Giá thế giá»›i tiếp tục tăng, doanh nghiệp (DN) đầu mối Ä‘ã đề xuất tăng giá trong khi cÆ¡ quan chức năng vẫn im lặng. Nếu doanh nghiệp đầu mối than phiền cây xăng thường cố tình Ä‘óng cá»­a, chờ tăng giá làm náo loạn thị trường thì cây xăng lẻ phản ứng, cho rằng nếu có thì chỉ đầu mối, tổng đại lý to má»›i bõ công làm chuyện Ä‘ó. 

Có nhiều lý do để cây xăng thanh minh chuyện Ä‘óng cá»­a nhÆ° mất Ä‘iện, hỏng trụ bÆ¡m xăng hay nợ tiền... hoặc theo kiểu "tình ngay, lý gian" nhÆ° hết hàng. Thật khó Ä‘ể biết Ä‘ích xác bồn xăng trống rá»—ng do đầu mối không cung cấp hay vì cây xăng không nhập hàng? Biện minh cho tình trạng này, má»—i bên đều Ä‘Æ°a ra những lý lẽ riêng.

Găm hàng lãi sẽ gấp 4 - 5 lần

Chia sẻ vá»›i chúng tôi, ông Đàm Quang DÅ©ng - Phó Giám đốc Công ty xăng dầu Hà SÆ¡n Bình - má»™t Ä‘Æ¡n vị phân phối thuá»™c Petrolimex, cho hay: "PhÆ°Æ¡ng thức giao dịch giữa công ty và cá»­a hàng xăng dầu lẻ là công ty chở hàng tận nÆ¡i, thanh toán tại thời Ä‘iểm giao nhận hàng. Giá thanh toán bằng giá xăng dầu bán lẻ ở thời Ä‘iểm giao nhận trừ hoa hồng. Nếu lô hàng này được găm lại và bán sau khi tăng giá, lãi của cây xăng sẽ không chỉ là mức chiết khấu hoa hồng trên mà còn cá»™ng thêm cả chênh lệch tăng giá".

Ví dụ, trÆ°á»›c 13/8, giá xăng bán lẻ là 21.900 đồng, chiết khấu của công ty Hà SÆ¡n Bình là 140 đồng/lít thì khi thanh toán, cá»­a hàng sẽ phải trả 21.760 đồng/lít cho công ty. Đối vá»›i dầu diezen, giá bán lẻ lúc này là 20.800 đồng/lít, chiết khấu 220 đồng/lít thì chi phí cá»­a hàng trả cho công ty là 20.580 đồng/lít.

Tuy nhiên, từ 14 giờ ngày 13/8, giá xăng tăng 1.100 đồng/lít lên thành 23.000 đồng/lít, chiết khấu hoa hồng tăng lên 200 đồng/lít. Dầu diezen tăng 750 đồng/lít, thành 21.550 đồng/lít và mức chiết khấu cÅ©ng tăng lên là 300 đồng/lít.

Khi găm hàng cÅ© lại để bán theo mức giá má»›i, má»—i lít xăng, cá»­a hàng lẻ lãi tá»›i 1.240 đồng/lít thay vì 140 đồng/lít, nghÄ©a là hưởng trọn gói mức chênh lệch 1.100 đồng/lít. TÆ°Æ¡ng tá»±, má»—i lít dầu bán theo giá má»›i, lãi thu về không phải là 220 đồng/lít mà là 790 đồng/lít.

So vá»›i hoa hồng Ä‘ã tăng lên sau Ä‘ó là 200 - 300 đồng/lít và nhập lô nào, bán ngay lô đấy, các cây xăng chỉ lãi thêm 60 đồng/lít xăng và 80 đồng/lít dầu diezen. NhÆ°ng bằng việc bán cầm chừng, nhỏ giọt hoặc lÆ°u xăng ở xe tec... thì khoản lãi thá»±c tế sẽ gấp 4 - 5 lần.

Việc bán cầm chừng, nhỏ giọt hoặc lÆ°u xăng ở xe tec... lãi thá»±c sẽ gấp 4-5 lần.

Má»™t mánh khóe khác của giá»›i bán lẻ xăng dầu cÅ©ng được đại diện SaigonPetro cho biết, các đại lý đặt hàng thanh toán trÆ°á»›c nhÆ°ng khi sắp tăng giá thì không đến nhập hàng má»›i hoặc chủ Ä‘á»™ng giãn lấy hàng.

NhÆ° vậy, tiền Ä‘ã thanh toán theo mức giá cÅ©, phiếu mua hàng Ä‘ã cầm trong tay, chờ tăng giá xong cá»­a hàng má»›i nhập xăng thì nghiá»…m nhiên lô hàng xăng dầu Ä‘ó được bán giá má»›i, lời thêm cả nghìn đồng.

Đây là má»™t kiểu đầu cÆ¡ mà đại lý bán lẻ không lo bị quản lý thị trường "bắt tận tay, day tận trán". Hiện trường là kho bồn trống rá»—ng, đại lý lại viện cá»› lá»—i do đầu mối không cấp hàng nên lá»±c lượng chức năng không đủ chứng cứ kết luận là găm hàng. Về phía đầu mối, tiền Ä‘ã nhận về tài khoản, tiến Ä‘á»™ nhận hàng là do phía đại lý chủ Ä‘á»™ng đăng ký theo nhu cầu, nên các DN này không liên Ä‘á»›i gì vá»›i việc cây xăng hết hàng.

DN đầu mối má»›i lãi lá»›n

Má»™t chủ cây xăng bán lẻ tại Hà Ná»™i than rằng, các bài toán lời lãi từ việc găm hàng đầu cÆ¡ nhÆ° đầu mối tính trên là "tính cua trong lá»—".

"Thá»­ hỏi, vá»›i mức nhập má»—i lần từ 5.000 - 15.000 lít xăng dầu thì chênh lệch được hưởng là bao nhiêu, có Ä‘áng để găm hàng không? Và thá»±c sá»±, cây xăng có đủ Ä‘iều kiện kho bãi để găm hàng không?". Ông tính toán: "Găm được 10.000 lít xăng nhÆ° đợt tăng giá 13/8 vừa qua, lời thu về là 12,4 triệu đồng, găm được 10.000 lít dầu diezen, lãi được 9,7 triệu đồng".

Đó là sức tiêu thụ của cá»­a hàng xăng dầu lá»›n, còn nếu là cá»­a hàng nhỏ, tiêu thụ 1.000 - 2.000 lít/ngày thì dù má»™t ngày cố tình Ä‘óng cá»­a, cây xăng chỉ thu thêm từ 970.000 Ä‘ôÌ€ng Ä‘ến 1,24 triệu đồng. Con số này quá ít để trở thành Ä‘á»™ng cÆ¡ găm hàng cho cây xăng.

Lại nói về Ä‘iều kiện kho chứa, vị chủ cá»­a hàng xăng trên cho biết, cá»­a hàng to hiện đại nhất Hà Ná»™i của ông có tổng sức chứa 60.000 lít vá»›i 3 bể; 2 bể dung tích 25.000 lít và 1 bể dung tích 10.000 lít. Việc nhập xăng dầu diá»…n ra hàng ngày theo sức mua từ 10.000 - 15.000 lít và không chờ khi bồn rá»—ng má»›i nhập. Bởi lẽ Ä‘ó, nghi ngờ các cây xăng đầu cÆ¡ hàng nghìn lít là vô lý, trong khi rủi ro bị cÆ¡ quan chức nặng phạt rất lá»›n. Má»™t số cây xăng khi kiểm tra còn tồn 200 - 300 lít xăng dầu trong bồn mà không bÆ¡m xăng là má»™t đặc thù lÆ°u trữ xăng dầu. Vì Ä‘ây là mức để bồn chứa xăng không bị cạn Ä‘áy.

"Ước so sánh vá»›i sức chứa của các đầu mối xăng dầu lên tá»›i hàng trăm nghìn m³ thì rõ ràng, đầu cÆ¡, găm hàng của cây xăng nhỏ lẻ không "bõ công", vị này kết luận. Theo phân tích của ông, các đầu mối xăng hiện nay hầu hết là DN Nhà nÆ°á»›c, liên kết tập quyền, thao túng thị trường toàn bá»™.

Đá bóng cho nhau

Má»™t đại lý xăng dầu tại ChÆ°Æ¡ng Mỹ, Hà Ná»™i (có 3 cây xăng tại ChÆ°Æ¡ng Mỹ, Quốc Oai, Hoài Đức) cho biết sắp phải xin Ä‘óng cá»­a tạm thời vì không nhập được hàng. Nguyên do tuần trÆ°á»›c, đại lý này chỉ nhập được hÆ¡n 4.200 lít xăng nhÆ°ng Ä‘ã bán hết do lượng khách dồn vào. Trong khi Ä‘ó, định mức bán lẻ của đại lý này được cấp khoảng 100 m³ (tÆ°Æ¡ng ứng 100.000 lít xăng dầu/tháng), song nay không được cấp đủ.

Trong khi Ä‘ó, các đầu mối lại cho rằng, việc cung cấp xăng dầu vẫn bình thường. Đại diện Tổng công ty TNHH TM-XNK Thanh Lá»…, cho biết: "Việc cung cấp xăng dầu cho các đại lý vẫn diá»…n ra bình thường. Tính đến trÆ°a ngày 27/8, công ty Ä‘ã xuất ra trên 500.000 lít xăng cho các đại lý bán lẻ".

Tổng Công ty xăng dầu Quân Ä‘á»™i cÅ©ng khẳng định lượng hàng cung cấp cho các tổng đại lý/đại lý cấp 1 vẫn đầy đủ. Đại diện Vụ Thị trường trong nÆ°á»›c cho biết, các đầu mối vẫn cung ứng xăng dầu đều đặn, thời Ä‘iểm khó khăn nhất cÅ©ng không dÆ°á»›i 80% lượng xăng theo hợp đồng.

"Cần phải xem lại các cá»­a hàng không có xăng bán, vì đầu mối phản ánh có nhiều cá»­a hàng không nhập từ má»™t nguồn. Vá»›i các hệ thống lấy kiểu 1/1 (1 cá»­a hàng 1 đầu mối) vẫn được cung ứng đều đặn, nhÆ°ng vá»›i các cá»­a hàng lấy hàng ngoài hệ thống, lúc khó khăn má»›i quay lại sẽ khó được cung ứng. Nếu phát hiện các trường hợp lấy nhiều, hệ thống sẽ phải xá»­ lý và rút giấy phép theo quy định. Ngược lại, nếu tổng đại lý không cấp cho các cây xăng trong hệ thống cÅ©ng sẽ bị xá»­ lý".

Kiểm soát không xuể?

Cục Quản lý thị trường Ä‘ã yêu cầu kiểm tra, có ý kiến xá»­ lý nếu phát hiện các cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu có hành vi găm hàng chờ tăng giá. Theo Ä‘ó, Cục Quản lý thị trường (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng) vừa triển khai lá»±c lượng kiểm tra trong phạm vi toàn quốc để kịp thời phát hiện các cá»­a hàng có hành vi găm hàng chờ tăng giá, sau khi má»™t số doanh nghiệp xin tăng giá bán lẻ xăng dầu.

Theo ông Đỗ Thanh Lam - Phó cục trưởng Cục quản lý thị trường, ngay từ cuối tuần trÆ°á»›c, sau khi có thông tin chính thức về má»™t số doanh nghiệp đầu mối gá»­i đề xuất xin được Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu, Cục Ä‘ã yêu cầu nắm vững tình hình để có ý kiến xá»­ lý ngay nếu phát hiện các cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu có hành vi găm hàng chờ tăng giá.

Cục cÅ©ng đặc biệt lÆ°u ý kiểm tra, giám sát đối vá»›i hệ thống đại lý, cá»­a hàng bán lẻ của các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ã chủ Ä‘á»™ng đề xuất xin tăng giá xăng dầu. Tuy nhiên, việc kiểm soát dường nhÆ° không xuể khi tình trạng các cây xăng hết hàng, ngÆ°ng bán Ä‘ang tiếp tục diá»…n ra trên diện rá»™ng. Trạm xăng đổ cho đại lý, đại lý khẳng định cung hàng đầy đủ, nghi án găm xăng dầu để áp lá»±c tăng hoa hồng được đặt ra.

Nguồn tin: (VietQ.vn)