Theo nhiều chuyên gia kinh tế, giá cÆ¡ sở nên Ä‘Æ°a về mức tính trung bình trong khoảng 10 ngày, kể từ ngày chốt giá trở về trÆ°á»›c. Mức trung bình 10 ngày sẽ khiến giá trong nÆ°á»›c được Ä‘iều chỉnh (cả tăng và giảm) sát vá»›i giá thế giá»›i hÆ¡n.

Những ngày gần Ä‘ây, nhiều người bức xúc trÆ°á»›c việc giá xăng dầu “im ắng”, trong khi giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh trong nhiều ngày qua. Việc “tăng nhanh, giảm chậm” Ä‘ã ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi người tiêu dùng. Má»™t trong những nguyên nhân chính khiến giá xăng đủng đỉnh là do Nghị định 84/2009/NĐ-CP Ä‘ã quá lạc hậu, tạo cÆ¡ sở cho giá xăng không minh bạch, khiến người tiêu dùng và ngay cả các đại lý bán lẻ xăng dầu cÅ©ng phải chịu thiệt.

Theo các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu, hai tuần trở lại Ä‘ây, giá xăng A92 nhập khẩu tại Singapore Ä‘ã có xu hÆ°á»›ng giảm và 10 ngày trở lại Ä‘ây, Ä‘a số các phiên giao dịch đều chốt giá ở mức 111-113 USD/thùng. Vá»›i giá này, cá»™ng thêm các khoản thuế, phí sẽ vào khoảng 22.250 đồng/lít. So vá»›i giá bán lẻ hiện nay đối vá»›i xăng A92, chênh lệch giữa giá đầu vào và đầu ra là 900 đồng/lít. Nếu quy định về giá cÆ¡ sở được Ä‘iều chỉnh hợp lý, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c diá»…n biến sát giá thế giá»›i thì ở thời Ä‘iểm này, giá bán lẻ xăng A92 Ä‘ã có thể giảm được khoảng 500 đồng/lít! Tuy nhiên, hiện chỉ có má»™t số đại lý xăng dầu được tăng chiết khấu.

Theo giá thế giá»›i, vào thời Ä‘iểm này, giá xăng có thể giảm 500 đồng/lít.    Ảnh: Q.Anh

Nguyên do, quy định giá cÆ¡ sở của Nghị định 84 yêu cầu phải tính trong khoảng thời gian trung bình 30 ngày, kể từ ngày chốt giá trở về trÆ°á»›c. Mà đến thời Ä‘iểm này, “chÆ°a đủ” 30 ngày nên chẳng doanh nghiệp nào dại gì đề nghị vá»›i Bá»™ Tài chính Ä‘iều chỉnh giảm giá bán. Hoặc cứ cho rằng có doanh nghiệp muốn cạnh tranh bằng giảm giá bán thì luật cÅ©ng không cho phép vì chÆ°a đủ thời gian quy định để Ä‘iều chỉnh giá. Dẫn đến, cả người tiêu dùng và đại lý bán lẻ xăng dầu đều bị ảnh hưởng quyền lợi. Rõ ràng, quy định giá cÆ¡ sở 30 ngày Ä‘ã cản trở sá»± linh hoạt của thị trường xăng dầu. Theo nhiều chuyên gia kinh tế, giá cÆ¡ sở nên Ä‘Æ°a về mức tính trung bình trong khoảng 10 ngày, kể từ ngày chốt giá trở về trÆ°á»›c. Mức trung bình 10 ngày sẽ khiến giá trong nÆ°á»›c được Ä‘iều chỉnh (cả tăng và giảm) sát vá»›i giá thế giá»›i hÆ¡n.

Nghị định 84 quy định các doanh nghiệp thuá»™c mọi thành phần kinh tế có đăng ký ngành nghề kinh doanh xăng dầu đều phải thá»±c hiện cÆ¡ chế mua bán 1+1. Cụ thể, tổng đại lý chỉ được ký hợp đồng vá»›i má»™t doanh nghiệp đầu mối, đại lý chỉ được ký hợp đồng bán lẻ xăng dầu cho má»™t tổng đại lý hoặc má»™t doanh nghiệp và chỉ được mua bán xăng dầu vá»›i các doanh nghiệp trong cùng hệ thống phân phối. Quy định này Ä‘ã làm hạn chế việc tá»± do kinh doanh của các tổng đại lý, đại lý vì không có quyền lá»±a chọn mua hàng của bên có giá cả cạnh tranh, làm hạn chế cạnh tranh và còn tạo ra má»™t thị trường ngầm trong hoạt Ä‘á»™ng ký kết hợp đồng mua bán xăng dầu. Thị trường ngầm Ä‘ã tạo ra những đặc quyền cho doanh nghiệp đầu mối khi may mắn mua hàng Ä‘úng vào thời Ä‘iểm giá thấp không tá»± giác đăng ký giảm giá bán ở hệ thống cá»­a hàng của mình mà tăng chi phí hoa hồng cho đại lý, khiến nhiều đại lý, tổng đại lý lá»±a chọn mua hàng của những doanh nghiệp này. Từ Ä‘ó, doanh nghiệp có lợi thế thì tiêu thụ mạnh, còn doanh nghiệp yếu thế không bán được hàng, tổng đại lý được hưởng lợi lá»›n trong khi người dân vẫn phải mua theo Ä‘úng giá quy định. Đồng thời, tạo kẽ hở cho việc đầu cÆ¡, găm hàng, ép buá»™c lẫn nhau… Ngay tại Hà Ná»™i, Ä‘ã có hiện tượng má»™t số cây xăng bán kiểu "nhỏ giọt" cầm chừng, lấy lý do mất Ä‘iện, hết hàng, Ä‘ang chờ nhập hàng để chờ giá lên bán kiếm lãi lá»›n.

Bên cạnh Ä‘ó, má»™t trong những Ä‘iểm quan trọng cần sá»­a đổi của Nghị định 84 là chi phí định mức kinh doanh (hiện là 600 đồng/lít). Hiện, nhiều doanh nghiệp  đầu mối cho biết mức 600 đồng không đủ, nên cÅ©ng khó xác định cụ thể mức lá»—, lãi của doanh nghiệp. Theo nhiều luật sÆ°, các quy định về Ä‘iều kiện kinh doanh của hệ thống phân phối và giá bán lẻ phải sá»›m sá»­a đổi và khi nào giá bán xăng dầu được thá»±c hiện Ä‘úng theo cÆ¡ chế thị trường, thì má»›i đảm bảo được quyền lợi của cả người kinh doanh và người tiêu dùng.

Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ang rà soát, khảo sát và lấy ý kiến các địa phÆ°Æ¡ng, Bá»™, ngành liên quan, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối và tập hợp để Ä‘ánh giá, sá»­a đổi Nghị định 84, tập trung vào các quy định về Ä‘iều hành giá xăng dầu, tính cạnh tranh và vấn đề Ä‘á»™c quyền trong kinh doanh xăng dầu. HÆ°á»›ng sá»­a đổi Nghị định 84 là từng bÆ°á»›c tạo ra thị trường xăng dầu ngày càng cạnh tranh hÆ¡n, giảm dần sá»± can thiệp mang tính hành chính của Nhà nÆ°á»›c, chuyển sang các biện pháp Ä‘iều hành mang tính kinh tế, tài chính là chủ yếu.

Nguồn tin: (PL&XH)