Giá dầu thô thế giá»›i tiếp tục lao dốc, hiện ở mức 80-82 USD/thùng. Giá xăng A92 tại Singapore từ khoảng 127 USD/thùng ngày 1-8 xuống còn 113,43 USD/thùng ngày 10-8.

Các chuyên gia cho rằng Ä‘iều hành giá xăng dầu cần hài hòa lợi ích Nhà nÆ°á»›c, người dân và doanh nghiệp. Trong ảnh: Người dân đổ xăng tại má»™t cá»­a hàng xăng dầu ở Q.3, TP.HCM - Ảnh: Minh Đức

Thế nhÆ°ng cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu quá cứng nhắc và thiếu minh bạch Ä‘ã làm chậm tiến Ä‘á»™ giảm giá trong nÆ°á»›c.

Các chuyên gia cho rằng Ä‘iều hành giá xăng dầu phải hài hòa lợi ích người tiêu dùng, Nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp, linh hoạt xá»­ lý giá bán trong bối cảnh giá thế giá»›i giảm từng ngày.

Gánh quá nhiều loại phí, thuế

Theo quy luật thị trường, giá xăng dầu thành phẩm luôn biến Ä‘á»™ng theo giá dầu thô thế giá»›i. Hiện giá dầu thô giao dịch tại Mỹ và Anh Ä‘ã giảm tá»›i trên 20-22 USD/thùng so vá»›i cuối tháng 3-2011, thời Ä‘iểm xăng A92 trong nÆ°á»›c bắt đầu được bán vá»›i giá 21.300 đồng/lít. 

Tại thị trường nhập khẩu chính của VN là Singapore, giá xăng A92 diá»…n biến cùng chiều vá»›i giá dầu thô thế giá»›i. Từ đầu tháng 8 đến nay, giá xăng A92 Ä‘ã giảm gần 13,6 USD/thùng. Vá»›i mức giảm này, má»—i lít xăng nhập khẩu giảm được 1.780 đồng. Nếu so vá»›i thời Ä‘iểm giá xăng trong nÆ°á»›c tăng lên 21.300 đồng/lít, mức giá xăng A92 nhập khẩu cÅ©ng Ä‘ã giảm 5,28 USD/thùng. Tuy nhiên, giá bán lẻ vẫn được giữ nguyên 21.300 đồng/lít.

Lại tăng chiết khấu cho đại lý Má»™t doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại TP.HCM cho biết các đầu mối nhập xăng dầu vừa tăng chiết khấu cho đại lý. Theo Ä‘ó, doanh nghiệp tăng thấp nhất là thêm 50 đồng lên mức 750 đồng/lít xăng, dầu tăng thêm 100 đồng lên 900 đồng/lít. Đa số các nhà cung cấp tăng thêm 100 đồng/lít và hiện phổ biến ở mức 800 đồng/lít xăng và 900 đồng/lít dầu. Không nhÆ° giá bán lẻ phải chờ giá cÆ¡ sở trong 30 ngày, ông này cho biết chiết khấu thường xuyên được Ä‘iều chỉnh theo biến Ä‘á»™ng của giá xăng tại Singapore.

Các đầu mối nhập khẩu xăng dầu khẳng định theo quy định của Bá»™ Tài chính, giá cÆ¡ sở được tính theo mức giá nhập khẩu trung bình 30 ngày. Dù từ đầu tháng 8-2011 đến nay giá nhập khẩu Ä‘ã giảm, doanh nghiệp Ä‘ã có lời nhÆ°ng theo mức 30 ngày thì vẫn lá»— 400-500 đồng/lít xăng dầu tùy loại. Doanh nghiệp lý giải giá nhập khẩu hiện nay có giảm sâu vẫn phải chờ bao giờ giá cÆ¡ sở theo mức trung bình 30 ngày thấp hÆ¡n giá bán lẻ má»›i tính đến phÆ°Æ¡ng án giảm.

Nhiều chuyên gia cho rằng do phải chờ giá cÆ¡ sở theo giá nhập trung bình 30 ngày Ä‘ã làm mất cÆ¡ há»™i giảm giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c trong tháng 6. Hiện quy định này cÅ©ng cản trở việc Ä‘iều chỉnh giá xăng trong nÆ°á»›c. Do Ä‘ó, theo các chuyên gia, khi chÆ°a thể giảm giá bán lẻ dá»±a trên giá cÆ¡ sở thì Nhà nÆ°á»›c cần xem xét lại má»™t số khoản thuế, phí để chia sẻ khó khăn vá»›i người tiêu dùng. 

Cụ thể, má»—i lít xăng A92 tính theo giá nhập tại Singapore ngày 10-8 Ä‘ang phải gánh 5.582 đồng thuế, phí gồm các khoản: thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, phí xăng dầu, lợi nhuận định mức, chi phí kinh doanh định mức... Mặt hàng dầu DO Ä‘ang phải gánh 6.100 đồng/lít.

Theo TS Nguyá»…n Minh Phong - Viện Nghiên cứu kinh tế xã há»™i Hà Ná»™i, giá xăng bán lẻ Ä‘ã có thể giảm được, vấn đề là cÆ¡ quan Ä‘iều hành, doanh nghiệp đầu mối có muốn giảm hay không. Vá»›i các khoản thuế, phí hiện nay, nếu Nhà nÆ°á»›c linh hoạt, bá»›t thu thì có thể giảm được giá xăng. Ví dụ, chỉ cần Nhà nÆ°á»›c giảm 100 đồng/lít xăng khi thu thuế, phí, doanh nghiệp chia sẻ 100 đồng lợi nhuận trên má»—i lít xăng vá»›i người tiêu dùng thì Ä‘ã có được 200 đồng/lít để góp vào yếu tố giảm giá bán.

Đặc biệt, các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ang dành khoản chiết khấu cho đại lý từ 700-800 đồng/lít xăng cÅ©ng có thể xem xét giảm bá»›t, chia sẻ vá»›i người tiêu dùng. ChÆ°a kể giữa tháng 6-2011 khi giá nhập khẩu giảm, cÆ¡ sở để giảm giá trong nÆ°á»›c Ä‘ã có, nhÆ°ng Bá»™ Tài chính lại đặt vấn đề tăng thu ngân sách nên Ä‘ã thu 5% thuế nhập khẩu vá»›i dầu diesel.

Các loại thuế, phí xăng dầu 
(tính theo giá xăng nhập khẩu tại Singapore ngày 10-8-2011)
Đơn vị tính: đồng/lít

 

THUẾ, PHÍ	XÄ‚NG A92, A95	DẦU DIESEL 0,05S
Thuế nhập khẩu	0	830
Thuế tiêu thụ đặc biệt	1.563	1.660
Thuế giá trị gia tăng	1.719	1.910
Phí xăng dầu	1.000	500
Chi phí kinh doanh định mức	600	600
Lợi nhuận định mức	300	300
Trích ná»™p quỹ bình ổn	400	300
Tổng	5.582	6.100

Theo thời Ä‘iểm thay vì “thời kỳ”

Theo dõi diá»…n biến giá xăng trong nÆ°á»›c từ đầu năm đến nay, ông Nguyá»…n Minh Phong cho rằng không có lý do gì để giá xăng chỉ tăng mà không giảm, trong khi giá thế giá»›i liên tục biến Ä‘á»™ng. Khi tăng giá xăng lên 21.300 đồng/lít thì giá thế giá»›i rất cao. Nay giá thế giá»›i Ä‘ã giảm sâu mà giá trong nÆ°á»›c vẫn đứng yên. Theo ông Phong, Ä‘iều hành giá xăng dầu cần đảm bảo hài hòa lợi ích Nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Để giảm giá xăng dầu, ông Ngô Trí Long - nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả - gợi ý cần làm từng bÆ°á»›c, trÆ°á»›c mắt là giảm bá»›t thu thuế, phí. Tiếp Ä‘ó, doanh nghiệp đầu mối cần xem lại mức chiết khấu cho đại lý. Nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp dùng những khoản Ä‘ó để chia sẻ vá»›i người tiêu dùng. Liên quan đến việc giá xăng dầu thế giá»›i lao dốc trong khi giá trong nÆ°á»›c vẫn giậm chân tại chá»—, ông Ngô Trí Long chỉ ra là do cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c có nhiều Ä‘iểm bất cập.

“Giá dầu thô, xăng thành phẩm biến Ä‘á»™ng từng ngày nhÆ°ng giá trong nÆ°á»›c lại cứ phải chờ 30 ngày. Trong khi giá cả nhập khẩu và các yếu tố trong giá bán lẻ thì không minh bạch” - ông Long nói. CÅ©ng theo ông Long, giá cả phải được Ä‘iều chỉnh theo giá thị trường. Để giá hằng tuần cÅ©ng Ä‘ã là lâu chứ chÆ°a nói đến 30 ngày. Quan Ä‘iểm của các chuyên gia kinh tế là Ä‘iều hành giá xăng dầu phải theo thời Ä‘iểm chứ không phải theo “thời kỳ” nhÆ° hiện nay. Nếu cứ giữ cách tính giá theo “thời kỳ” thì sẽ có rất nhiều yếu tố chi phối cản trở việc giảm giá bán lẻ.

Ông Ngô Trí Long còn lÆ°u ý phải xem lại trong Ä‘iều hành giá xăng dầu là trong giá cÆ¡ sở theo cách tính của Bá»™ Tài chính Ä‘ã bao gồm 300 đồng/lít lợi nhuận định mức. Tức là ngay trong giá cÆ¡ sở doanh nghiệp Ä‘ã có lãi. Giá bán cao hÆ¡n giá cÆ¡ sở 200 đồng, 300 đồng/lít thì có nghÄ©a là doanh nghiệp lời 400-500 đồng/lít. Giá cÆ¡ sở bằng giá bán lẻ thì doanh nghiệp lãi 300 đồng/lít. Trường hợp giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ 300 đồng/lít thì má»›i hòa vốn chứ không lá»—. Do Ä‘ó, việc kêu lá»— của doanh nghiệp cần phải xem lại. Theo ông Long, về lâu dài phải bỏ cÆ¡ chế Ä‘á»™c quyền trong kinh doanh xăng dầu. NhÆ° ngành viá»…n thông, từ khi có cạnh tranh giá cÆ°á»›c chỉ giảm chứ không tăng.

Nguồn tin: Tuoitre