Tuy nhiên, trên thị trường Singapore giá xăng nhập ngày 2/7 lại Ä‘ã tăng vọt lên mức 101,07 USD/thùng, từ mức 97,8 USD/thùng trÆ°á»›c Ä‘ó. Cùng vá»›i sá»± thiếu minh bạch trong việc Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay, người ta vẫn có nhiều lý do để lo lắng.

Ngày 3/7, Bá»™ Tài chính Ä‘ã ban hành Thông tÆ° 103, quy định việc tăng mức thuế suất nhập khẩu xăng dầu lên 12% vá»›i các loại xăng từ RON 90 đến RON 97. Mức thuế suất này cÅ©ng được áp dụng vá»›i các loại xăng đặc chủng, dầu nhiên liệu và má»™t số dung môi khác (Riêng thuế nhập đối vá»›i dầu diesel là 10%). TrÆ°á»›c Ä‘ó, ngày 2/7, Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã yêu cầu các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c giảm giá bán lẻ các loại xăng dầu từ 200 - 600 đồng/lít. Bá»™ Tài chính cÅ©ng Ä‘ã giữ nguyên mức trích Quỹ Bình ổn giá vá»›i mặt hàng xăng, dầu ở mức 300 đồng/lít,kg.

Đây là lần thứ 5 liên tiếp giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm. Tổng mức giảm cả 5 lần vá»›i riêng mặt hàng xăng RON 92 là 3.200 đồng, Ä‘Æ°a giá xăng về thời Ä‘iểm trÆ°á»›c ngày 7/3 năm 2012. Vào thời Ä‘iểm Ä‘ó, giá bán lẻ xăng RON 92 là 20.800 đồng/lít. Tuy nhiên, chỉ vá»›i hai lần tăng giá (ngày 7/3 vá»›i mức tăng 2.100 đồng/lít và ngày 20/4 vá»›i mức tăng 900 đồng/lít) giá xăng Ä‘ã lập ká»· lục 23.800 đồng/lít. Má»™t trong những Ä‘iểm gây nghi ngại trong dÆ° luận là mức “tăng nhiều giảm ít” này. Tuy nhiên, cÅ©ng phải nhìn nhận rằng, mức giảm dè dặt má»™t phần là do thời gian giữa hai lần giảm giá thường ngắn hÆ¡n thời gian giữa hai lần tăng giá. Má»™t Ä‘iểm Ä‘áng ghi nhận nữa là trong những lần giảm giá gần Ä‘ây, quy định bắt buá»™c phải Ä‘iều chỉnh giá trong vòng 10 ngày trong trường hợp giảm giá của Nghị định 84 Ä‘ã được tuân thủ tốt hÆ¡n. 

Theo tìm hiểu của PV Báo GĐ&XH, riêng vá»›i mặt hàng xăng RON 92, giá nhập khẩu tại thị trường Singapore trong khoảng thời gian từ 1/6 đến 2/7 có mức trung bình 101,2529 USD/thùng. Áp dụng cách tính giá cÆ¡ sở theo Nghị định 84 của Chính phủ thì việc giảm giá xăng ở mức 600 đồng/lít ngày 2/7 và tăng thuế suất lên mức 12% ngày 3/7 là hợp lý.

Tuy nhiên, giá cÆ¡ sở chỉ là giá tham khảo phục vụ cho việc Ä‘iều hành, nó không phản ánh lá»— lãi thá»±c của doanh nghiệp. Trong quyết định giảm giá xăng dầu cuối năm 2011, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cho biết, ông Ä‘ã yêu cầu Hải quan cung cấp giá thá»±c nhập trÆ°á»›c khi có yêu cầu giảm giá. Trong những ngày qua, có thời Ä‘iểm giá xăng nhập Ä‘ã giảm xuống mức rất thấp 92,95 USD/thùng (ngày 22/6). Nếu Bá»™ Tài chính cÅ©ng căn cứ vào giá thá»±c nhập vào những ngày này, giá xăng còn có thể giảm nhiều hÆ¡n nữa.

 

Trong tất cả các bản thông báo Ä‘iều hành giá xăng dầu của Bá»™ Tài chính, cụm từ Æ°a thích Ä‘i kèm là “thông tin đến các cÆ¡ quan thông tấn, báo chí để biết và chủ Ä‘á»™ng phối hợp tuyên truyền để doanh nghiệp, người dân và xã há»™i hiểu, đồng thuận vá»›i các giải pháp trong Ä‘iều hành giá xăng, dầu của Nhà nÆ°á»›c”.

Mặc dù kêu gọi sá»± “đồng thuận” nhÆ°ng nhiều yêu cầu chính Ä‘áng của báo giá»›i và dÆ° luận lại Ä‘ang bị cÆ¡ quan chức năng phá»›t lờ. Trong cuá»™c há»™i thảo gây được tiếng vang về Ä‘iều hành giá xăng dầu tháng 9/2011, Bá»™ trưởng Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ Ä‘ã đặc biệt đề cao việc “minh bạch” trong công tác Ä‘iều hành. Tuy nhiên, đến nay vá»›i riêng giá xăng dầu, người ta thấy vẫn chÆ°a có nhiều tiến bá»™, thậm chí Ä‘ã có những bÆ°á»›c thụt lùi.

Cụ thể, không dÆ°á»›i má»™t lần các báo và dÆ° luận lên tiếng đề nghị cÆ¡ quan quản lý cụ thể là liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng công bố giá cÆ¡ sở hàng ngày trên trang Ä‘iện tá»­ của mình. Cả hai bá»™ đều có trang Ä‘iện tá»­ riêng và cập nhật thường xuyên, đặc biệt là Bá»™ Tài chính, nhÆ°ng đến nay việc công bố giá cÆ¡ sở vẫn không hiểu vì lí do gì mà chÆ°a thể thá»±c hiện được?! Lý do kỹ thuật chắc chắn được loại trừ, bằng chứng là Petrolimex Ä‘ã từng thá»±c hiện việc công bố thường xuyên giá cÆ¡ sở trên trang Ä‘iện tá»­ của mình má»™t thời gian dài, cho đến đợt tăng giá ngày 29/3/2011 thì… dừng lại(?!).

Đến nay, để tiếp cận thông tin về giá xăng dầu nhập khẩu ngoài Petrolimex thì còn nguồn từ xangdau.net. NhÆ°ng muốn có các loại thông tin này từ nguồn xangdau.net thì phải mất phí đến hàng triệu đồng/năm má»›i có. CÆ¡ quan quản lý sẽ rất khó biện há»™ cho sá»± “Ä‘á»™c quyền” về thông tin này. Đến nay, thá»±c tế nguồn cung cấp thông tin thường xuyên về giá xăng dầu nhập khẩu vẫn phụ thuá»™c vào Petrolimex. NhÆ°ng ngay cả Petrolimex cÅ©ng Ä‘ang ngày càng bó hẹp thông tin cung cấp theo mức giảm giá xăng dầu nhập. Đó là việc từ giữa tháng 5/2012, Petrolimex Ä‘ã ngừng cung cấp bản tin thị trường xăng dầu nhập khẩu mà họ vẫn cung cấp thường xuyên 2 lần/tháng trÆ°á»›c Ä‘ây. Hiện nay, Petrolimex chỉ cung cấp giá xăng dầu hàng ngày trên trang web của công ty.

CÆ¡ quan quản lý sẽ rất khó để có lời giải thích thỏa Ä‘áng cho việc từ chối công khai những thông tin quan trọng nhÆ° giá cÆ¡ sở xăng dầu. Khi các thông tin Ä‘iều hành chÆ°a “minh bạch” thì dÆ° luận có lý do để phá»›t lờ những lời kêu gọi “đồng thuận”.