Song hầu hết các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu (NK) xăng dầu trong nÆ°á»›c đều “án binh bất Ä‘á»™ng” vá»›i giải thích: “Chúng tôi không được quyền định giá, chờ cÆ¡ quan quản lý quyết”.

Tiếp tục theo dõi diá»…n biến giá

Diá»…n biến giá dầu thô trồi sụt theo những biến Ä‘á»™ng chính trị của thị trường Mỹ, song giá»›i chuyên gia phân tích cho rằng, Ä‘á»™ng thái giảm giá dầu vẫn là chủ đạo. Chốt phiên giao dịch ngày 6.10, giá dầu thô ngọt, nhẹ giao tháng 11 tăng 2,91USD, tÆ°Æ¡ng ứng 3,7%, lên mức 82,59USD/thùng trên sàn giao dịch hàng hóa New York, nhÆ°ng theo các chuyên gia phân tích nhận định: Thị trường xăng dầu thế giá»›i sẽ khó có khả năng tăng thêm do triển vọng kinh tế Mỹ không sáng sủa. Thông tin tại trang web của TCty Xăng dầu VN (Petrolimex) cÅ©ng khẳng định: 

Tính trong vòng 30 ngày của tháng 9.2011 so vá»›i tháng 8.2011, dầu WTI là 85,97USD/thùng, giảm 0,39USD/tháng (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 0,46%), dầu Brent là 109,46USD/thùng (giảm 0,43USD/thùng (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 0,39%); tÆ°Æ¡ng tá»± tại thị trường Singapore - thị trường cung cấp giá tính giá cÆ¡ sở của VN, giá các loại xăng A92, dầu hỏa, diesel, madút... biến Ä‘á»™ng nhẹ hình sin theo xu hÆ°á»›ng giảm. Theo các chuyên gia kinh tế trong nÆ°á»›c, nếu tính toán theo Nghị định 84, thời gian tối Ä‘a giữa 2 lần giảm giá là 10 ngày thì kể từ ngày giảm giá gần nhất (26.8), giá NK dầu hỏa và dầu DO liên tục giảm, chí ít có thể giảm tÆ°Æ¡ng ứng giá trong nÆ°á»›c khoảng 1.000 đồng/lít.

Trong tháng 9.2011, giá xăng A92 nhập khẩu có thời Ä‘iểm giảm xuống chỉ còn 114,88USD/thùng. Ngày 3.10, giá xăng A92 vẫn theo Ä‘à giảm sâu còn 114,85USD/thùng và còn 113,85USD/thùng trong phiên giao dịch ngày 4.10. NhÆ° vậy, thị trường trong nÆ°á»›c Ä‘ã hầu nhÆ° không có phản ứng gì trÆ°á»›c mức giảm giá liên tục của giá xăng dầu thế giá»›i, mà theo quy định tại Nghị định 84, trường hợp các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm giá cÆ¡ sở giảm trong phạm vi 12%, thì DN đầu mối phải giảm giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng.

Tá»›i ngày 7.10, khi giá xăng tại các thị trường lá»›n đều đồng loạt nhích lên, được hỏi vì sao không giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»™t thời gian dài, các DN đầu mối đều cho rằng, hiện thị trường xăng dầu không được vận hành theo NĐ 84. Đại diện DN chiếm thị phần chi phối thị trường, Petrolimex cÅ©ng khẳng định: “Thời gian qua, chúng tôi gần nhÆ° không kiến nghị gì vá»›i các bá»™, ngành về mức tăng, giảm giá xăng dầu. Hiện người “nắm giữ” (Ä‘iều hành) thị trường xăng dầu là Bá»™ Tài chính, Bá»™ Tài chính bảo tăng thì chúng tôi tăng, nói giảm chúng tôi giảm”.

Các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu “án binh bất Ä‘á»™ng”, chờ Bá»™ Tài chính trong việc Ä‘iều hành giá xăng dầu. Ảnh: Kỳ Anh

Vẫn chờ cơ chế minh bạch

Trên thá»±c tế, khi triển khai thá»±c hiện Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu, cả các cÆ¡ quan quản lý và DN đầu mối, các chuyên gia kinh tế đều nhìn thấy có quá nhiều bất cập. Ông Phạm Minh Thụy - Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng: Để đảm bảo ổn định mặt bằng giá, thời gian qua, NĐ 84 có lúc Ä‘ã không được thá»±c thi. Nhà nÆ°á»›c thá»±c tế là Ä‘ã can thiệp vào giá thông qua các công cụ tài chính làm cho hệ thống giá xăng dầu trong nÆ°á»›c bị bóp méo.

Má»™t bất cập nữa là việc tính giá cÆ¡ sở dá»±a trên giá CIF bình quân 30 ngày lấy theo giá Platt’s Singapore chỉ mang tính Æ°á»›c lệ, là định hÆ°á»›ng xem xét sá»± biến Ä‘á»™ng giá, nhÆ°ng giá mua xăng dầu thá»±c tế của DN vào từng thời Ä‘iểm sẽ khác nhau khá nhiều so vá»›i giá này. “Việc lấy giá cÆ¡ sở làm căn cứ để tính lá»—, lãi của DN là không hợp lý” - ông Thụy nói. Thá»±c tế Ä‘ã chứng minh là DN khi thấy giá bán lẻ thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở là kêu lá»—; ngược lại, thấy giá xăng dầu thế giá»›i giảm, dÆ° luận trong nÆ°á»›c lại phản ứng khi chÆ°a thấy giá bán lẻ xăng dầu giảm ngay, vì còn Ä‘á»™ trá»….

Để minh bạch giá xăng dầu, Chính phủ cần quy định quy chế tính giá, các khoản thu và tỉ lệ lợi nhuận cho DN (không ấn định khoản lợi nhuận định mức nhÆ° nhau 300Ä‘/lít nhÆ° hiện nay), quy định các khoản ná»™p thuế, trích quỹ bình ổn là số tuyệt đối. Còn lại để cho DN quy định mức giá bán lẻ nhÆ° công thức tính giá cÆ¡ sở hoặc Chính phủ áp giá trần bán lẻ xăng dầu trong bối cảnh thị trường xăng dầu vẫn còn DN Ä‘á»™c quyền chi phối.