lÆ°u giữ tại Việt Nam quá dài cÅ©ng là sÆ¡ hở dẫn tá»›i doanh nghiệp lợi dụng chuyển sang tiêu thụ ná»™i địa.

Bá»™ Tài chính Ä‘ã 2 lần kiến nghị vá»›i Chính phủ và đề nghị Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng sá»­a chữa những sÆ¡ hở, bất cập này. Đồng thời, kiến nghị rút ngắn thời gian lÆ°u giữ hàng tạm nhập tái xuất tại Việt Nam không quá 30 ngày và đặc biệt là đề xuất ngừng tạm nhập tái xuất xăng dầu qua đường biển.

Thứ trưởng Bá»™ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết: “Hiện Bá»™ Tài chính Ä‘ang rà soát các quy định, chính sách, những bất hợp lý thì cần sá»­a. Chúng tôi cho rằng, cần làm rõ theo nguyên tắc theo khuôn khổ pháp luật hiện nay, thứ hai là phù hợp vá»›i thông lệ quốc tế, và thứ ba là đảm bảo hợp lý bảo vệ sản xuất trong nÆ°á»›c. Chúng tôi yêu cầu tiếp tục cho phép tạm nhập tái xuất vá»›i Lào – Campuchia và đề nghị chấm dứt ngay đối vá»›i tạm nhập tái xuất xăng dầu đường biển”.

Hiện, Bá»™ Tài chính Ä‘ang chỉ đạo Tổng cục Hải quan và thanh tra chuyên ngành đồng loạt rà soát tất cả các đầu mối từ năm 2009 đến tháng 6/2012 để làm rõ việc doanh nghiệp có kê khai Ä‘úng hay không, Ä‘ã ná»™p thuế khi chuyển từ tạm nhập sang tiêu thụ ná»™i địa chÆ°a, hay công chức hải quan có làm Ä‘úng thủ tục hay không. Tuy nhiên, phải đến ngày 15/12 tá»›i má»›i có kết quả.

Điều dÆ° luận quan tâm lúc này là vá»›i số liệu mà Tổng cục Hải quan công bố về sai phạm trong kinh doanh xăng dầu tạm nhập tái xuất sẽ xá»­ lý nhÆ° thế nào và những biện pháp triển khai ngay trong thời gian tá»›i để ngăn chặn hành vi trục lợi từ tạm nhập xăng dầu tái xuất.

Nguồn tin: VOV