- Từ ba yếu tố tham nhÅ©ng, quá tải và thông đồng giữ giá làm giá xăng dầu giảm nhÆ°ng chi phí sản xuất không giảm. Nền kinh tế thiệt.

Theo tính toán, hiện tại, giá dầu Ä‘ã giảm khoảng 30 USD/thùng và con số này còn có thể thay đổi. Má»—i thùng dầu giảm 1 USD thì ngân sách mất 1.000 tá»· đồng và nhÆ° thế dá»± tính nếu năm 2015, con số trên dÆ°á»›i 80 USD/thùng thì ngân sách mất 20.000 tá»· đồng.

Chuyên gia kinh tế Bùi Ngọc SÆ¡n phân tích, chuyện giá xăng dầu giảm ngân sách hụt thu là Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên nhÆ°ng nền kinh tế lợi hay hại thì phải khẳng định là lợi. Không chỉ vá»›i nền kinh tế Việt Nam mà vá»›i nền kinh tế thế giá»›i, vì giá xăng dầu giảm chi phí toàn cầu cÅ©ng sẽ giảm theo hÆ°á»›ng tích cá»±c vá»›i nền kinh tế thế giá»›i.

Theo tính toán trên thế giá»›i, khi giá xăng dầu giảm xuống còn 80 Ä‘ô/thùng nó Ä‘ã được so sánh tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i má»™t gói kích cầu khoảng 2.000 tá»· Ä‘ô

Ảnh minh họa

Tức là cái lợi người ta tính được là lợi ích cho toàn nền kinh tế, từ giá giảm, chi phí vận tải giảm, chi phí sản xuất cÅ©ng giảm, người tiêu dùng được mua hàng giá rẻ đồng nghÄ©a vá»›i việc doanh nghiệp bán được nhiều hàng hóa... nhÆ° vậy xét về mặt lý thuyết có thể ngân sách bị hụt thu từ khoản xăng dầu nhÆ°ng đổi lại toàn nền kinh tế lại được kích cầu, sản xuất tốt hÆ¡n, tạo gia nhiều giá trị gia tăng hÆ¡n. NhÆ° vậy, cái lợi cho nền kinh tế là lá»›n hÆ¡n, tốt hÆ¡n rất nhiều.

Đó là câu chuyện thế giá»›i còn vá»›i Việt Nam, giảm giá xăng dầu nền kinh tế có lợi hay hại, nếu lợi thì lợi ở Ä‘âu?

TrÆ°á»›c tiên phải thừa nhận, giá xăng dầu tại Việt Nam thời gian qua cÅ©ng liên tiếp giảm, giảm tá»›i 10 lần, tổng cá»™ng giảm hÆ¡n 5.390 đồng/lít, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng hÆ¡n 20%. Đầu tiên theo ông SÆ¡n là có lợi, người mua xăng có được lợi do mua xăng giá rẻ hÆ¡n trÆ°á»›c.

NhÆ°ng ở Việt Nam, chi phí xăng dầu Ä‘óng vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế (chiếm tá»›i 40% - 50% chi phí sản xuất, 10-15% chi phí giá thành sản phẩm hàng hóa).

NhÆ°ng thá»±c tế thời gian qua do cÆ°á»›c phí vận tải không giảm dẫn tá»›i chi phí vận tải không giảm. Việc giá cÆ°á»›c vận tải không giảm gây ảnh hưởng đến nhiều mặt hàng tiêu dùng khác bởi trong cÆ¡ cấu giá bán các mặt hàng thiết yếu, tiêu dùng hàng ngày đều được các nhà sản xuất, nhà phân phối hạch toán giá cÆ°á»›c vận chuyển vào chi phí bán hàng.

Do Ä‘ó việc giảm giá xăng dầu nhÆ°ng chi phí vận tải không giảm gây ảnh hưởng đến hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh, sản xuất của má»—i doanh nghiệp. Tức là, ngay cả người tiêu dùng vẫn phải mua hàng giá cao, gánh thêm phần chi phí trả cho cÆ°á»›c vận chuyển.

Chính những bất cập Ä‘ó khiến người tiêu dùng chÆ°a được hưởng lợi từ việc giảm giá xăng dầu.

Nguyên nhân là do nền kinh tế Việt Nam không theo cÆ¡ chế thị trường, tính cạnh tranh không cao nên má»›i có tình trạng Ä‘á»™c quyền, thao túng.

Vậy thì ai được lợi và lợi thế nào?

TrÆ°á»›c hết phải lý giải vì sao giá xăng dầu thế giá»›i giảm sâu nhÆ°ng tại Việt Nam giá vẫn cÆ°Æ¡ng cao. Thứ nhất, do nền kinh tế không theo cÆ¡ chế thị trường nên bản thân thị trường vận tải không có tính cạnh tranh nên có thể có yếu tố cấu kết, bắt tay để giữ giá trục lợi.

Thế giá»›i khi giảm giá xăng dầu lập tức các chi phí khác sẽ giảm ngay. Điều này cÅ©ng có thể xảy ra ở Việt Nam nếu có những yếu tố vận tải má»›i xâm nhập phá vỡ thế Ä‘á»™c quyền. Tuy nhiên, chờ đợi Ä‘iều này là rất khó và cần thời gian rất dài.

Thứ hai, là tình trạng xe quá tải, phá hỏng đường xá. Chiến dịch siết tải trọng vừa qua cÅ©ng là yếu tố đẩy chi phí vận tải tăng lên.

Thứ ba là tham nhÅ©ng ở giao thông. Chủ xe vận chuyển nhiều, lót tay nhiều thì buá»™c họ phải tính vào chi phí vận chuyển hàng hóa.

Nên từ ba yếu tố tham nhÅ©ng, quá tải và thâu tóm, thông đồng giữ giá chính là lý do khiến chi phí vận tải không giảm được.

NhÆ° vậy, trÆ°á»›c mắt có thể thấy người tiêu dùng có thể được lợi má»™t chút, được mua xăng giá rẻ hÆ¡n, túi tiền tiết kiệm hÆ¡n. Nền kinh tế có thể dành được má»™t phần chi phí Ä‘Æ°a vào tiêu dùng chứ không phải để mua xăng. Ở góc Ä‘á»™ này có thể nói người tiêu dùng Ä‘ang được lợi.

NhÆ°ng nhìn rá»™ng ra, giá xăng dầu giảm nhÆ°ng chi phí sản xuất không giảm, hàng hóa không giảm tức là sản xuất kém, không có khả năng kích thích nền kinh tế phát triển, chÆ°a tạo ra sức lan tỏa vá»›i nền kinh tế. NghÄ©a là nền kinh tế Ä‘ang gặp phải bất lợi.

CÅ©ng giống nhÆ° đất Ä‘ai, bất Ä‘á»™ng sản, do quản lý kém nên chi phí đất Ä‘ai bị đẩy giá lên mức cao quá mức, phí bôi trÆ¡n nhiều tất cả đều được tính vào giá nhà Ä‘ó là lý do vì sao người dân nghèo mà vẫn phải chịu nhà giá cao.

Xăng dầu cÅ©ng vậy, quản lý kém thì các yếu tố đẩy giá xăng dầu lên cao hÆ¡n sức ép buá»™c giá xăng dầu phải giảm xuống. Tất cả những yếu tố Ä‘ó nó sẽ ảnh hưởng tá»›i nền kinh tế, gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Tức là cho tá»›i thời Ä‘iểm hiện tại thì việc giảm giá xăng dầu chỉ má»›i dừng lại ở việc có lợi cho người mua xăng trá»±c tiếp và lợi nhiều nhất là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cụ thể là Petrolimex.

Vậy làm sao để người tiêu dùng và nền kinh tế có được lợi trá»±c tiếp từ việc giảm giá xăng dầu?

Chuyên gia Bùi Ngọc SÆ¡n cho rằng, để nền kinh tế và người tiêu dùng có lợi thì kinh doanh xăng dầu phải theo hÆ°á»›ng cạnh tranh. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay Ä‘iều này gần nhÆ° là không tưởng.

Theo vị chuyên gia này, hiện nay việc kinh doanh xăng dầu Petrolimex Ä‘ang nắm quyền kiểm soát tá»›i 70-80% thị trường nên việc áp giá thế nào, tăng giảm ra sao họ hoàn toàn nắm quyền chủ Ä‘á»™ng, chi phối.

Nguồn tin: Baodatviet