Đó là chủ đề chung được Ä‘á»™c giả thắc mắc tại  buổi giao lÆ°u trá»±c tuyến về "Minh bạch hóa giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường" diá»…n ra chiều 20/12.

Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú, Phó Cục trưởng phụ trách Cục quản lý giá Bá»™ Tài chính Nguyá»…n Anh Tuấn, Chủ tịch Há»™i đồng Quản trị Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Bùi Ngọc Bảo tham dá»± cuá»™c tọa Ä‘àm.

Người dân mong muốn minh bạch thị trường xăng dầu.

Petrolimex không Ä‘á»™c quyền thị phần

Có nhiều ý kiến cho rằng Tập Ä‘oàn Xăng dầu Petrolimex Ä‘á»™c quyền hoặc thuá»™c nhóm có vị trí thống lÄ©nh thị trường trong kinh doanh xăng dầu, do vậy việc giao quyền cho doanh nghiệp tá»± quyết định giá là Ä‘i ngược vá»›i nguyên lý quản lý.

Khi Ä‘ó, vá»›i việc giao quyền cho các doanh nghiệp tá»± định giá thì khó có cÆ¡ há»™i giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c khi giá thế giá»›i giảm và ngược lại, khó có thể đẩy giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tăng ngay khi giá thế giá»›i vừa tăng.

Về vấn đề này, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú khẳng định, đối vá»›i trường hợp của Tập Ä‘oàn Xăng dầu Petrolimex có 2 Ä‘iều kiện cần xem xét. Thứ nhất, khi nÆ°á»›c ta còn trong cÆ¡ chế kinh tế bao cấp thì Petrolimex là Ä‘Æ¡n vị duy nhất cung cấp xăng dầu cho cả nÆ°á»›c. Đến nay, chúng ta Ä‘ã có 13 Ä‘Æ¡n vị đầu mối cung cấp xăng dầu và cần nhiều hÆ¡n nữa.

Thứ hai, chúng ta tiến từ việc Nhà nÆ°á»›c định giá, đến nay doanh nghiệp được định giá 7% trở xuống, khi chúng ta có 13 đầu mối thì việc tá»± định giá này được thá»±c hiện nhiều hÆ¡n.

Về vấn đề Ä‘á»™c quyền, ông Nguyá»…n Cẩm Tú cho rằng cần phân tích 2 vấn đề là: thị phần và định giá. Ông khẳng định: “Petrolimex hiện nay còn 48% thị phần, rõ ràng từ 100% xuống 48% là bÆ°á»›c tiến dài”.

Về định giá, từ ngày 1/10/2009, khi Nghị định 84 có hiệu lá»±c đến nay, cÆ¡ bản là hoạt Ä‘á»™ng định giá vẫn là do Nhà nÆ°á»›c Ä‘iều tiết (40 tháng), doanh nghiệp má»›i chỉ có 2 tháng nên việc Ä‘á»™c quyền là khó xảy ra.

Là cÆ¡ quan đầu mối kinh doanh xăng dầu lá»›n nhất cả nÆ°á»›c, ông Hoàng Ngọc Bảo, Chủ tịch Há»™i đồng Quản trị Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho rằng chỉ nói “minh bạch hoá xăng dầu theo Nghị định 84” sẽ không đầy đủ, vì lá»™ trình của Chính phủ Ä‘iều hành xăng dầu theo thị trường thì từ Quyết định 187 năm 2003, khi Ä‘ó quản lý giá xăng dầu vá»›i tinh thần minh bạch, công khai, tiếp cận vá»›i giá thị trường.

Theo ông, trong chủ trÆ°Æ¡ng kinh doanh xăng dầu thì trong Quyết định 187, Nghị định 55 (năm 2007) và sá»­a đổi bằng nghị định 84 (2009) Ä‘ây là lá»™ trình trong 10 năm. Ông Bảo cho rằng: “Đối vá»›i Petrolimex từ má»™t Ä‘Æ¡n vị trÆ°á»›c năm 1990 Ä‘á»™c quyền 100% có trách nhiệm cung ứng theo kế hoạch Nhà nÆ°á»›c thì đến nay, chúng ta Ä‘ã tạo ra thị trường và bản thân Petrolimex cÅ©ng chủ Ä‘á»™ng tạo khoảng trống cho thị trường cho các doanh nghiệp khác”.

Từ việc chỉ có 1 Ä‘Æ¡n vị cung ứng xăng dầu duy nhất, tá»›i nay nÆ°á»›c ta Ä‘ã có 13 đầu mối, hàng ngàn doanh nghiệp vá»›i 13.000 cá»­a hàng trong Ä‘ó Petrolimex có 2.500, tất cả doanh nghiệp đầu mối khoảng trên 3.000. NhÆ° vậy thị trường xăng dầu Ä‘ã có khả năng xác lập. Vấn đề còn lại là vận hành nhÆ° thế nào để tạo ra thị trường thá»±c thụ.

Thông báo rõ giá xăng

Về vấn đề tính minh bạch của giá xăng dầu, ông Nguyá»…n Anh Tuấn (Phó Cục trưởng Cục quản lý giá Bá»™ Tài chính) cho rằng Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã ban hành cÆ¡ chế rõ ràng, Chính phủ Ä‘ã ban hành Nghị định 84, các bá»™, ngành cÅ©ng ban hành những Thông tÆ° hÆ°á»›ng dẫn, Ä‘iển hình nhÆ° Bá»™ Tài chính ban hành Thông tÆ° 234 quy định cụ thể về cấu thành giá, quỹ bình ổn giá...

Thứ hai, má»—i lần Ä‘iều hành giá, Bá»™ Tài chính đều họp báo thông tin về cách tính giá, Ä‘iều hành giá, về các công cụ Ä‘iều tiết, giải thích cụ thể tại sao. Và thứ ba, Bá»™ Tài chính tổ chức các cuá»™c thanh tra và kết quả thanh tra, kiểm tra đều được công khai qua báo chí để người dân nắm được.

Về vấn đề minh bạch, ông Tuấn cho biết Bá»™ Tài chính đều có thông báo rõ ràng các chi phí cấu thành giá, ví dụ giá cÆ¡ sở...

Khi được hỏi về vấn đề minh bạch về giá xăng dầu, ông Nguyá»…n Cẩm Tú nhấn mạnh: “Những ai cho rằng giá xăng dầu không minh bạch, xin dành 1 giây đồng hồ, giở bất cứ má»™t tờ Thị trường nào ban hành vào bất cứ ngày nào, trong Ä‘ó đều công bố rõ giá cÆ¡ sở của xăng dầu vào Ä‘úng ngày hôm Ä‘ó, theo Ä‘úng công thức của Bá»™ Tài chính. Do vậy, không thể nói là không minh bạch”.

Về chu kỳ tính giá, ông Nguyá»…n Anh Tuấn cho rằng khoảng 10 ngày phù hợp hÆ¡n vá»›i tín hiệu thị trường thế giá»›i. Trong Nghị định 84 cÅ©ng có quy định tối thiểu 10 ngày các doanh nghiệp má»›i được tăng giá và tối Ä‘a 10 ngày phải giảm theo tín hiệu thị trường thế giá»›i. Có lẽ giảm chu kỳ tính giá Ä‘á»™ 15 ngày.

Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú nhận định: Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng đặc biệt quan tâm má»™t số vấn đề khác là đảm bảo nguồn cung, dá»± trữ khi thị trường bất ổn, hệ thống cung ứng. Chúng ta phải có má»™t lượng dữ trữ nhất định. Má»™t là Nhà nÆ°á»›c bỏ tiền ra. Hai là doanh nghiệp kinh doanh phải dá»± trữ. Trong tình hình hiện nay, nguồn lá»±c Nhà nÆ°á»›c có hạn nên Nhà nÆ°á»›c dá»± trữ không nhiều.

Chúng ta phải giao nhiệm vụ dá»± trữ cho doanh nghiệp trong 30 ngày. Tuy nhiên, trong tình hình thị trường xăng dầu gần Ä‘ây, 30 ngày có thể không đảm bảo an ninh năng lượng, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã tính đến khả năng dá»± trữ 45 ngày.

Nguồn tin: Petrotimes