Khi doanh nghiệp còn Ä‘á»™c quyá»n, nhà nÆ°á»›c cho há» má»™t cÆ¡ chế định giá Ä‘á»™c quyá»n thì việc tăng giá là hiển nhiên.
Kiểu gì thì ông xăng dầu cÅ©ng có lợi!
Câu chuyện xăng tăng giá tùy hứng, túi ngÆ°á»i dân thủng Ä‘áy khiến nhiá»u chuyên gia bức xúc.
Theo thông báo má»›i Ä‘ây của Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam - Petrolimex cho biết, từ 20h ngày 23/6, giá xăng tăng 330 đồng, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 25.230 đồng má»™t lít RON 92 và 25.730 đồng má»™t lít RON 95 (ở vùng má»™t). Vá»›i các địa bàn xa trung tâm, cảng biển (vùng hai), xăng RON 92 và 95 lần lượt là 25.730 và 26.240 đồng má»™t lít.
 |
| Xăng trong nÆ°á»›c sẽ còn tăng giá |
Äây là lần thứ 4 giá bán lẻ xăng dầu tăng mạnh nhất kể từ đầu năm đến nay. Giá xăng lên mức cao nhất vượt cả đỉnh Ä‘iểm của ngày 28/3/2013 khi Ä‘ó giá xăng Ron 92 là 24.550Ä‘. Nếu so sánh vá»›i mức giá xăng dầu tại Mỹ - nÆ°á»›c có mức thu nháºp cao hÆ¡n Việt Nam (2011) lên tá»›i 31,7 lần thì giá xăng dầu của Việt Nam còn đắt hÆ¡n cả Mỹ đến 4.400Ä‘/lít.
Tại sao lại có câu chuyện này, nó tác Ä‘á»™ng thế nào tá»›i sản xuất trong nÆ°á»›c...?
Chuyên gia kinh tế Äá»— Thiên Anh Tuấn chia sẻ thái Ä‘á»™ không mấy ngạc nhiên trÆ°á»›c thá»±c tế này. Theo ông Tuấn, Ä‘ây là câu chuyện muôn thuở của ngành xăng dầu bởi lẽ nếu còn duy trình tình trạng Ä‘á»™c quyá»n nhÆ° hiện nay thì việc giá xăng trong nÆ°á»›c sẽ còn tiếp tục tăng cao là Ä‘iá»u được dá»± báo trÆ°á»›c.
"Khi má»™t doanh nghiệp xăng dầu còn duy trì tình trạng Ä‘á»™c quyá»n thì nhà nÆ°á»›c lại quyết định trao cho há» má»™t cÆ¡ chế định giá Ä‘á»™c quyá»n. Má»™t quyết định sai hoàn toàn vá» mặt nguyên tắc và Ä‘ó chính là nguyên nhân dẫn tá»›i câu chuyện lá»— nhà nÆ°á»›c bù (tiá»n thuế của dân - PV), lá»i thì doanh nghiệp bá» túi", ông Tuấn nói.
NghÄ©a là thế nào doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cÅ©ng thắng, chỉ có ngÆ°á»i dân chịu thiệt.
Từ trÆ°á»›c tá»›i nay và cả trong tÆ°Æ¡ng lai, xăng dầu luôn giữ vị trí rất quan trá»ng trong danh mục các loại váºt tá»± kỹ thuáºt thiết yếu phục vụ cho các nhu cầu của sản xuất, quốc phòng, an ninh và Ä‘á»i sống.
Do váºy, khi tình hình sản xuất kinh doanh còn nhiá»u khó khăn, sức ép lạm phát lá»›n, diá»…n biến phức tạp của thiên tai, dịch bệnh … thì Ä‘iá»u kiện giá xăng dầu tăng cao nhÆ° hiện nay chắc chắn là gây sức ép rất lá»›n tá»›i ná»n kinh tế, đặc biệt các ngành sản xuất trong nÆ°á»›c.
Äiá»u bất lợi đầu tiên là việc tăng giá xăng sẽ làm chi phí sản xuất lên cao, kéo theo Ä‘ó giá bán sản phẩm cÅ©ng sẽ phải thay đổi, đẩy các doanh nghiệp vào thế khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm của mình.
Nghiêm trá»ng hÆ¡n, trong Ä‘iá»u kiện vốn Ä‘ã có nhiá»u rủi ro, bất lợi thì dÆ°á»›i tác Ä‘á»™ng của việc tăng giá xăng sẽ đẩy doanh nghiệp trong nÆ°á»›c rÆ¡i vào thế khó, không thể cạnh tranh được vá»›i các doanh nghiệp nÆ°á»›c ngoài. Và háºu quả thì ai cÅ©ng nhìn thấy rõ.
Ông Tuấn khẳng định, những bất lợi Ä‘ó là do giá xăng tăng cao tạo ra chứ không phải do tác Ä‘á»™ng từ bên ngoài.
Vấn Ä‘á» thứ hai, ông Tuấn cho rằng việc Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu theo giá thị trÆ°á»ng là khó có thể thá»±c hiện được hay nói cách khác không thể chỠđợi giá xăng trong nÆ°á»›c sẽ được giảm theo hÆ°á»›ng có lợi cho ngÆ°á»i dân.
Äiá»u này được ông lý giải rằng, khi còn tình trạng doanh nghiệp vừa Ä‘á»™c quyá»n vừa nắm quyá»n định giá thì Ä‘iá»u Ä‘ó là dá»… hiểu.
NhÆ° váºy, sau 30 năm, sau má»i ná»— lá»±c chuyển đổi từ ná»n kinh tế táºp trung, quan liêu bao cấp sang ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng thì vá»›i ngành xăng dầu tá»›i nay chúng ta không thu được kết quả gì.
VÆ°á»›ng mắc này xuất phát từ chính tÆ° duy bao cấp vẫn còn tồn tại trong Ä‘iá»u hành giá cả. Và Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên, cuối cùng thì ngÆ°á»i dân chính là ngÆ°á»i chịu thiệt.
Phải chấp nháºn Ä‘ánh đổi
Cùng chung nháºn định giá xăng Việt Nam tăng cao, cao hÆ¡n cả Mỹ và má»™t số nÆ°á»›c Châu Âu sẽ ảnh hưởng rất lá»›n tá»›i ná»n sản xuất trong nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i dân. Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Phạm Minh Thụy cho rằng phải chấp nháºn Ä‘ánh đổi Ä‘iá»u Ä‘ó trong bối cảnh kinh tế quá khó khăn nhÆ° hiện nay.
Theo ông Thụy, việc tăng giá xăng không ai khác chính các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu là ngÆ°á»i có lợi dù là lợi ít hay nhiá»u và cái lợi này có được là từ sá»± Ä‘ánh đổi của ngÆ°á»i dân. Bởi lẽ, trong bối cảnh hiện nay nếu không tăng giá xăng thì buá»™c nhà nÆ°á»›c phải lấy ngân sách bù lá»— cho các doanh nghiệp.
Lá»±a chá»n tăng giá xăng là hình thức Æ°u tiên bảo toàn cho ngân sách và chia Ä‘á»u khó khăn theo đầu dân.
Theo vị chuyên gia này, Ä‘iá»u bất cáºp này má»™t phần bắt nguồn từ cÆ¡ chế Ä‘á»™c quyá»n của doanh nghiệp, má»™t phần do chính sách thuế của má»—i nÆ°á»›c khác nhau. NhÆ°ng dù vì nguyên nhân dân gì, trong hoàn cảnh nào doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cÅ©ng sống khá»e bất chấp những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tá»›i sản xuất trong nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° Ä‘á»i sống, sinh hoạt của ngÆ°á»i dân.
Cùng quan Ä‘iểm, chuyên gia Nguyá»…n Äức Äá»™ cÅ©ng cho rằng, quản lý giá xăng ở Việt Nam là má»™t bài toán rất phức tạp. Khi chÆ°a công khai, minh bạch tất cả từ giá cÆ¡ sở đầu vào, chi phí váºn chuyển... thì việc tính chính xác giá xăng ở Việt Nam là rất mÆ¡ hồ.
Dù dÆ°á»›i hình thức nào, tăng giá xăng hay ngân sách phù bù cÅ©ng Ä‘á»u là tiá»n túi của dân. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay để Æ°u tiên bảo toàn ngân sách thì rõ ràng lá»±a chá»n tăng giá xăng là Ä‘iá»u hiển nhiên sẽ được tính tá»›i.
"Vấn đỠở Ä‘ây, tôi cho rằng là phải minh bạch con số lá»— lãi của doanh nghiệp xăng dầu, khi Ä‘ó má»›i trả lá»i được. Tá»›i khi nào chÆ°a minh bạch rõ ràng ngÆ°á»i dân còn chịu thiệt", vị chuyên gia này kết luáºn.
GS TS Äặng Äình Äào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, Äại há»c KTQD Hà Ná»™i nháºn định:
"Vá»›i má»™t thị trÆ°á»ng mang tính Ä‘á»™c quyá»n cao nhÆ° váºy, Ä‘á»™ng thái tăng giá xăng dầu là không có gì bất thÆ°á»ng, có lẽ là luôn được các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tính toán trÆ°á»›c, trong Ä‘ó có cả Petrolimex không phải là ngoại lệ.
| |
Vì những lần Ä‘iá»u chỉnh giá, vá»›i hệ thống kinh doanh xăng dầu hàng năm nháºp khẩu tá»›i 13 triệu tấn, trong Ä‘ó 60% là xăng và má»—i ngày bán ra trên 2 triệu lít/ngày, khi mà tồn kho xăng dầu thá»±c tế trong hệ thống lại chÆ°a được kiểm kê, Ä‘ánh giá má»™t cách chính xác, công khai, minh bạch và khách quan thì ngÆ°á»i hưởng lợi ở Ä‘ây chính là ngÆ°á»i bán xăng dầu (các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu), có thể hưởng lợi má»™t khoản thu nháºp khổng lồ từ chênh lệch giá?.
Còn ngÆ°á»i bị thiệt trÆ°á»›c hết là ngÆ°á»i tiêu dùng xăng dầu trong nÆ°á»›c và cả hàng trăm nghìn các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh Ä‘ang phấn đấu vÆ°Æ¡n lên để vượt qua khá»i khó khăn kinh tế hiện nay".
Nguồn tin: Baodatviet
