Theo phÆ°Æ¡ng án giá xăng sinh há»c (E5, E10, trong Ä‘ó chủ yếu là E5) và lá»™ trình áp dụng tỉ lệ phối trá»™n nhiên liệu sinh há»c vá»›i nhiên liệu truyá»n thống được Chính phủ phê duyệt, từ ngày 1-12-2014, xăng E5 sẽ được sản xuất và bán rá»™ng rãi tại 7 địa phÆ°Æ¡ng, gồm: Hà Ná»™i, TP HCM, Hải Phòng, Äà Nẵng, Cần ThÆ¡, Quảng Ngãi, Bà Rịa - VÅ©ng Tàu; từ ngày 1-12-2015 sẽ chính thức sá» dụng trên toàn quốc.
Phá rào cản cho ethanol
Hiện cả nÆ°á»›c có 7 nhà máy sản xuất ethanol vá»›i tổng công suất 535 triệu lít/năm, xây dá»±ng theo quy hoạch tại những vùng trồng sắn trá»ng Ä‘iểm, đủ khả năng cung cấp Ethanol để pha chế xăng E5, E10 trong năm 2014 và các năm tá»›i.
Xăng sinh há»c Ä‘ang được tiêu thụ khá khiêm tốn. Trong ảnh: Má»™t cá»a hàng xăng E5 ở quáºn Bình Thạnh, TP HCM. Ảnh: Tấn Thạnh
Tuy nhiên, Ä‘áng nói là việc tiêu thụ ethanol trong thị trÆ°á»ng ná»™i địa rất ì ạch, xuất khẩu giá thấp nên hầu hết các nhà máy này Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng vá»›i công suất trung bình chỉ đạt 20%. ChÆ°a kể, nhiá»u Ä‘Æ¡n vị Ä‘ã “rút lui” sá»›m nhÆ° Công ty CP Äồng Xanh (tỉnh Quảng Nam) phải ngừng sản xuất do nợ nần, Công ty Itochu (Nháºt Bản) rút khá»i dá»± án ethanol tại tỉnh Bình PhÆ°á»›c.
Má»™t nguồn tin cho biết Ä‘Æ¡n vị thuá»™c Táºp Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) Ä‘i đầu trong triển khai xăng sinh há»c là Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) Ä‘ã đầu tÆ° hàng trăm triệu USD vào các dá»± án này nhÆ°ng hiện vấp phải nhiá»u khó khăn. Giá sắn vào thá»i Ä‘iểm xây dá»±ng Ä‘á» án thì rất thấp nên Ä‘á» án được xem là khả thi nhÆ°ng đến nay, giá sắn cá»±c cao. 5% nguyên liệu ethanol hiện nay trá»™n vào xăng A92 để ra E5 thì còn đắt hÆ¡n tiá»n xăng. NhÆ° váºy, muốn Ä‘Æ°a E5 ra thị trÆ°á»ng thì giai Ä‘oạn đầu phải có Æ°u Ä‘ãi vá» giá, Ä‘iá»u này doanh nghiệp (DN) khó gánh được mà cần há»— trợ của nhà nÆ°á»›c, nếu không thì loại xăng được cho là thân thiện vá»›i môi trÆ°á»ng này không những không kịp lá»™ trình mà có thể chết yểu.
Tính toán của các DN xăng dầu cÅ©ng cho thấy chi phí kinh doanh xăng E5 theo giá nguyên liệu, váºn chuyển… hiện cao hÆ¡n trên 200 đồng/lít so vá»›i kinh doanh xăng truyá»n thống.
Äại diện PVN cÅ©ng thừa nháºn má»™t số dá»± án sản xuất ethanol của táºp Ä‘oàn này Ä‘ang gặp trở ngại do tiêu thụ ná»™i địa rất khó khăn, xuất khẩu cÅ©ng có giá không cao (650 USD/tấn); nhiá»u giai Ä‘oạn bán thấp hÆ¡n giá thành. Má»™t nhà máy ở tỉnh Bình PhÆ°á»›c của PVN sản xuất được gần 13,7 triệu tấn cồn kể từ ngày Ä‘i vào sản xuất (tháng 4-2012) nhÆ°ng má»›i bán ná»™i địa được hÆ¡n 9 triệu lít, xuất khẩu không Ä‘áng kể.
Bởi váºy, Chính phủ cÅ©ng nhÆ° Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng hiện Ä‘ang triển khai nhiá»u giải pháp nhằm Ä‘Æ°a xăng sinh há»c ra tiêu thụ trên thị trÆ°á»ng để tháo gỡ khó khăn cho DN.
Giá phải tháºt cạnh tranh
Äiá»u cần đặc biệt quan tâm là tạo được Ä‘á»™ng lá»±c để ngÆ°á»i tiêu dùng lá»±a chá»n xăng sinh há»c. Trong Ä‘ó, ngoài việc áp dụng lá»™ trình dần dần thay thế hoàn toàn xăng truyá»n thống bằng xăng sinh há»c thì chính sách vá» giá được cho là đặc biệt quan trá»ng. Thá»±c tế, việc tiêu thụ xăng E5 tại các cá»a hàng bán lẻ xăng dầu rất khó khăn. Công ty TNHH MTV Dầu khí TP HCM (Saigon Petro) cho biết hiện DN này má»›i dừng lại ở 4 cá»a hàng xăng dầu có kinh doanh xăng E5 vá»›i sản lượng rất thấp (bình quân bán ra chỉ 200 - 300 m3/tháng).
Hiện công tác chuẩn bị Ä‘Æ°a xăng E5 ra 7 tỉnh, thành phố trong cả nÆ°á»›c Ä‘ã được chuẩn bị nhÆ°ng các DN rất băn khoăn khi đến nay, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vẫn chÆ°a chốt phÆ°Æ¡ng án chỉ kinh doanh thuần xăng E5 hay kinh doanh song song xăng truyá»n thống và xăng sinh há»c. So sánh vá» tính cạnh tranh, đại diện Saigon Petro cho biết hiện giá 2 loại xăng Ä‘ang bán ra tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhau, nếu bán song song 2 loại thì giá E5 phải thấp hÆ¡n ít nhất là 500 - 1.000 đồng/lít má»›i có khách mua.
Ông Bùi Văn, nguyên Giám đốc tài chính Công ty Nhiên liệu sinh há»c PhÆ°Æ¡ng Äông, cho rằng mức giá bán lẻ xăng sinh há»c bằng hoặc thấp hÆ¡n xăng A92 khoảng 200 đồng/lít nhÆ° hiện nay là rất khó cạnh tranh, ngÆ°á»i tiêu dùng sẽ không có Ä‘á»™ng lá»±c chá»n xăng sinh há»c. Vá»›i mức giá chênh nhau chỉ khoảng 500 đồng/lít nhÆ° Ä‘á» xuất của Bá»™ Tài chính thì ngÆ°á»i dân vẫn chÆ°a quan tâm đến xăng E5.
Äại diện Saigon Petro cÅ©ng lÆ°u ý cần quyết liệt thá»±c hiện sá»›m lá»™ trình thay thế hoàn toàn xăng E5 trên thị trÆ°á»ng, bởi lẽ, bán song song 2 loại xăng vá»›i mức giá Æ°u Ä‘ãi khác nhau sẽ dẫn đến tình trạng gian láºn. DN phân phối có thể nháºp xăng E5 giá rẻ bán vá»›i giá xăng truyá»n thống cao hÆ¡n còn ngÆ°á»i tiêu dùng rất khó có thể phân biệt.
Tạo cÆ¡ chế quỹ để bù giá
Thái Lan có nhiá»u kinh nghiệm trong việc khuyến khích ngÆ°á»i dân sá» dụng nhiên liệu sinh há»c. Äó là cÆ¡ chế quỹ để bù giá cho xăng sinh há»c vá»›i mức được bù rất Ä‘áng kể. Theo Ä‘ó, nếu chuyển sang VNÄ thì giá má»—i lít xăng không pha ethanol tại nÆ°á»›c này là 31.000 đồng, trong khi giá xăng có pha trá»™n ethanol kém 6.000 đồng/lít. CÆ¡ chế quỹ rõ ràng có hiệu quả khuyến khích, nhà nÆ°á»›c không há» phải trợ giá mà chỉ thu tiá»n từ ngÆ°á»i mua xăng truyá»n thống bù cho ngÆ°á»i mua xăng sinh há»c.
Nguồn tin: NLD