Năm 2009, Chính phủ ban hành Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu, trong Ä‘ó xác định giá bán được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế thị trường. Về lý, kể từ Ä‘ó (cách Ä‘ây hÆ¡n 3 năm) vấn đề giá xăng dầu coi nhÆ° không còn gì để bàn cãi. Oái oăm thay, mặc dù Ä‘ã có nghị định của Chính phủ, giá xăng dầu trên thị trường vẫn Ä‘ang là "trận địa” nóng bỏng, có những thời Ä‘iểm dÆ° luận sục sôi về vấn đề này.

Nghị định 84 của Chính phủ xác định giá xăng dầu tuân theo cÆ¡ chế thị trường. Theo Ä‘ó giá cả biến Ä‘á»™ng (lên hoặc xuống) hoàn toàn do thị trường quyết định. Mua cao bán cao, mua thấp bán thấp. Lý lẽ là vậy, cÆ¡ chế thị trường Ä‘òi hỏi nhÆ° thế nhÆ°ng các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cÅ©ng nhÆ° các ngành quản lý mặt hàng này Ä‘ã không làm nhÆ° vậy. Thay vì xác định giá theo cÆ¡ chế thị trường mặt hàng này hiện thời vẫn vận hành theo kiểu Ä‘á»™c quyền.

Giá cả xăng dầu trên thị trường thế giá»›i biến Ä‘á»™ng từng ngày. Tại các đầu mối nhập khẩu xăng dầu của Việt Nam, mức giá được thông báo từng ngày vá»›i mức chênh lệch theo thị trường. ChÆ°a có và sẽ không bao giờ có chuyện giá xăng dầu thế giá»›i phải sau nhiều tuần má»›i được Ä‘iều chỉnh. Đó là sá»± phi lý, không thể có trong cÆ¡ chế thị trường. Vậy mà, theo quy định của Bá»™ Tài chính, chu kỳ Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu được kéo dài lên đến 30 ngày. Quy định trái khoáy từ các năm trÆ°á»›c Ä‘ây của Bá»™ Tài chính đến nay vẫn cứ… y án. Trong hÆ¡n 1 tháng vừa qua, giá xăng dầu thế giá»›i liên tục giảm, có những ngày giảm mạnh. Tại Việt Nam, trong cùng thời Ä‘iểm, giá xăng dầu gần nhÆ° giữ nguyên, có giảm nhÆ°ng giảm không kịp thời và giảm nhỏ giọt không Ä‘áng kể. Giá xăng dầu thế giá»›i vá»›i giá xăng dầu tại Việt Nam luôn luôn có Ä‘á»™ vênh khá lá»›n, gánh chịu thiệt hại chính là người dân. HÆ¡n 3 năm thá»±c hiện Nghị định 84 của Chính phủ, cho đến nay chÆ°a 1 lần doanh nghiệp chủ Ä‘á»™ng xin giảm giá. Ngược lại doanh nghiệp chỉ biết Ä‘òi tăng giá, kể cả những lúc giá bán trong nÆ°á»›c cao hÆ¡n thế giá»›i.

Nhiều năm trÆ°á»›c Ä‘ây, xăng dầu gần nhÆ° 100% phải nhập khẩu. Hiện thời Việt Nam tá»± túc được khoảng 30%, lượng xăng dầu hàng năm nhập khẩu vẫn chiếm tá»· trọng lên đến 70%. Toàn bá»™ xăng dầu nhập khẩu thuá»™c "sân chÆ¡i” của các doanh nghiệp đầu mối, riêng Petrolimex chiếm trên 60% thị phần. Về thá»±c chất, theo luật cạnh tranh, "gã khổng lồ” Petrolimex Ä‘ang Ä‘á»™c quyền về mặt hàng xăng dầu. Luật cạnh tranh quy định, nếu má»™t doanh nghiệp chiếm trên 30% thị phần là thống lÄ©nh thị trường, tức là Ä‘á»™c quyền. CÆ¡ chế thị trường vá»›i Ä‘á»™c quyền là trái ngược nhau. Vì lợi ích ná»™i bá»™ (kể cả lợi ích nhỏ) Petrolimex cÅ©ng nhÆ° má»™t số cá nhân và tổ chức liên quan vẫn tìm cách duy trì sá»± Ä‘á»™c quyền. Níu giữ kinh doanh xăng dầu theo kiểu Ä‘á»™c quyền là có lợi cho má»™t bá»™ phận, còn thiệt hại đổ lên đầu người dân.

Vì ká»· cÆ°Æ¡ng phép nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° vì lợi ích người dân, kinh doanh xăng dầu phải tuân thủ Nghị định 84 của Chính phủ (ban hành từ 2009). Điều hành, quản lý cÅ©ng nhÆ° việc ấn định giá xăng dầu hiện thời chÆ°a theo cÆ¡ chế thị trường và chÆ°a Ä‘úng Nghị định Chính phủ.

Nguồn tin: Daidoanket