Vai trò của nhiên liệu sinh học (NLSH) trong việc góp phần bảo vệ môi trường và bảo đảm an ninh năng lượng Ä‘ã được khẳng định. Tuy nhiên, do nhận thức của xã há»™i về vấn đề này còn hạn chế, Nhà nÆ°á»›c lại chÆ°a có cÆ¡ chế, chính sách Æ°u Ä‘ãi và ban hành lá»™ trình bắt buá»™c sá»­ dụng NLSH (cụ thể là ethanol), nên sau 5 năm triển khai, đề án phát triển NLSH còn gặp nhiều vÆ°á»›ng mắc. Xăng sinh học chÆ°a hấp dẫn người tiêu dùng... 



Cá»­a hàng bán xăng E5 của Tổng công ty Dầu Việt Nam trên Ä‘ường Hoàng Quốc Việt (Hà Ná»™i) vắng tanh.

Xăng sinh học ế ẩm!

Đây là trăn trở của đại diện lãnh đạo các bá»™, ngành, địa phÆ°Æ¡ng tại há»™i thảo “Phát triển nhiên liệu sinh học bền vững tại Việt Nam” vừa được tổ chức tại Hà Ná»™i.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ, ông Hoàng Công Thủy cho biết, khi bắt đầu triển khai dá»± án xăng sinh học, tỉnh Ä‘ã quy hoạch 8000ha đất vùng nguyên liệu tại 3 huyện đặc biệt khó khăn là Thanh SÆ¡n, Tân SÆ¡n và Yên Lập. Bà con á»Ÿ Ä‘ây rất phấn khởi bởi khi nhà máy xăng sinh học Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng sẽ giải quyết việc làm. Vậy mà Ä‘ến nay, dá»± án Nhà máy sản xuất NLSH Ethanol Phú Thọ vẫn còn dang dở, tiến Ä‘á»™ bị chậm khoảng má»™t năm so vá»›i cam kết. Trong khi Ä‘ó, nhiều há»™ dân Ä‘ang “ngồi trên đống lá»­a” vì Ä‘ã đầu tÆ° trồng sắn nguyên liệu (sắn năng suất cao KM94 - sắn Ethanol) nhÆ°ng không có chá»— tiêu thụ sản phẩm. “Xăng làm ra không bán được nên “củ sắn càng to người dân càng lo”. Hàng vạn nông dân liên quan đến vùng nhiên liệu Ä‘ang ngồi khóc trên đống sắn” - ông Hoàng Công Thủy nhấn mạnh.

Do Ä‘ang trong giai Ä‘oạn khởi đầu, việc sản xuất và phân phối xăng sinh học tại nÆ°á»›c ta hiện Ä‘ang gặp rất nhiều khó khăn; xăng E5 (xăng pha 5% ethanol), Ä‘ắt hÆ¡n xăng truyền thống. Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, ông Lê DÆ°Æ¡ng Quang cho biết, xăng sinh học chÆ°a tiêu thụ mạnh do còn nhiều khó khăn về cÆ¡ sở hạ tầng, nhÆ° hệ thống pha chế, kho đầu mối và hệ thống phân phối.

Đồng tình vá»›i những chia sẻ trên, Chủ tịch Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) Phùng Đình Thá»±c cho biết, hiện cả nÆ°á»›c má»›i có 3 trong số 10 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tham gia kinh doanh xăng E5 tại 155/13.000 cây xăng trong cả nÆ°á»›c. 9 tháng đầu năm 2012, chỉ có hÆ¡n 15.000m3 xăng E5 được cung cấp ra thị trường, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i khoảng 750m3 ethanol được tiêu thụ, bằng vá»›i công suất sản xuất trong 2,5 ngày/ nhà máy ethanol. TrÆ°á»›c khó khăn Ä‘ó, các nhà máy sản xuất ethanol phải tìm thị trường xuất khẩu ra nÆ°á»›c ngoài nhÆ°ng vá»›i giá thấp hÆ¡n giá sản xuất. Theo tính toán, chi phí để làm ra má»™t lít xăng E5 hết 15.000 đồng, nhÆ°ng hiện Ä‘ang phải xuất khẩu 13.000 đồng/lít. “Xăng sinh học làm ra không biết bán cho ai, dẫn đến tình trạng nhà máy xây dá»±ng xong nhÆ°ng phải Ä‘óng cá»­a vì càng làm càng lá»—” - Ông Phùng Đình Thá»±c cho biết.
Gỡ “nút thắt” chính sách

Phát biểu tại há»™i thảo, Phó chủ nhiệm á»¦y ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc há»™i Võ Tuấn Nhân thẳng thắn thừa nhận, mặc dù lợi ích từ xăng sinh học Ä‘em lại Ä‘ã rõ ràng, ná»— lá»±c của doanh nghiệp cÅ©ng Ä‘ã nhìn thấy, nhÆ°ng do Nhà nÆ°á»›c thiếu chính sách đồng bá»™, chÆ°a có cÆ¡ chế Æ°u Ä‘ãi vá»›i từng đối tượng tham gia nên qua 5 năm triển khai, dá»± án vẫn còn nhiều vÆ°á»›ng mắc.

Ủng há»™ quan Ä‘iểm trên, Chủ tịch PVN Phùng Đình Thá»±c khẳng định, thá»±c tế Nhà nÆ°á»›c muốn doanh nghiệp sản xuất nhÆ°ng lại không tìm đầu ra cho xăng sinh học. Nhà nÆ°á»›c thả nổi cho nhà đầu tÆ° muốn làm thì làm, không có chính sách há»— trợ gì thêm. Việc triển khai không đồng bá»™, chÆ°a gắn kết giữa sản xuất vá»›i tiêu dùng. á»ž các nÆ°á»›c khác, nhà đầu tÆ° sản xuất xăng sinh học được hưởng nhiều Æ°u Ä‘ãi nhÆ° há»— trợ thuế, giảm thuế nhập khẩu thiết bị pha trá»™n xăng sinh học, có chính sách cho người trồng sắn... Trong khi Ä‘ó, ở nÆ°á»›c ta doanh nghiệp lại không được há»— trợ gì.

Theo ông Nguyá»…n Phú Cường, Phó vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng), hiện trên thế giá»›i có hÆ¡n 60 quốc gia và vùng lãnh thổ Ä‘ã có các quy định bắt buá»™c sá»­ dụng NLSH. Còn á»Ÿ ta, Äá» án Phát triển NLSH (trong Ä‘ó có quy định chi tiết về tá»· lệ phối trá»™n NLSH vá»›i nhiên liệu truyền thống, thời gian áp dụng) vẫn chỉ Ä‘ang ở giai Ä‘oạn dá»± thảo. Vì vậy, việc sá»›m thông qua lá»™ trình cụ thể sẽ là mấu chốt quan trọng để triển khai thành công đề án này.

Còn theo ông Võ Tuấn Nhân, bên cạnh việc Chính phủ sá»›m có quy định bắt buá»™c sá»­ dụng xăng E5 trong cả nÆ°á»›c, thì cần có các cÆ¡ chế há»— trợ. "Khi giá sản phẩm chÆ°a rẻ hÆ¡n thì khó Ä‘i vào cuá»™c sống. Vì vậy, cần có thuế Æ°u Ä‘ãi vá»›i việc nhập khẩu thiết bị sản xuất NLSH, tạo Ä‘iều kiện giảm giá xăng sinh học", ông Võ Tuấn Nhân Ä‘ề xuất. Thứ trưởng Lê DÆ°Æ¡ng Quang nêu thá»±c tế: Người tiêu dùng chÆ°a có thông tin về loại nhiên liệu má»›i này nên vẫn e dè khi sá»­ dụng. Thậm chí có người còn nhầm lẫn giữa ethanol vá»›i methanol (má»™t loại dung môi mang tính tẩy rá»­a mạnh, không được phép pha vào xăng dầu) sau khi có hàng loạt vụ cháy nổ xe.

Rõ ràng, mặc dù là "của hiếm" nhÆ°ng xăng E5 vẫn chÆ°a thể Ä‘ắt hàng.

Theo “Đề án Phát triển NLSH đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025”, đến năm 2015 Việt Nam sẽ sản xuất 1,8 triệu tấn NLSH, Ä‘áp ứng khoảng 5% nhu cầu xăng dầu của cả nÆ°á»›c.

Tính Ä‘ến thời Ä‘iểm này, cả nÆ°á»›c có 3 nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu đặt tại Quảng Ngãi, Bình PhÆ°á»›c và Quảng Nam. Hiện, nhà máy Đại Tân (Quảng Nam) Ä‘ã tạm ngừng hoạt Ä‘á»™ng từ tháng 6,  2 nhà máy còn lại chỉ hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng do giá nguyên liệu đầu vào cao, nhu cầu tiêu thụ xăng ethanol trong nÆ°á»›c thấp.

(Nguồn: Tổng công ty Dầu Việt Nam)

Nguồn tin: QĐND