- ChÆ°a đầy 1 tháng nữa là đến thời hạn tất cả cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu ở các thành phố lá»›n sẽ thay thế xăng truyền thống bằng xăng sinh học E5. Thế nhÆ°ng trên thá»±c tế, việc triển khai kế hoạch này gần nhÆ° Ä‘ang “phá sản”. Nguy cÆ¡ “vỡ trận” xăng sinh học Ä‘ang hiển hiện!

Muốn dùng cÅ©ng không có!

Không phải bây giờ, mà từ rất lâu rồi, các chuyên gia trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu Ä‘ã chỉ ra những nguyên do vì sao xăng E5 lại ì ạch khi mang sứ mệnh thay thế xăng RON 92 hay RON 95. Những nguyên nhân nhÆ° giá thành chÆ°a đủ sức hấp dẫn, khó khăn, đắt đỏ khâu sản xuất, chuyển đổi cây xăng thông thường sang xăng sinh học tốn kém hàng trăm triệu đồng… Những nguyên do Ä‘ó, nhà quản lý cÅ©ng Ä‘ã không ít lần thừa nhận. Điều Ä‘áng quan tâm ở Ä‘ây là, trÆ°á»›c những rào cản trên, ngành xăng dầu vẫn đề ra kế hoạch “phủ xăng sinh học E5” ở 8 thành phố lá»›n tính đến đầu tháng 6 năm nay. Để rồi, kế hoạch Ä‘ó đứng trÆ°á»›c nguy cÆ¡ “vỡ trận”.

Khảo sát của PV Báo GĐ&XH ở Hà Ná»™i cho thấy, để tìm được má»™t cây xăng có bán xăng sinh học E5 không phải là chuyện dá»….

Anh Trần Trọng Thành, ở 48 Nguyá»…n Khánh Toàn, Cầu Giấy, Hà Ná»™i bức xúc: “Nhiều lần mình ghé các cây xăng thí Ä‘iểm bán xăng E5, định là sá»­ dụng thá»­ xem thế nào, nếu chạy bình thường nhÆ° các loại xăng khác thì sẽ tiếp tục sá»­ dụng để góp má»™t phần vào bảo vệ môi trường. NhÆ°ng câu trả lời trong tất cả trường hợp là “hết xăng E5”(?!).

Còn anh Nguyá»…n Đức Tuấn ở phố Nguyá»…n Phúc Lai, quận Đống Đa dù rất ủng há»™ chÆ°Æ¡ng trình sá»­ dụng xăng E5 song vẫn băn khoăn: “Sản xuất xăng E5 rất rẻ, chÆ°a đến 10.000 đồng/lít, nhÆ°ng vì phải mua dây chuyền công nghệ của nÆ°á»›c ngoài quá đắt nên đẩy giá thành cao. Nói là cao nhÆ°ng vẫn thấp hÆ¡n xăng truyền thống. Nếu xăng E5 có bán ở tất cả các cây xăng, không có lý do gì để tôi không dùng. Hiện tại, tôi không dám đổ xăng sinh học vì nhỡ hết xăng giữa đường biết tìm cây xăng E5 nào để mua? Má»›i chỉ phổ biến má»™t số tỉnh, nhỡ xe Ä‘i tỉnh phải đổ xăng thì tính sao?”.

Anh Tuấn cho biết thêm: “Không mấy ai còn nghi ngờ sá»± tiện dụng của xăng sinh học Ä‘âu. Tôi tin nếu phổ biến loại xăng này, dân sẽ dùng thôi”. Nhận định của anh Tuấn không phải đại diện cho toàn bá»™ người tiêu dùng song tìm hiểu nguyên nhân xăng E5 chÆ°a được người tiêu dùng sá»­ dụng thì Ä‘a số cho rằng “vì nó chÆ°a phổ biến”?! Đơn cá»­ cá»­a hàng xăng dầu Petrolimex số 56, phố Giáp Nhất (Hoàng Mai, Hà Ná»™i) cho biết, trung bình má»—i ngày, cá»­a hàng bán được hÆ¡n 3.000 lít xăng các loại, trong Ä‘ó, xăng E5 bán được khoảng 700 lít đến 800 lít. Khách hàng sẵn sàng sá»­ dụng và không còn dò hỏi về chất lượng xăng E5 nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây.

Vỡ kế hoạch vì Ä‘âu?

Nhiều ý kiến cho rằng, nhà nÆ°á»›c cần có chính sách để xăng E5 có giá thấp hÆ¡n xăng khoáng: Bây giờ Ä‘ang thấp hÆ¡n 500 đồng, thì phải thấp hÆ¡n nữa, khoảng 900-1.000 đồng/lít má»›i khuyến khích được người tiêu dùng.

Còn ở khâu pha trá»™n, phân phối, Việt Nam có khoảng 10 nhà máy sản xuất ethanol, phối trá»™n vá»›i xăng thường. NhÆ°ng lại xuất hiện thông tin các nhà máy sản xuất xăng E5 tạm dừng hoạt Ä‘á»™ng, khiến các cá»­a hàng, đại lý kinh doanh lo lắng nguồn cung. Nếu bị ngÆ°ng cung cấp thiệt hại cho doanh nghiệp không hề nhỏ. Chi phí để sản xuất ra sản phẩm xăng E5 cao, các doanh nghiệp phải tiến hành phối trá»™n, mua thiết bị phối trá»™n, trong khi Ä‘ó, xăng khoáng thì không phải làm những công Ä‘oạn này. Do vậy, về yếu tố chi phí sản xuất là cao hÆ¡n. Về phân phối, khi doanh nghiệp Ä‘Æ°a xăng E5 vào bán, doanh nghiệp phải xây dá»±ng trạm, cá»™t chứa, bồn bÆ¡m... sẽ làm tăng chi phí doanh nghiệp và diện tích mặt bằng.

Theo ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam chỉ ra vÆ°á»›ng mắc: “Ở các thành phố lá»›n nhÆ° Hà Ná»™i, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng... thì việc cải tạo cây xăng để bán xăng thường sang E5 là cá»±c kỳ khó. Vì mặt bằng là không có, trong khi doanh nghiệp phải chôn bồn xăng E5 riêng, cá»™t bán hàng riêng, hoặc phải xây má»›i... Chính vì hiệu quả kinh doanh thấp, đầu tÆ° lá»›n nên việc triển khai bán xăng E5 chậm chạp.”

Ngoài ra, vấn đề về vùng nguyên liệu cho việc sản xuất ethanol cÅ©ng gặp khó khăn. Ông Ruệ cho rằng, phải có chính sách cụ thể để tái khởi Ä‘á»™ng, việc trồng và mở rá»™ng vùng nguyên liệu sắn sản xuất ethanol, há»— trợ doanh nghiệp sản xuất.

“Quan trọng hÆ¡n cả, nhà nÆ°á»›c phải có các há»— trợ, giúp doanh nghiệp trong việc xây dá»±ng các cÆ¡ sở pha trá»™n, khuyến khích xây dá»±ng các trạm bán xăng E5. Không chỉ Chính phủ mà các địa phÆ°Æ¡ng phải tạo Ä‘iều kiện để doanh nghiệp tiếp cận đất Ä‘ai, hạ tầng xây dá»±ng. Nếu không giải quyết được vấn đề này thì chủ trÆ°Æ¡ng bán xăng E5 là khó thành công,” ông Ruệ nói.

Theo kế hoạch, chỉ còn hÆ¡n 20 ngày để hoàn thành chỉ tiêu thay thế toàn bá»™ xăng truyền thống ở 8 thành phố lá»›n. Quãng thời gian quá ngắn trÆ°á»›c những vÆ°á»›ng mắc mà người đứng đầu Hiệp há»™i xăng dầu Việt Nam chỉ ra thì gần nhÆ° kế hoạch Ä‘ó không thể hoàn thành Ä‘úng dá»± kiến.

Nhiều khả năng, xăng sinh học E5 lại “lá»—i hẹn” vá»›i thị trường!