Hiện chúng ta chÆ°a có má»™t cÆ¡ chế quản lý hiệu quả chi phí kinh doanh xăng dầu, đặc biệt là chiết khấu hoa hồng cho các đại lý.
Äây có thể là lá»— hổng để các doanh nghiệp xăng dầu lợi dụng chuyển giá, tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° các doanh nghiệp FDI chuyển giá ra nÆ°á»›c ngoài để né thuế.
CÆ¡ chế chuyển lãi thành… lá»—!
Năm 2010, vá»›i 364 dá»± án được cấp má»›i, TP HCM là địa phÆ°Æ¡ng dẫn đầu cả nÆ°á»›c vá» thu hút vốn đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài (FDI). NhÆ°ng cÆ¡ quan thuế ở Ä‘ây lại phải Ä‘au đầu vì gần 50% các doanh nghiệp có vốn FDI báo cáo... lá»— (?!). Nghịch lý ở chá»—, dù báo lá»— triá»n miên nhÆ°ng các doanh nghiệp dạng này vẫn liên tục đầu tÆ° mở rá»™ng sản xuất. Äã có những nghi vấn được đặt ra, Ä‘ó là hiện tượng chuyển giá. Tức là, doanh nghiệp lợi dụng quyá»n tá»± do định Ä‘oạt giá hàng hóa, dịch vụ để nháºp khẩu nguyên liệu vá»›i giá cao từ công ty mẹ (hoặc công ty thành viên) ở nÆ°á»›c ngoài rồi bán thành phẩm vá»›i giá rẻ hÆ¡n giá thị trÆ°á»ng nhằm tối thiểu số thuế phải ná»™p, tháºm chí là lá»— nhằm trốn thuế. Cục thuế TP HCM má»›i Ä‘ây Ä‘ã phải xây dá»±ng bá»™ tiêu chí phát hiện các trÆ°á»ng hợp lá»— bất thÆ°á»ng của doanh nghiệp FDI, tháºm chí còn tính đến cả phÆ°Æ¡ng án gá»i hồ sÆ¡ tá»›i cÆ¡ quan Công an để Ä‘iá»u tra làm rõ.
| |
| CÆ¡ chế tính giá xăng dầu cần minh bạch đối vá»›i ngÆ°á»i dân. Ảnh: Chí CÆ°á»ng |
Hiện tượng chuyển giá của các doanh nghiệp FDI gần Ä‘ây được má»™t số chuyên gia liên hệ vá»›i câu chuyện giá xăng dầu. Trong khi xăng dầu luôn kêu lá»—, thì cả 11 doanh nghiệp đầu mối lại Ä‘ang chứng tá» là mình làm ăn tốt. Các doanh nghiệp đầu mối nháºp khẩu lại giữ luôn vai trò phân phối. Chẳng hạn, riêng Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) hiện có 42 công ty con trá»±c thuá»™c là các công ty xăng dầu tại các tỉnh, thành phố, vá»›i hệ thống đại lý bán lẻ gần nhÆ° rá»™ng khắp toàn quốc. Khi các đại lý, tổng đại lý này lại là thành viên trá»±c thuá»™c hoặc là các công ty con của doanh nghiệp đầu mối, thì khả năng chuyển lãi xuống các công ty con không phải là không có.
Vá» vấn Ä‘á» nói trên, TS Nguyá»…n Minh Phong (Viện Nghiên cứu phát triển KTXH Hà Ná»™i) phân tích: "Chẳng hạn nhÆ° hồi tháng 6 vừa qua, Ä‘úng ra doanh nghiệp có thể lãi 900 đồng/lít. Thế nhÆ°ng, bằng cách chuyển lãi này cho đại lý, trích hoa hồng nhiá»u hÆ¡n, 600-700 đồng/lít, cuối cùng doanh nghiệp vẫn "hòa" hoặc "lá»—" so vá»›i mức lãi định mức 300 đồng/lít theo quy định của Nghị định 84".
Ba cái máºp má» giá xăng
| "Mình mải đấu tranh vá»›i "các ông FDI" chuyển giá qua biên giá»›i, trong khi "các ông thÆ°Æ¡ng nhân xăng dầu" trong nÆ°á»›c lại chuyển giá cho đại lý. Cái này còn tệ hÆ¡n vì nó Ä‘ánh thẳng vào dân mình, qua mặt Nhà nÆ°á»›c, qua mặt cả nhân dân". TS Nguyá»…n Minh Phong, Viện nghiên cứu phát triển KTXH Hà Ná»™i |
Theo TS Nguyá»…n Minh Phong, giá xăng hiện nay có 3 cái máºp má». Máºp má» thứ nhất là Quỹ bình ổn. Theo Ä‘ó: "Tại sao lại phải Ä‘Æ°a ra má»™t loại quỹ, bắt nhân dân Ä‘óng tiá»n, doanh nghiệp quản lý? Rồi cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c lại phải Ä‘i quản doanh nghiệp quản cái quỹ này? khi nào cho trích, khi nào không? Trong khi ngÆ°á»i dân thá»±c tế không được hưởng lợi gì vì thá»±c tế tiá»n quỹ hay tiá»n mua xăng dầu vẫn là do ngÆ°á»i dân" - TS Phong đặt câu há»i. Máºp má» thứ hai, là giá xăng dầu nháºp khẩu đầu vào và các chi phí liên quan. Hiện nay, các khoản này hoàn toàn máºp má». Chỉ khi nào Bá»™ Tài chính hay Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng công bố thì ngÆ°á»i dân má»›i biết. Trong khi phần giá này hoàn toàn có thể công khai trên website của Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng hay của 11 doanh nghiệp đầu mối. CÆ¡ quan quản lý không thể nói là không biết cái này, vì các doanh nghiệp muốn xuất, nháºp nhÆ° thế nào Ä‘á»u phải qua cÆ¡ quan quản lý. Cái máºp má» thứ ba là chiết khấu hoa hồng cho các đại lý. Trong bảng tính giá cÆ¡ sở của Nghị định 84 không có phần tính 600 đồng chi phí kinh doanh xăng dầu, khoản này vẫn được hiểu là mức chiết khấu cho đại lý. Tuy nhiên, Ä‘ây chỉ là cách luáºn giải, vì thá»±c tế doanh nghiệp có thể chiết khấu cho đại lý vá»›i mức cao hÆ¡n nhiá»u, nhất là khi các đại lý lại thuá»™c công ty con của doanh nghiệp. Mức chiết khấu này không "quản" được thì, chuyện doanh nghiệp lãi tháºt, lá»— giả cÅ©ng rất khó xác định. Vì, bằng cách nâng mức chiết khấu, dù giá đầu vào có hạ tá»›i Ä‘âu thì cuối cùng vẫn kêu lá»— hay hòa.
Gần Ä‘ây, Ä‘ã có những dấu hiệu cho thấy quyết tâm thay đổi của cÆ¡ quan quản lý khi Bá»™ trưởng Tài chính VÆ°Æ¡ng Äình Huệ yêu cầu Cục Quản lý giá nghiên cứu, hoàn chỉnh các phÆ°Æ¡ng án, kịch bản Ä‘iá»u hành giá các mặt hàng xăng dầu, Ä‘iện. Trong các phÆ°Æ¡ng án vá» Ä‘iá»u hành giá phải nêu rõ nguồn số liệu được sá» dụng để tính toán, Cục Quản lý giá thẩm định và chịu trách nhiệm vá» tính chính xác của số liệu. Äồng thá»i Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Äình Huệ cÅ©ng yêu cầu Thanh tra Bá»™ nghiên cứu, Ä‘Æ°a ná»™i dung thanh tra vá» giá xăng dầu vào chÆ°Æ¡ng trình, kế hoạch thanh tra năm 2012.
Giá xăng dầu luôn là mối quan tâm lá»›n của ngÆ°á»i dân và doanh nghiệp. Quan tâm đầu tiên và yêu cầu hàng đầu là minh bạch trong quản lý, Ä‘iá»u hành. Chuyện lãi tháºt, lá»— giả không phải là không thể ngăn chặn được nếu cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c thá»±c sá»± muốn!
Nguồn tin: GiadinhNet
