Trao quyền định giá xăng dầu cho doanh nghiệp không khác gì "thả gà ra Ä‘uổi”. Bởi chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi từ 20-7 đến 30-7, Ä‘ã 2 lần doanh nghiệp kiến nghị tăng giá xăng dầu. Trong khi cÅ©ng trong quãng thời gian này, từ tháng 6 đến cuối tháng 7, giá xăng thị trường thế giá»›i không có biến Ä‘á»™ng "gây sốc”!

 

Không quá bất ngờ khi má»™t số doanh nghiệp đầu mối xăng dầu lại tiếp tục đệ Ä‘Æ¡n lên Bá»™ Tài chính để được tăng thêm 400 - 500 đồng cho má»—i lít xăng. Câu chuyện Ä‘ã thá»±c sá»± được Ä‘oán trÆ°á»›c khi Bá»™ Tài chính trao quyền định giá xăng dầu cho doanh nghiệp. Có nghÄ©a là doanh nghiệp được quyền tăng giá xăng trong má»™t biên Ä‘á»™ nhất định. Để tận dụng tối Ä‘a việc tá»± định Ä‘oạt giá xăng, các doanh nghiệp Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu theo thủ thuật nhỏ - dần - đều nằm trong quy định. Do vậy, những lý do muôn thuở "lá»—” được hợp lý hóa để cho cÆ¡ quan quản lý chẳng có cá»› gì can thiệp.

 

Ngày 28-7 vừa qua, má»™t số doanh nghiệp kinh doanh đầu mối xăng dầu Ä‘ã Ä‘ánh tiếng sẽ tăng giá xăng dầu. Trưởng phòng kinh doanh Công ty TNHH MTV ThÆ°Æ¡ng mại Dầu khí Đồng Tháp (Petimex) cho biết, doanh nghiệp này sẽ có văn bản đăng ký giá vá»›i Bá»™ Tài chính và đề nghị được tăng giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu. Nguyên nhân là Ä‘Æ¡n vị này vẫn chịu lá»— 400-500 đồng má»—i lít kể từ đợt tăng giá xăng dầu ngày 20-7. Các Ä‘Æ¡n vị đầu mối nhỏ Ä‘ang phải nhập hàng tính theo tuần, nên không có khả năng cạnh tranh về giá nhÆ° các doanh nghiệp lá»›n. Tuy nhiên Ä‘Æ¡n vị này còn cho biết, phải trông chờ vào Ä‘á»™ng thái của Tổng Cty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) vì Ä‘ang chiếm tá»›i 60% thị phần. Nếu nhÆ° chỉ cần tăng chênh vá»›i Petrolimex vài chục đồng, các doanh nghiệp nhỏ này sẽ mất Ä‘i thị phần và khách.

 

Kín tiếng hÆ¡n Petimex ông VÆ°Æ¡ng Đình Dung - Giám đốc Công ty xăng dầu quân Ä‘á»™i trÆ°á»›c câu hỏi "công ty có ý định kiến nghị tăng giá xăng hay không” Ä‘ã khéo léo "lái” rằng: "xăng dầu là vấn đề nhạy cảm” và từ chối bình luận thêm. TrÆ°á»›c Ä‘ó, vào ngày 20-7, Petrolimex cùng 2 đại gia khác cÅ©ng Ä‘ã tăng giá xăng dầu vá»›i mức tăng từ 300 – 400 đồng/l. Các hãng này cÅ©ng bổ sung thêm thông tin: hiện giá cÆ¡ sở Ä‘ang chênh cao hÆ¡n so vá»›i giá bán hiện hành.

 

Rõ ràng thị trường xăng dầu Ä‘ang có Ä‘á»™ng thái Ä‘óng cá»­a bảo nhau và âm thầm tính bài tăng giá theo hÆ°á»›ng có lợi cho riêng mình. Việc được tăng giá hay không vẫn còn chờ ông lá»›n Petrolimex quyết định. Bởi chỉ má»™t Ä‘á»™ng thái nhỏ của "anh cả” Petrolimex cÅ©ng đủ tác Ä‘á»™ng lên thị trường.

 

 

 

 

Sau nhiều năm loay hoay Ä‘Æ°a giá xăng tiến tá»›i giá thị trường, Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã quyết định trao quyền định giá cho doanh nghiệp vào ngày 1-7 vừa qua. Song cÅ©ng muốn quản lý giá xăng, Bá»™ tài chính quy Æ°á»›c: trong trường hợp các doanh nghiệp muốn Ä‘iều chỉnh giá do biến Ä‘á»™ng thì phải đăng ký giá vá»›i Liên bá»™ (Tài chính và Công thÆ°Æ¡ng) để Liên bá»™ xem xét lá»±a chọn phÆ°Æ¡ng án xá»­ lý phù hợp. Doanh nghiệp chỉ được định giá trong biên Ä‘á»™ Nhà nÆ°á»›c cho phép khi các yếu tố hình thành giá có biến Ä‘á»™ng 7%.

 

Sá»± minh bạch và các cÆ¡ chế kiểm soát giá xăng dầu vẫn tù mù khiến cho doanh nghiệp đầu mối được lợi trăm bề. Thị trường xăng dầu chính xác Ä‘ang được quyết định bởi 11 DN đầu mối, nhÆ°ng nếu phân tích kỹ là chỉ do 3 đại gia: Petrolimex, Saigon Petro và PVOil quyết định. Song chÆ°a hết, chính xác là 1 doanh nghiệp đầu mối Ä‘á»™c quyền 63% thị phần Petrolimex nhập khẩu và phân phối Ä‘oạt định. Có nghÄ©a là, tính giá bán đều trông vào Petrolimex.

 

Ông Ngô Trí Long, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường, khẳng định: Không thể có giá cạnh tranh khi vẫn còn Ä‘á»™c quyền. Từ Ä‘á»™c quyền nhà nÆ°á»›c Ä‘ang chuyển thành Ä‘á»™c quyền doanh nghiệp.

 

Tại Singapore, thị trường cung cấp các sản phẩm xăng dầu chủ lá»±c của nÆ°á»›c ta, cÅ©ng là nÆ¡i giá xăng dầu được lấy tham chiếu để tính giá trong nÆ°á»›c, giá các sản phẩm xăng dầu thời gian qua không hề biến Ä‘á»™ng mạnh theo hÆ°á»›ng "gây sốc”. Ngày 27-7 giá xăng Ron 92 ở mốc 113,02 USD/thùng, Dầu lên 121 USD/thùng; dầu hỏa 119 USD/thùng… Tại London, giá dầu thô Brent biển Bắc giao tháng 9 có mức 106,47 USD/thùng

 

TSKH Nguyá»…n Thị Hiền, thành viên Há»™i đồng tÆ° vấn kinh tế MTTQ Việt Nam Ä‘ã từng trả lời Đại Đoàn Kết: do không rõ các tính toán của doanh nghiệp đầu mối nên đứng ở cảm quan người tiêu dùng tôi thấy "giá xăng lên nhanh và lệch dÆ° địa vá»›i giá thế giá»›i. Việc Ä‘iều chỉnh giá lần nào của doanh nghiệp cÅ©ng đẩy người mua vào thế phải chấp nhận”.

 

Cục trưởng Cục Quản lý giá Bá»™ Tài chính - Nguyá»…n Tiến Thỏa nói, Nhà nÆ°á»›c vẫn phải kiểm soát, không để doanh nghiệp muốn tăng bao nhiêu cÅ©ng được mà mức giá Ä‘iều chỉnh phải phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng của chi phí đầu vào. Tuy nhiên, Ä‘iều mà người dân Ä‘ang thấy nhãn tiền: giá xăng Ä‘ang lăm le tăng.