Theo dá»± thảo lá»™ trình bắt buá»™c sá»­ dụng nhiên liệu sinh học do Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng công bố từ cuối năm 2014, xăng sinh học E5 bắt buá»™c được sá»­ dụng trên thị trường. Thế nhÆ°ng đến nay doanh nghiệp (DN) bán xăng E5 vẫn loay hoay tìm chá»— đứng, còn người tiêu dùng thì thờ Æ¡.

NgÆ°ng sản xuất vì quá ế

“Huyện có khoảng 450 ha sắn người dân trồng để phục vụ cho nhà máy sản xuất ethanol. Vì nhà máy ngÆ°ng hoạt Ä‘á»™ng mà chúng tôi phải Ä‘i vận Ä‘á»™ng bà con nhổ sắn, xắt nhỏ, phÆ¡i khô Ä‘em bán” - ông Phan Đức Tính, Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lá»™c (Quảng Nam), cho biết.

Đại Lá»™c là nÆ¡i có nhà máy sản xuất ethanol đầu tiên tại Việt Nam do Công ty CP Đồng Xanh đầu tÆ°. Lúc trÆ°á»›c, khi nhà máy xuất hiện Ä‘ã hứa hẹn mở ra “cuá»™c sống má»›i” cho nông dân. Còn nay, má»™t cán bá»™ huyện Đại Lá»™c cho hay: “Nhà máy dừng sản xuất từ tháng 7 chÆ°a biết khi nào hoạt Ä‘á»™ng lại. Nhiều lần liên lạc vá»›i họ để làm việc nhÆ°ng lãnh đạo cứ báo Ä‘i nÆ°á»›c ngoài miết. Nguyên nhân ngừng sản xuất nghe Ä‘âu do thiết bị phải bảo hành và khó vay vốn ngân hàng”.

Vào năm 2010, ngay khi Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phê duyệt đề án phát triển nhiên liệu sinh học nhằm Ä‘ón đầu cÆ¡ há»™i Ä‘Æ°a xăng E5 ra thị trường, Nhà máy Đồng Xanh Ä‘ã được thiết kế công suất tá»›i 125 triệu lít/năm. Việc ngừng sản xuất ethanol Ä‘ã khiến nhiều nông dân khó khăn do nhà máy này là nÆ¡i tiêu thụ sắn cho các tỉnh Gia Lai, Kon Tum… và cả nÆ°á»›c bạn Lào.

Giá thành của xăng E5 vẫn chÆ°a hấp dẫn được người tiêu dùng. Ảnh: HTD

Ông Nguyá»…n Hoài Giang, Tổng Giám đốc Công ty Lọc hóa dầu Bình SÆ¡n, Ä‘Æ¡n vị quản lý Nhà máy lọc dầu Dung Quất, cho biết Nhà máy Dung Quất cÅ©ng Ä‘ang thá»­ sản xuất ethanol. “Do Ä‘ang chạy thá»­ nên chÆ°a phải đối mặt vá»›i những khó khăn nhÆ° Nhà máy Đồng Xanh. Tuy nhiên, vá»›i tình hình thị trường nhÆ° hiện nay chắc chắn khi vận hành chính thức vào năm sau sẽ khó khăn, có thể gặp trường hợp tÆ°Æ¡ng tá»±” - ông Giang nói.

Còn ông Phùng Đình Thá»±c, Chủ tịch há»™i đồng thành viên Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Ä‘Æ¡n vị đầu tÆ° ba nhà máy sản xuất ethanol tại Quảng Ngãi, Bình PhÆ°á»›c và Phú Thọ, cÅ©ng cho rằng do sức tiêu thụ xăng E5 của thị trường trong nÆ°á»›c chÆ°a tá»›i 5% tổng sản lượng nên số còn lại PVN phải xuất khẩu nhÆ°ng lại bị DN nÆ°á»›c ngoài ép giá.

Ít người biết

Hiện trên thị trường chỉ có ba Ä‘Æ¡n vị là Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV Oil), Saigon Petro và Petec đăng ký pha chế rồi bán xăng E5. Tuy nhiên, chỉ có PV Oil là đẩy mạnh hệ thống bán lẻ xăng E5, thậm chí còn liên kết vá»›i má»™t số doanh nghiệp xăng dầu bán lẻ khác để đẩy mạnh mặt hàng này.

Trưởng chi nhánh má»™t cây xăng có bán xăng E5 tại TP.HCM cho biết có thời gian tạm ngÆ°ng bán xăng E5 vì sức tiêu thụ thấp. “Thời gian đầu bán xăng E5, có rất nhiều người thích. NhÆ°ng sau Ä‘ó có má»™t vài hiểu lầm và họ hạn chế mua. Phải nói là các chÆ°Æ¡ng trình quảng bá về xăng E5 còn quá ít. Nhân viên của chúng tôi phải giải thích rất nhiều về E5 nhÆ°ng chỉ rất ít người bỏ thói quen cÅ© để chuyển qua xài E5. Tôi nghÄ© những chÆ°Æ¡ng trình quảng bá về E5 cần phải nhiều hÆ¡n nữa” - vị này nói.

Chín tháng vừa qua, PV Oil hăng hái nhất cÅ©ng chỉ bán được 15.000 m³ xăng E5, tiêu thụ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 750 m³ ethanol trong tổng sản lượng 200.000 tấn. Còn lại xuất khẩu vá»›i giá 15.000-18.000 đồng/lít. “NhÆ° vậy coi nhÆ° lá»— hoặc hòa vốn. Có ai mua Ä‘âu mà bán, càng làm càng lá»— thì bỏ tiền ra làm gì?” - má»™t lãnh đạo PetroVietnam băn khoăn.

Theo ông Phùng Đình Thá»±c, nguyên nhân xăng E5 ế là do quy chế bắt buá»™c sá»­ dụng chÆ°a áp dụng. Người nào muốn dùng thì mua, không muốn thì thôi. ChÆ°a hết, khi xảy ra sá»± cố cháy xe, có phát biểu nói má»™t trong những nguyên nhân gây cháy là methanol, cách phát âm dá»… gây nhầm lẫn nên nhiều người tưởng là ethanol và quay sang nghi ngại xăng E5.

Tuy nhiên, đại diện má»™t DN sản xuất ethanol tỏ ra băn khoăn về đề xuất này. “TrÆ°á»›c khi áp dụng quy chế bắt buá»™c cần có phản hồi tích cá»±c từ thị trường. Khi nào người tiêu dùng phản hồi rằng dùng xăng E5 có lợi hÆ¡n xăng thường thì người sản xuất má»›i yên tâm. Còn bất kỳ Ä‘á»™ng tác nào ép buá»™c, cưỡng bức để người tiêu dùng không còn lá»±a chọn nào khác và buá»™c phải chọn thì cần cẩn trọng” - ông nói.

Khó bán do chÆ°a “Ä‘ánh” vào giá

Má»™t số chuyên gia ngành xăng dầu cho rằng trÆ°á»›c khi dá»± thảo được áp dụng chính thức thì cần bàn thêm về lá»™ trình cÅ©ng nhÆ° giá bán.

Ông Nguyá»…n Hoài Giang, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lọc hóa dầu Bình SÆ¡n, nói thêm để xăng E5 gắn liền vá»›i cuá»™c sống người dân trÆ°á»›c tiên cần quảng cáo, phát triển những xe máy Ä‘á»™ng cÆ¡ chạy được xăng E5 ổn định mà không có trục trặc kỹ thuật nào. Thứ hai, xăng E5 phải rẻ hÆ¡n xăng thường. Rẻ hÆ¡n 100 đồng/lít có thể nhiều người chÆ°a mua nhÆ°ng nếu rẻ hÆ¡n 1.000 đồng/lít thì chắc chắn sẽ khiến người dân suy nghÄ© lại. Ngoài ra, Bá»™ Khoa học Công nghệ nên vào cuá»™c, tiếp tục chứng minh cho người tiêu dùng thấy xăng E5 không có hại cho Ä‘á»™ng cÆ¡.

Đồng tình vá»›i ý kiến trên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng nếu chỉ giảm 100 đồng thì không nghÄ©a lý gì cả, nên khuyến khích thông qua cÆ¡ chế về giá, Ä‘ánh vào lợi ích kinh tế. Việc hạn chế nhập xăng từ nÆ°á»›c ngoài và sá»­ dụng nguồn nhiên liệu trong nÆ°á»›c là Ä‘iều tốt, tuy nhiên không thể áp đặt vá»›i người tiêu dùng sá»­ dụng má»™t mặt hàng nào Ä‘ó.

Về việc há»— trợ xăng E5 ra thị trường, má»™t chuyên gia xăng dầu cho rằng Nhà nÆ°á»›c không nên dùng biện pháp hành chính, chỉ nên há»— trợ bằng thuế. Ví dụ, nếu nhÆ° vá»›i A92, thuế bảo vệ môi trường là 1.000 đồng/lít thì xăng E5 (do 95% là xăng A92) có thể Ä‘ánh phí thấp hÆ¡n, chỉ 500 đồng/lít chẳng hạn. Làm được Ä‘iều Ä‘ó thì tá»± DN và người tiêu dùng sẽ tìm đến.

Gia Ä‘ình tôi thường xuyên dùng xăng E5 cho xe máy và cảm thấy rất ổn. Tuy nhiên, hiện có rất ít cây xăng bán xăng sinh học. ChÆ°a kể, má»—i cây xăng chỉ có má»™t trụ bÆ¡m bán xăng E5. Nếu lỡ Ä‘úng lúc nhân viên nào Ä‘i ăn sáng thì tôi chẳng thể mua. Tôi nghÄ© cần nhân rá»™ng các cá»­a hàng xăng E5 càng sá»›m càng tốt để tiện lợi cho người mua.

Ông LÊ VÂN, má»™t người tiêu dùng ở quận 10, TP.HCM

Nguồn tin: phapluattp