Quyết định tăng xả Quỹ bình ổn, giữ nguyên giá xăng dầu Ä‘ã Ä‘ánh tan mối lo sắp tăng giá trong dân chúng, nhÆ°ng phía các doanh nghiệp đầu mối khá bất bình, nhất là khi phải chịu thêm sức ép tá»· giá tăng.

Tác Ä‘á»™ng của 2 loại chênh lệch tá»· giá

Trao đổi vá»›i Diá»…n Ä‘àn Kinh tế Việt Nam, lãnh đạo Saigon Petro phân tích, doanh nghiệp xăng dầu phải chịu tác Ä‘á»™ng của 2 loại chênh lệch tá»· giá. Loại thứ nhất, theo hình thức thanh toán bình thường, khi lô hàng xăng dầu về cảng, khoảng 30 ngày sau, doanh nghiệp má»›i thanh toán cho đối tác nÆ°á»›c ngoài. Vì thế, giá CIF má»™t lít xăng quy theo tá»· giá VND/USD để Ä‘Æ°a vào giá vốn của doanh nghiệp vẫn là 19.500 đồng/USD.

Đến nay khi lượng xăng dầu Ä‘ó Ä‘ã bán ra thị trường thì doanh nghiệp lại phải trả cho đối tác nÆ°á»›c ngoài theo tá»· giá má»›i cao gần 21.000 đồng/USD.

Vị lãnh đạo này nói, trường hợp này, dù giá xăng dầu có được tăng lên thì doanh nghiệp sẽ vẫn lá»— ít nhất khoảng 900 đồng/lít do tá»· giá tăng.

Loại phát sinh chênh lệch tá»· giá thứ hai là khi đến hạn thanh toán ngoại tệ cho đối tác nÆ°á»›c ngoài, các ngân hàng không bán ngoại tệ mà bắt doanh nghiệp xăng dầu phải vay ngoại tệ. Giờ đến hạn phải trả ngoại tệ cho ngân hàng thì nghiá»…m nhiên, doanh nghiệp buá»™c phải chịu thiệt hại lá»›n vá»›i khoảng chênh tá»· giá tăng tá»›i 1.200-1.400 đồng/USD so vá»›i trÆ°á»›c.

Các DN xăng dầu than thở chịu 2 lần chênh lệch tá»· giá (ảnh Phạm Huyền)

“Lúc tá»· giá bình thường, ngân hàng không bán ngoại tệ. Giờ tá»· giá tăng, họ má»›i bán ngoại tệ! Vá»›i hai kiểu chênh lệch Ä‘ó, SaigonPetro Ä‘ã bị phát sinh tá»›i 50 tá»· đồng,” vị lãnh đạo này chốt lại.

Đến nay, Saigon Petro vẫn còn vÆ°á»›ng khoản vay ngoại tệ má»™t lô hàng xăng dầu nhập từ tận tháng 10 năm ngoái. Nay, vá»›i tá»· giá má»›i, công ty sẽ phải mất thêm 12 tá»· đồng khi trả ngoại tệ cho lượng xăng dầu Ä‘ã bán xong từ lâu.

Tuy nhiên, mức thiệt hại trên vẫn còn thua xa so vá»›i số lá»— mà Petrolimex, nhà nhập khẩu xăng dầu lá»›n nhất Việt Nam Ä‘ang phải chịu. Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, Phó Tổng giám đốc Petrolimex cho biết, tính tá»›i thời Ä‘iểm này, Petrolimex Ä‘ang phải nợ má»™t khoản ngoại tệ vô cùng lá»›n đối vá»›i cả ngân hàng trong nÆ°á»›c và đối tác nÆ°á»›c ngoài, Æ°á»›c giá trị lên tá»›i hàng trăm triệu USD. Giờ, vì tá»· giá, Ä‘Æ¡n vị sẽ phải mất thêm cả nghìn tá»· đồng, má»™t khoản phát sinh chi phí kinh doanh khổng lồ.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, chỉ tính riêng tác Ä‘á»™ng sau hai cú tăng tá»· giá hồi năm 2010, tổng công ty Ä‘ã bị Ä‘á»™i chi phí thêm 800 tá»· đồng, trong Ä‘ó, lần Ä‘iều chỉnh tá»· giá thứ hai hồi tháng 8/2010, phát sinh tá»›i 380 tá»· đồng.

Theo ông DÅ©ng, trong năm vừa qua, riêng vÆ°á»›ng mắc việc mua USD để nhập khẩu xăng dầu, Petrolimex Ä‘ã gá»­i hàng chục văn bản, báo cáo khẩn thiết lên tá»›i các Bá»™ và tá»›i cả Thủ tÆ°á»›ng. Chính phủ Ä‘ã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c phải tạo Ä‘iều kiện tối Ä‘a cân đối ngoại tệ cho doanh nghiệp xăng dầu. NhÆ°ng trên thá»±c tế, không được nhÆ° thế!

“TrÆ°á»›c khi tăng tá»· giá, chúng tôi không thể nào mua nổi đủ ngoại tệ dù tiền Việt của chúng tôi có rất nhiều. Lượng ngoại tệ mua được rất nhỏ giọt. Má»™t năm, Petrolimex cần khoảng 6 tá»· USD, trung bình má»—i tháng cần cỡ 400-500 triệu USD nhÆ°ng thá»±c tế, “giỏi lắm” thì mua được vài ba chục triệu USD, còn lại phải Ä‘i vay,” ông DÅ©ng nói.

Vị lãnh đạo này chia sẻ: “Giờ theo chính sách má»›i, Ngân hàng có cÆ¡ há»™i thu mua được ngoại tệ để bán, chúng tôi có thể mua ngoại tệ thuận tiện hÆ¡n nhÆ°ng thiệt hại Ä‘ã nhìn thấy rõ”.

Quỹ bình ổn xăng dầu Ä‘ã âm? (ảnh Việt Thanh)

Quỹ bình ổn xăng dầu Ä‘ã rá»—ng

Vá»›i doanh nghiệp nhập khẩu khác, tá»· giá tăng thì sẽ được tính vào kết cấu giá bán ra, song, vá»›i xăng dầu, lại là má»™t cÆ¡ chế đặc thù.

“Ná»—i khổ nhất không phải là chuyện tá»· giá tăng, mà là nghịch lý thá»±c hiện cÆ¡ chế thị trường ná»­a vời, đầu vào tăng nhÆ°ng đầu ra không được Ä‘iều chỉnh", ông DÅ©ng khẳng định.

Theo vị lãnh đạo này, trong ná»­a năm vừa qua, ở thời Ä‘iểm khó khăn nhất, xăng dầu lá»— tá»›i 2.500 đồng/lít, còn bình thường là lá»— 1.000-1.500 đồng/lít. Nhiều doanh nghiệp nhập hàng cầm chừng khiến thị trường xăng dầu có lúc đứt nguồn cung, dẫn tá»›i tình trạng nhiều cá»­a hàng Ä‘óng cá»­a. Tại thời Ä‘iểm Ä‘ó, lượng bán hàng của Petrolimex tăng tá»›i 30-40%.

“Tá»›i nay, giá xăng thành phẩm trên thị trường thế giá»›i Ä‘ã vượt 100 USD/thùng, tá»· giá lại tăng mạnh. Má»™t lít xăng lá»— bao nhiêu, giá bán lẻ vẫn tiếp tục không được Ä‘iều chỉnh. Đây là má»™t sức ép vô cùng lá»›n cho sá»± tồn tại của doanh nghiệp!”, ông DÅ©ng nói.

Đồng cảm vá»›i ná»—i lòng này, đại diện SaigonPetro bày tỏ: “Hôm thứ 3 tuần trÆ°á»›c, trÆ°á»›c khi có chuyện thay đổi tá»· giá, tôi Ä‘ã có làm văn bản đề nghị tăng giá xăng lên 1.600 đồng/lít, 2.000 đồng/dầu diesel và không tăng xả Quỹ. Giờ, nếu cần kiến nghị tăng thì mức tăng giá sẽ lá»›n hÆ¡n".

Nói về việc giá xăng dầu Ä‘ã được bù lá»— từ Quỹ bình ổn, cả hai doanh nghiệp này đều “giãy nảy” khẳng định, Quỹ Ä‘ã sạch trÆ¡n từ lâu, còn Ä‘âu mà xả bù lá»—!

Lãnh đạo SaigonPetro nói: "Giờ tiếp tục bù giá xăng từ Quỹ, tức là Quỹ sẽ bị âm. So vá»›i mức trích lập Quỹ là 300 đồng/lít, kg, mức sá»­ dụng hiện nay theo chỉ đạo của Bá»™ Tài chính Ä‘ã gấp tá»›i 8 lần. NhÆ° vậy, chỉ sá»­ dụng Quỹ má»™t tháng theo mức xả hiện hành thì doanh nghiệp sẽ phải trích 1 năm má»›i đủ bù lại số âm Ä‘ó. Chẳng lẽ, trong 1 năm Ä‘ó, không có lúc nào sá»­ dụng Quỹ? Chúng tôi sẽ phải Ä‘i vay ngân hàng để bù vào phần âm Ä‘ó vá»›i lãi suất 17-18%/năm".

Các doanh nghiệp này đều bày tỏ, chỉ sợ nhất là kịch bản tái diá»…n nhÆ° hồi tháng 7/2008, do nén giá xăng dầu quá lâu, rốt cục, Bá»™ Tài chính lại cho giá nhảy vọt lên 4.500 đồng/lít xăng. Còn theo cÆ¡ chế hiện này, người tiêu dùng trÆ°á»›c mắt lợi vì giá xăng thấp, nhÆ°ng lâu dài, cÅ©ng sẽ thiệt. Vì khi bù lá»— từ Quỹ người dùng xăng nhiều, là người Ä‘i ôtô, là người giàu, sẽ được bù nhiều, người sá»­ dụng xăng ít, tiết kiệm lại được bù ít.

Vì mục tiêu bình ổn thị trường, nguyên tắc là Chính phủ phải xem xét đầy đủ các biện pháp đồng bá»™, chứ không thể kéo dài mãi bằng mệnh lệnh hành chính áp lên ngành xăng dầu.

Nguồn: VEF.VN