Theo Ä‘ó, sẽ có mức giá má»›i là xăng RON 95 là 23.500 đồng/lít, xăng RON 92 là 23.000 đồng/lít. Trong khi Ä‘ó, dầu hỏa và dầu madút sẽ lần lượt có giá là 21.540 đồng/lít và 21.550 đồng/kg.

Xôn xao thị trường

Thông tin tăng giá xăng Ä‘Æ°a ra chiều 13.8 Ä‘ã gây không ít bức xúc cho người dân bởi Ä‘ây là lần tăng giá thứ hai liên tiếp trong tháng 8. Tính từ đầu năm tá»›i nay, sau 5 lần Ä‘iều chỉnh giảm và 5 lần Ä‘iều chỉnh tăng thì mức giảm tổng cá»™ng chỉ là 3.200 đồng/lít trong khi mức tăng tổng cá»™ng lên tá»›i 5.400 đồng/lít.

Bức xúc của người dân còn thể hiện ở chá»—, má»›i trÆ°á»›c Ä‘ó hai ngày (ngày 10.8), chính Bá»™ Tài chính Ä‘ã có thông báo yêu cầu các DN đầu mối khi tính giá cÆ¡ sở làm căn cứ để Ä‘iều hành giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c phải Ä‘úng quy định tại Thông tÆ° số 234/2009/TT-BTC, việc tính giá cÆ¡ sở phải theo chu kỳ bình quân 30 ngày của giá xăng dầu thế giá»›i, còn việc tính giá cÆ¡ sở theo các chu kỳ khác chỉ mang tính chất tham khảo.

Bá»™ Tài Chính, trong công văn 10691/BTC-QLG ngày 10.8 vừa qua, thậm chí còn nhấn mạnh: “Khi kiến nghị Ä‘iều hành, phải dá»±a trên cÆ¡ sở mức giá tính bình quân 30 ngày”.

Ngay sau Ä‘ó, ngày 13.8, khi thông tin tăng giá xăng xôn xao thị trường, Bá»™ Tài chính Ä‘ã ra công văn 10870 /BTC-QLG, trong Ä‘ó bá»™ vẫn giữ quan Ä‘iểm: “Việc các DN đăng ký giá để tá»± quy định giá bán trong biên Ä‘á»™ cho phép theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP là phù hợp vá»›i quy định của pháp luật hiện hành” và “Về thời Ä‘iểm thá»±c hiện: Do DN kinh doanh xăng dầu đầu mối tá»± quyết định vào thời Ä‘iểm thích hợp phù hợp vá»›i các quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP”. NhÆ°ng chỉ sau lần Ä‘iều chỉnh trÆ°á»›c Ä‘ó 12 ngày, DN xăng dầu lại tiếp tục Ä‘iều chỉnh tăng giá bán. 

Sai ngay từ gốc

Việc DN xăng dầu Ä‘iều chỉnh giá bán từ cuối chiều ngày 13.8 khiến không ít người thắc mắc về cÆ¡ chế Ä‘iều hành giữa cÆ¡ quan quản lý và các DN. TrÆ°á»›c Ä‘ó, trong buổi họp báo Chính phủ chiều 31.7, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Thị Mai cho biết, căn cứ vào chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ hiện hành, DN có thể tá»± quyết định thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu và thời gian tăng - giảm giữa hai lần tối thiểu là 10 ngày, nhÆ°ng biên Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh không vượt quá 7%.

Nhiều chuyên gia cho rằng Ä‘ây chính là cÆ¡ sở để các DN có cá»› liên tục xin Ä‘iều chỉnh tăng giá. Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, hiểu theo cách của Thứ trưởng Mai “cÅ©ng là hoàn toàn sai trong cÆ¡ chế thị trường. Trong cÆ¡ chế thị trường, má»™t DN không bao giờ được quyền tá»± định giá” - ông Long nhấn mạnh. 

Theo Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu, quá trình định giá chia làm 3 mức: Giá đầu vào tăng từ 0-7% thì DN được tá»± định giá. Từ 7-12% thì DN được định giá 7%, còn lại 5% Quỹ bình ổn giá sẽ bù 60% và 40% là theo giá thị trường. Trên 12% sẽ do cÆ¡ quan quản lý quyết định.

“Mặc dù tưởng nhÆ° là chia ra rất cụ thể, nhÆ°ng lại không có nguyên tắc và trái vá»›i quản lý giá theo cÆ¡ chế thị trường và sản phẩm Ä‘á»™c quyền phải do Nhà nÆ°á»›c quản lý giá” - chuyên gia Long nói. “Tại sao các nÆ°á»›c để cho các DN xăng dầu tá»± định giá? Vì họ có thị trường xăng dầu cạnh tranh thá»±c sá»±. Còn VN thì chÆ°a”. 

Theo phân tích của chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, cái gốc là sai ngay từ cÆ¡ chế định giá. Thêm nữa Luật Giá vừa được thông qua và có hiệu lá»±c thi hành từ ngày 1.1.2013 cùng vá»›i Pháp lệnh Giá hiện Ä‘ang được thá»±c hiện có quy định rất rõ ràng là xăng dầu cùng vá»›i Ä‘iện, nÆ°á»›c, hàng không là sản phẩm Ä‘á»™c quyền.

“Luật Giá và Pháp lệnh Giá Ä‘ã quy định thế mà lại để cho DN xăng dầu tá»± định giá? Chính vì sai ở gốc vấn đề, nên má»›i dẫn tá»›i rất nhiều thứ lủng củng. Chính cái lủng củng này Ä‘ã dẫn tá»›i việc là khi xăng dầu thế giá»›i chá»›m tăng giá là các DN Ä‘òi tăng ngay. NhÆ°ng khi giá thế giá»›i giảm rất sâu và dÆ°á»›i áp lá»±c của cÆ¡ quan chức năng cÅ©ng nhÆ° người tiêu dùng thì DN má»›i giảm” - ông Long nói.

Về việc các cây xăng găm hàng không bán cho dân để đợi tăng giá, ông Long cho hay, các cÆ¡ quan chức năng phải có chứng cứ, phải Ä‘i kiểm tra và phải có xá»­ lý cụ thể. Chốt vấn đề, chuyên gia này nói: “Bây giờ cái gốc không sá»­a mà cứ sá»­a ngọn thì không có tác dụng, cho nên nó dẫn đến thị trường còn nhiều bất cập và lủng củng”.

Nguồn tin: Laodong