Các Ä‘oàn công tác kiểm tra giá nhập khẩu tại doanh nghiệp xăng dầu Ä‘ã được thành lập sau khi xảy ra cuá»™c tranh luận vô tiền khoáng hậu giữa Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Petrolimex, “anh cả” của khối doanh nghiệp xăng dầu.

Quyết tâm của tân Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính thì có thừa qua Ä‘á»™ng thái Ä‘ó, nhÆ°ng để lành mạnh hóa thị trường xăng dầu, bấy nhiêu liệu có đủ?

Theo quyết định phân công nhiệm vụ của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú được giao má»™t loạt nhiệm vụ, trong Ä‘ó có việc “tham gia cùng Bá»™ trưởng chỉ đạo thá»±c hiện quản lý nhà nÆ°á»›c đối vá»›i Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex)”.

Từ Ä‘ó, người dân hoàn toàn có quyền kỳ vọng, Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú phần nào Ä‘ó phải là má»™t “đối trọng” trong việc bảo vệ lợi ích của nhà nÆ°á»›c trÆ°á»›c lợi ích của doanh nghiệp nhÆ° Petrolimex, vá»›i nhiệm vụ là đại diện của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c. Nhất là khi trong hầu hết các “Ä‘iểm nóng” liên quan đến Ä‘iều hành thị trường xăng dầu thời gian qua, ông Tú đều có mặt.

Hai tháng trÆ°á»›c, khi Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c công bố kế hoạch kiểm toán việc sá»­ dụng và trích quỹ bình ổn giá xăng dầu tại 11 Ä‘Æ¡n vị đầu mối, người ta chờ đợi ở Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng má»™t sá»± ủng há»™. Kiểm toán, qua Ä‘ó minh bạch hóa má»™t lÄ©nh vá»±c mà bá»™ mình Ä‘ang phải quản lý, hẳn sẽ giúp cho việc quản lý về sau bá»›t Ä‘i phần khó nhọc.

Má»™t số nhà báo, hiểu má»™t cách hồn nhiên nhÆ° vậy nên khi phỏng vấn Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú bên lề há»™i nghị giá»›i thiệu cÆ¡ há»™i đầu tÆ° vào Petrolimex, Ä‘ã không khỏi ngạc nhiên vá»›i tuyên bố không cần kiểm toán giá xăng dầu từ ông.

Lập luận của Thứ trưởng là “giá xăng dầu hiện nay hoàn toàn minh bạch, tính toán theo công thức. Cấu thành giá thế nào thì chỉ cần giở tờ bản tin thị trường là biết giá nhập khẩu bao nhiêu, thuế bao nhiêu, trích quỹ bình ổn bao nhiêu. Đây là chúng ta không hiểu hoặc không tìm hiểu nên má»›i đặt vấn đề nhÆ° vậy”.

Lần này, khi Bá»™ Tài chính tổ chức há»™i thảo về thị trường xăng dầu, Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú là người lên tiếng ủng há»™ các doanh nghiệp xăng dầu má»™t cách quyết liệt.

Theo tường thuật của các báo, Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú dù không có tên trong danh sách phát biểu nhÆ°ng cÅ©ng Ä‘ã “xin có ý kiến”. Sau khi thể hiện sá»± bức xúc của mình về cách thức Ä‘iều hành thị trường hiện nay, ông Tú nhấn mạnh, "Bá»™ Tài chính hứa bù lá»— cho doanh nghiệp bao lần, nhÆ°ng hứa nhiều lại thất hứa. Tôi thật xấu hổ khi hứa quá nhiều vá»›i doanh nghiệp nhÆ°ng lại bất lá»±c không làm được gì giúp họ cả, trong khi vẫn yêu cầu đảm bảo nguồn cung".

“Nếu giá không theo thị trường, không giải quyết các khoản lá»— cho doanh nghiệp thì sẽ dẫn đến các nguy cÆ¡ vỡ hệ thống, đứt nguồn cung... Vì vậy, việc tăng giá từng bÆ°á»›c cần phải thá»±c hiện”, ông nói thêm. 

Các doanh nghiệp, nếu thá»±c sá»± Ä‘ang lá»— nặng, có lẽ không cần đến tiếng nói ủng há»™ của má»™t quan chức, vẫn có thể trình bày vá»›i nhà nÆ°á»›c về tình hình hiện tại của mình, Ä‘iều mà nhiều doanh nghiệp tÆ° nhân, Ä‘á»™c lập hoặc thông qua các hiệp há»™i doanh nghiệp, vẫn Ä‘ã và Ä‘ang làm!

Petrolimex, vá»›i tÆ° cách là doanh nghiệp đầu Ä‘àn của ngành xăng dầu, hẳn hiểu rất rõ vị thế của mình, vị thế được xây dá»±ng từ cụm từ “đảm bảo an ninh năng lượng”. Trả lời phỏng vấn trong bài viết được đăng tải trên VnEconomy má»›i Ä‘ây, ông Nguyá»…n Đình Cung, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung Æ°Æ¡ng nói rằng, hiện nay các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c khi làm ăn có lãi thì coi Ä‘ó là thành công của họ, nhÆ°ng khi thua lá»— thì đổ tại vì phải gánh vác những trách nhiệm xã há»™i mà nhà nÆ°á»›c giao cho và yêu cầu giải cứu. 

“NhÆ° thế là không sòng phẳng và trở thành rào cản cho chính họ trên con đường phát triển. Tôi cho rằng nhà nÆ°á»›c không nên tiếp tục giao trách nhiệm xã há»™i cho doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c nhÆ° trách nhiệm Ä‘iều tiết thị trường, Ä‘iều tiết vÄ© mô”, ông Cung đề xuất.

Phát biểu này của vị chuyên gia vốn nổi tiếng là thẳng thắn này không có gì má»›i. NhÆ°ng soi chiếu trong câu chuyện của thị trường xăng dầu, của Petrolimex, thì Ä‘ây Ä‘úng là thời Ä‘iểm mà vai trò của các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c trong nền kinh tế Ä‘ang cần được xem lại.

Petrolimex, trong bản tin thị trường xăng dầu của mình phát hành ngày 21/9/2011, nói rằng giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam hiện nay thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i má»™t số nÆ°á»›c trong khu vá»±c. Chẳng hạn, vá»›i mặt hàng xăng RON 92, giá Ä‘ang bán tại Việt Nam thấp hÆ¡n Lào 5.798 đồng/lít, thấp hÆ¡n Campuchia 6.052 đồng/lít, thấp hÆ¡n Singapore 12.898 đồng/lít và thấp hÆ¡n Trung Quốc 4.322 đồng/lít.

NhÆ°ng, cÅ©ng chính trong bản tin này, Petrolimex thừa nhận, “giá bán lẻ xăng dầu tại má»—i nÆ°á»›c khác nhau chủ yếu là do cÆ¡ chế quản lý Ä‘iều hành xăng dầu tại má»—i nÆ°á»›c là khác nhau”.

Người dân Ä‘ang chờ đợi, những phát biểu đầy thẳng thắn của tân Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ, má»™t sá»± mở đầu cho cÆ¡ chế Ä‘iều hành thị trường xăng dầu má»›i. Ở Ä‘ó, các doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng công khai minh bạch theo luật pháp, và các quan chức không cần phải lên tiếng bênh vá»±c ai.

Ở Ä‘ó, các doanh nghiệp, trÆ°á»›c hết hoạt Ä‘á»™ng theo nguyên tắc thị trường, không phải gánh trên vai những phần trách nhiệm lẽ ra thuá»™c về nhà nÆ°á»›c. Không gánh trách nhiệm vá»›i nhà nÆ°á»›c, việc lá»— lãi sẽ được tính toán và tá»± chịu trách nhiệm; thậm chí việc trụ lại được vá»›i thị trường hay chấp nhận bị Ä‘ào thải cÅ©ng là bình thường.

Không ít râm ran trên mạng trong những ngày qua xung quanh những phát ngôn đầy cứng rắn của tân Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ. Điều người dân chờ đợi là từ những phát biểu Ä‘ó, những việc tiếp theo ông làm sẽ là gì và kết quả sẽ ra sao.

Trong vô vàn tiếng nói cảm phục và ủng há»™, cÅ©ng có không ít những băn khoăn dành cho ông. Câu hỏi đặt ra là, bao giờ thì má»™t quan chức quyết liệt nói ra những Ä‘iều cần nói, quyết liệt làm những Ä‘iều cần làm theo Ä‘úng nguyện vọng của người dân, mà lại không còn phải Ä‘ón nhận những băn khoăn từ chính người dân?

Nguồn tin:Vneconomy