Ai cÅ©ng hiểu khi mua má»—i lít xăng dầu, người tiêu dùng phải trả thêm 300 đồng để xây dá»±ng quỹ bình ổn giá phòng khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng cao bất thường.

Khi Ä‘iều Ä‘ó xảy ra, các doanh nghiệp (DN) Ä‘ã được sá»­ dụng tối Ä‘a 500 đồng đối vá»›i xăng và 400 đồng đối vá»›i dầu để không tăng giá bán lẻ trong nÆ°á»›c, DN bá»›t lá»—. Tuy nhiên trong mấy ngày gần Ä‘ây, tiền người tiêu dùng Ä‘óng góp cho quỹ này lại trở thành lợi nhuận của DN.

Giờ Bá»™ Tài chính quyết định giảm má»—i lít xăng 500 đồng, nhÆ°ng vẫn cho DN sá»­ dụng từ quỹ bình ổn 200 đồng. Điều này má»™t phần nhÆ° câu chuyện tiền từ túi bên phải chuyển sang túi bên trái, má»™t phần nhÆ° gián tiếp thừa nhận DN Ä‘ã lãi lá»›n nhÆ° dÆ° luận nghi ngờ lâu nay.

Lấy xăng làm ví dụ. Giá xăng A92 nhập khẩu từ thị trường Singapore tiếp tục giảm còn 75,85 USD/thùng vào ngày 26-5. Vá»›i giá nhập khẩu bình quân 30 ngày là 85 USD/thùng, cá»™ng vá»›i các khoản bảo hiểm và vận chuyển, má»—i lít xăng A92 về đến cảng TP.HCM hiện ở mức 10.384 đồng. Giá nhập khẩu trên cá»™ng vá»›i tất cả các khoản thuế, phí khác cho giá thành má»—i lít xăng A92 là 16.816 đồng, thấp hÆ¡n giá bán lẻ hiện tại 174 đồng. Cá»™ng vá»›i 500 đồng được sá»­ dụng từ quỹ bình ổn giá, má»—i lít xăng DN lãi gần 700 đồng!

Vì sao giá xăng A92 công bố ở Singapore lại thấp hÆ¡n giá bình quân do Petrolimex công bố quá xa?

Theo má»™t chuyên gia trong ngành, Ä‘ây là mức lãi tối thiểu bởi việc tính toán dá»±a theo giá nhập khẩu bình quân gia quyền 30 ngày mà Petrolimex công bố. Trên thá»±c tế, má»™t số DN khác Ä‘ã nhập hàng từ Singapore về vá»›i giá thấp hÆ¡n giá bình quân kia nhiều. Vì sao giá xăng A92 công bố ở Singapore lại thấp hÆ¡n giá bình quân do Petrolimex công bố quá xa?

Petrolimex Ä‘ang áp dụng cách tính giá bình quân gia quyền, nghÄ©a là lấy giá những ngày mua nhân vá»›i lượng hàng nhập khẩu rồi chia đều. Nhìn vào công thức tính giá cÆ¡ sở của Petrolimex có thể lý giải giá bình quân cao do mua hàng nhiều vào đầu tháng vá»›i giá cao nên dù cuối tháng giá Ä‘ã giảm mạnh, giá bình quân vẫn không thể thấp được.

Điều này không công bằng vá»›i người tiêu dùng vì trên thá»±c tế các công ty khác, vá»›i lượng tồn kho ít hÆ¡n, mua được những lô hàng gần Ä‘ây vá»›i giá thấp hÆ¡n nhÆ°ng không giảm giá bán lẻ vì Petrolimex - Ä‘Æ¡n vị có thị phần chiếm vị thế chi phối thị trường - vẫn Ä‘ang “neo” giá. Thị phần chi phối của Petrolimex má»™t lần nữa cho thấy sá»± bất công bằng vá»›i người tiêu dùng bởi những công ty khác - chiếm 40% thị phần - dù mua được giá thấp vẫn chÆ°a có Ä‘á»™ng thái gì vì “ông anh cả” còn Ä‘ang lo xá»­ lý hàng tồn kho.

Trong bối cảnh Ä‘ó, Ä‘á»™ng thái “xả” hàng Ä‘ang diá»…n ra tại hầu hết các công ty xăng dầu dẫn đến cuá»™c Ä‘ua tăng mức chiết khấu cho đại lý cÅ©ng Ä‘ã chuyển qua giai Ä‘oạn tăng tốc. Trong những ngày giá xăng dầu nhập khẩu giảm vừa qua, mức chiết khấu Ä‘ã từ 400 đồng leo lên 700 đồng. Giám đốc má»™t đầu mối nhập khẩu xăng dầu thừa nhận phải chấp nhận cuá»™c chÆ¡i tăng chiết khấu cho đại lý cho dù lá»—. Chỉ có má»™t cách giải thích cho việc tăng mức chiết khấu là DN có lãi lá»›n.

Tiền trong quỹ bình ổn là khoản thu trÆ°á»›c từ người tiêu dùng nên cần phải minh bạch trong việc trích lập và sá»­ dụng. ChÆ°a có má»™t công bố chính thức nào cho người tiêu dùng thấy rõ tiền của người tiêu dùng Ä‘ã góp vào Ä‘ây được bao nhiêu và được chi ra nhÆ° thế nào.

Liệu có ổn không khi cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c trong lÄ©nh vá»±c này Ä‘ang Ä‘iều hành bằng cách chỉ dá»±a theo báo cáo của DN? Thanh tra, kiểm tra quyết toán định kỳ cuối năm là Ä‘iều cần thiết nhÆ°ng sá»± giám sát thá»±c tế và công bố lá»—, lãi của DN trong bối cảnh nhÆ° thế này còn quan trọng hÆ¡n. Người tiêu dùng sẽ không băn khoăn khi họ nhận được thông tin rõ ràng.

24h.com.vn