- “Đã theo cÆ¡ chế thị trường, giá xăng tăng là theo thị trường, thể hiện tính há»™i nhập của nền kinh tế.

Tuy nhiên, vá»›i má»™t thị trường chÆ°a hoàn hảo nhÆ° ở Việt Nam hiện nay thì vẫn chÆ°a thể áp dụng và càng không nên áp dụng ná»­a vời” - chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận xét khi trao đổi vá»›i PV báo Kinh tế & Đô thị.

ThÆ°a ông, giải thích về lần tăng giá xăng dầu này, cÆ¡ quan quản lý cho rằng, không phải do tác Ä‘á»™ng của thuế bảo vệ môi trường mà do giá thế giá»›i tăng và xăng dầu Ä‘ang hÆ°á»›ng tá»›i nguyên tắc thị trường? Ông Ä‘ánh giá thế nào về giải thích này?

- Việc Ä‘iều chỉnh tăng hay giảm giá mặt hàng xăng dầu là Ä‘iều hết sức bình thường trong nền kinh tế thị trường, nhất là khi nÆ°á»›c ta còn phụ thuá»™c nhập khẩu. Vấn đề là ở chá»—, vá»›i đặc thù thị trường xăng dầu hiện do má»™t vài DN đầu mối chi phối thì việc lý giải của các cÆ¡ quan chức năng là giá xăng tăng do diá»…n biến thị trường thế giá»›i liệu Ä‘ã đủ sức thuyết phục hay chÆ°a? Không có cạnh tranh thì lấy Ä‘âu ra giá thị trường?

Khi còn Ä‘á»™c quyền, cÆ¡ chế kiểm soát, giám sát cần phải mạnh, phải tổ chức Ä‘iều tra, khảo sát thá»±c tế, không thể chỉ nghe qua báo cáo từ DN - chÆ°a thật sá»± khách quan. Muốn vậy thì tất cả các vấn đề phải được minh bạch đầu vào, đầu ra, chi phí phải rất rõ ràng.

Nói giảm thuế nhập khẩu và tăng thuế bảo vệ môi trường không ảnh hưởng đến giá xăng là chÆ°a hợp lý vì xét trên thá»±c tế má»™t lít xăng thì mức tăng này lá»›n hÆ¡n mức giảm. Trong cÆ¡ cấu giá bán lẻ có má»™t bá»™ phận rất quan trọng là thuế và phí, khi thuế tăng chắc chắn cÆ¡ cấu giá bán lẻ cÅ©ng sẽ tăng.

Ông nhận xét gì về quan Ä‘iểm của cÆ¡ quan quản lý rằng, giá xăng của Việt Nam thấp hÆ¡n các nÆ°á»›c trong khu vá»±c?

- Liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng so sánh giá xăng của Việt Nam vá»›i Lào và Campuchia. Giá bán lẻ của má»—i nÆ°á»›c có sá»± khác nhau phụ thuá»™c vào các chi phí cấu thành giá cÆ¡ sở nhÆ° thuế và phí. Nếu so sánh giá vá»›i các nÆ°á»›c khác, liên Bá»™ nên lấy giá xăng dầu trên thị trường Mỹ để làm đối sánh. Bởi hiện tại giá xăng ở Mỹ dao Ä‘á»™ng chỉ vào khoảng 16.000 đồng/lít, trong khi Ä‘ây là thị trường có sức cạnh tranh thá»±c sá»±.

Chúng ta luôn nói do giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao nên phải tăng giá mặt hàng này, song nhìn vào công bố má»›i Ä‘ây về giá xăng dầu nhập khẩu của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam (VINPA) trong 4 tháng đầu năm sẽ thấy rõ, giá nhập về thì giảm nhÆ°ng giá bán trong nÆ°á»›c lại tăng lên. Theo thống kê của VINPA, tổng lượng xăng dầu nhập khẩu của cả nÆ°á»›c 4 tháng đầu năm là 3,58 triệu tấn, tăng 22,5%. Đơn giá nhập khẩu bình quân giảm tá»›i 41% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c nên giá trị nhập khẩu là gần 2 tá»· USD, giảm 27,7%.

Đáng lẽ khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao, cÆ¡ quan quản lý nên sá»­ dụng các công cụ Ä‘iều hành khác hợp lý, hài hòa để giảm gánh nặng giá cho người tiêu dùng. NhÆ°ng Bá»™ Tài chính lại chọn phÆ°Æ¡ng án chỉ giảm thuế nhập khẩu dầu mà vẫn giữ nguyên mức thuế suất đối vá»›i xăng. Đây là Ä‘iều rất bất hợp lý. Lần Ä‘iều chỉnh này, liên Bá»™ quyết định giảm mức chi Quỹ bình ổn giá vì sợ Quỹ bị âm. Nếu xả Quỹ mạnh tay sẽ khiến các DN đầu mối gặp khó khăn. Cách Ä‘iều hành giữ thuế xăng, giảm xả Quỹ bình ổn dường nhÆ° chỉ Ä‘em lại lợi ích cho Nhà nÆ°á»›c, DN xăng dầu mà chÆ°a vì người tiêu dùng.

ThÆ°a ông, tăng giá xăng trong thời Ä‘iểm này có hợp lý hay không khi mà giá Ä‘iện Ä‘ã tăng. Sau khi hứng chịu 2 đợt tăng giá xăng và Ä‘ây là lần thứ ba liên tiếp tăng, tổng cá»™ng giá xăng tăng gần 5.000 đồng/lít?

- Phải mất gần 4 năm, người tiêu dùng má»›i được thấy giá xăng giảm xuống dÆ°á»›i 20.000 đồng/lít. Tuy vậy, chỉ sau ná»­a năm, giá nhiên liệu này lại trở về mốc cÅ©. DN Ä‘ang phục hồi hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh tế Ä‘ang lên và má»›i bắt đầu dá»… thở hÆ¡n, nhÆ°ng cùng lúc tăng cả xăng, Ä‘iện, tá»· giá có thể gây ảnh hưởng đến hoạt Ä‘á»™ng của DN, làm giá thành sản phẩm tăng lên. Điều này khiến cho việc tăng sức cạnh tranh của hàng hóa trong nÆ°á»›c bị hạn chế.
Xin cảm Æ¡n ông!

Nguồn tin: KTĐT