Mấy tháng qua, giá xăng dầu liên tục giảm, ngưá»i tiêu dùng được hưởng lợi trá»±c tiếp từ Ä‘ây. Tuy nhiên, các mặt hàng khác từng tăng giá cùng xăng dầu thì vẫn “án binh bất động” hoặc giảm giá rất nhá» giá»t.
Dấu hiệu “bùng nổ”
Vá» mặt vÄ© mô, giá dầu thô giảm mạnh Ä‘ã làm cho ngân sách nhà nước hụt thu, song lợi ích từ hiệu ứng này vá»›i ná»n kinh tế là nhiá»u hÆ¡n. Äiá»u Ä‘ó được khẳng định khi ngày 20/1, trước thá»i Ä‘iểm giá xăng giảm lần thứ 15 liên tiếp má»™t ngày, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính Äinh Tiến DÅ©ng cho biết: “Nhiá»u dá»± báo giá dầu có thể chỉ từ 20-50 USD/thùng song thá»±c tế rất khó lưá»ng. Dù sao thì giá dầu giảm xuống dài hạn là dấu hiệu tốt. Giá dầu giảm, nhiá»u dá»± báo chu kỳ má»›i cá»§a tăng trưởng kinh tế thế giá»›i sẽ bùng nổ, vá»›i Việt Nam Ä‘iá»u này cÅ©ng thuáºn lợi”.
Theo tính toán cá»§a các chuyên gia, giá dầu thô giảm 1 USD/thùng (1% giá dá»± tính), ngân sách sẽ hụt thu trên 1.000 tá»· đồng. Như váºy, việc giá dầu thô giảm từ trên 100 USD/thùng đầu năm 2014 xuống dưới 50 USD/thùng hiện nay thì ngân sách hụt thu 50.000 tá»· đồng so vá»›i dá»± toán. Nếu kịch bản dầu thô xuống mức 40 USD/thùng như má»™t số dá»± báo thì ngân sách hụt thu khoảng 55.000 tá»· đồng.
Ngưá»i tiêu dùng vẫn bị thiệt quyá»n lợi do giá cả thị trưá»ng vẫn đứng im sau khi giá xăng dầu giảm tá»›i 15 lần liên tiếp. Ảnh: TL
Ở chiá»u nháºp khẩu, má»—i năm, khoản thu thuế nháºp khẩu xăng dầu Ä‘ã được tính toán đạt khoảng 11.000-15.000 tá»· đồng/năm. Khi giá dầu thô giảm má»™t ná»a cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc thu thuế chỉ còn má»™t ná»a trị giá. Như váºy, tính chung cả hụt thu vá» giá xuất khẩu và thuế nháºp khẩu xăng dầu thì giảm thu ngân sách vá»›i mức giá dầu thô hiện nay là 40.000 tá»· đồng; còn nếu giá xuống 40 USD/thùng thì thu ngân sách giảm 62.500 tá»· đồng.
Tuy nhiên, giá dầu giảm cÅ©ng mang lại hiệu ứng rất tích cá»±c cho ná»n kinh tế. Nhiá»u lÄ©nh vá»±c ngành nghá» kinh tế trong nước được hưởng lợi, trong Ä‘ó váºn tải được hưởng lợi nhiá»u nhất do Ä‘ây là lÄ©nh vá»±c tiêu thụ xăng dầu nhiá»u nhất. Äó còn là các ngành nghá» như sản xuất phân bón, nhá»±a, khai thác tài nguyên, Ä‘ánh bắt thá»§y sản, luyện kim… được hưởng lợi khi mà xăng dầu chiếm tá»›i 20-30% chi phí đầu vào ở các ngành nghá» này.
“Äục nước béo cò”
Äúng ra xăng giảm đồng nghÄ©a chi phí váºn tải, váºn chuyển giảm, khiến chi phí nhiá»u mặt hàng sẽ giảm theo. Äiá»u này sẽ càng có ý nghÄ©a khi dịp Tết Nguyên Ä‘án 2015 Ä‘ang đến gần. Tuy váºy, diá»…n biến giá cả hàng hóa trên thị trưá»ng chưa như kỳ vá»ng. Tháºm chí, giá cả nhiá»u mặt hàng tiêu dùng thiết yếu vẫn đứng im. Äây được xem là nghịch lý.
Qua khảo sát tại má»™t số khu chợ ở Hà Ná»™i, phần lá»›n giá cả hàng hóa vẫn chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”. Cụ thể, giá nhiá»u mặt hàng gia vị, thá»±c phẩm khô, như: tôm khô, khô má»±c, nấm Ä‘ông cô... vừa được Ä‘iá»u chỉnh giá tăng. Các mặt hàng thá»±c phẩm tươi sống như: thịt heo, bò, cá, hải sản... vẫn “đứng im”. “Giáp Tết giá chưa tăng là còn may đấy”, chị Nguyá»…n Diệu Linh ở chợ đầu mối Ngã Tư Sở cho biết.
Ở các khu vá»±c ẩm thá»±c trên địa bàn, từ bình dân cho đến cao cấp, Ä‘a phần các loại đồ ăn như: cÆ¡m, bún, phở… giá vẫn niêm yết vá»›i mức giá như cÅ©. Các loại sữa giá vẫn được giữ nguyên, chưa có dấu hiệu giảm.
Tiểu thương có nhiá»u lý do để biện minh cho việc giá cả vào thá»i Ä‘iểm này chưa giảm. Chị Diệu Linh - má»™t chá»§ sạp hàng ở quáºn Cầu Giấy - lý lẽ: “Má»—i lần giá xăng giảm là ngưá»i tiêu dùng lại thắc mắc vá»›i chúng tôi vì sao giá hàng hóa không giảm theo. Chúng tôi buôn bán phải phụ thuá»™c vào nguồn hàng, há» bán cho giá cao thì làm sao chúng tôi giảm được. Gần Tết, má»™t số mặt hàng như: bánh kẹo, nước uống, các loại nấm khô, Ä‘áºu phá»™ng… như thưá»ng lệ tăng giá thêm. Trong khi giá thuê mặt bằng, giá Ä‘iện không há» giảm, ai cÅ©ng muốn bán giá phải chăng cho khách nhưng mà chúng tôi không nắm trong tay các cÆ¡ sở Ä‘ó để giảm giá”. Các tiểu thương cho rằng giá cả các loại rau, cá»§ quả thưá»ng không phụ thuá»™c vào giá xăng dầu mà chá»§ yếu là do “thị trưá»ng quyết định”.
Qua tiếp xúc, rất nhiá»u tiểu thương cho biết há» bị ngưá»i tiêu dùng “mắng oan” là cố tình giữ giá. Thá»±c tế há» cÅ©ng chỉ là những ngưá»i buôn Ä‘i bán lại nhá» lẻ, không quyết định được giá. Các tiểu thương cÅ©ng kỳ vá»ng có mặt bằng giá hợp lý để có câu trả lá»i thá»a Ä‘áng và tạo lòng tin đối vá»›i “thượng đế”. Không như năm ngoái, dịp này giá cả nhiá»u mặt hàng Ä‘ã tăng nhanh, ở thá»i Ä‘iểm Tết Nguyên Ä‘án 2015 ngày càng gần nhưng giá cả hàng hóa hiện hầu như không tăng. Tưởng như Ä‘ó là tín hiệu Ä‘áng mừng đối vá»›i ngưá»i tiêu dùng, tuy nhiên trên thá»±c tế, giá cả chưa phù hợp và chỉ bá»™ pháºn váºn tải và giá»›i đầu cÆ¡ hưởng lợi. Ngưá»i tiêu dùng chá» những hành động mạnh mẽ hÆ¡n từ phía các cÆ¡ quan quản lý vá» giá và thị trưá»ng nhằm đưa mặt bằng giá vá» mức hợp lý, bảo vệ quyá»n lợi chính Ä‘áng cá»§a ngưá»i tiêu dùng.
Ở ngành váºn tải, dù giá xăng Ä‘ã giảm 15 lần, song mức giảm giá cước váºn tải không Ä‘áng kể. Äây cÅ©ng là nguyên nhân tác động đến giá tiêu dùng chưa giảm nhiá»u như mong đợi cá»§a ngưá»i dân. Ngoài ra, cứ đến dịp Tết Nguyên Ä‘án, giá cả các loại hàng hóa thưá»ng có xu hướng tăng cao theo nhu cầu mua sắm cá»§a ngưá»i tiêu dùng. Do Ä‘ó, giá cả các mặt hàng tiêu dùng khó giảm. |
Nguồn tin: Khampha