Khi giá thế giá»›i giảm, thuế nháºp khẩu trong nÆ°á»›c không tăng, DN có lãi thì phải trích vào quỹ bình ổn giá má»™t khoản tiá»n theo quy định của Bá»™ Tài chính. Ngược lại, khi DN lá»— thì sẽ trích từ quỹ để bù lá»—.
Từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu trên thị trÆ°á»ng Ä‘ã tăng 5 lần vá»›i tổng mức tăng là 5.400 đồng/lít đối vá»›i xăng và 3.150 đồng/lít đối vá»›i dầu diezel. Sau má»™t vài lần giảm “nhá» giá»t”, giá xăng trên thị trÆ°á»ng hiện Ä‘ã tăng tá»›i 11% và dầu diezel là 7%. Ä‚n theo xăng, nhiá»u doanh nghiệp (DN) váºn tải tăng giá cÆ°á»›c và nhiá»u mặt hàng tiêu dùng cÅ©ng tăng theo.
Xăng tăng giá liên tiếp trong má»™t thá»i gian ngắn và sau khi “mổ xẻ”, ngÆ°á»i ta phát hiện ra rằng, xăng tăng không chỉ vì giá xăng dầu thế giá»›i biến Ä‘á»™ng, mà còn ở chá»— ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘ang phải “cõng” theo 40% tiá»n thuế các loại cho má»—i lít xăng dầu, trong Ä‘ó có những loại thuế áp không Ä‘úng vá»›i bản chất chủng loại hàng hóa.
Äáng quan tâm là má»—i lít xăng dầu hiện nay phải chịu 12% thuế nháºp khẩu, 10% thuế giá trị gia tăng, 1.000 đồng phí xăng dầu (còn gá»i là phí giao thông), 1.000 đồng trích trả nợ tiá»n bù giá ngân sách, 200 đồng trích quỹ bình ổn. Äặc biệt, riêng xăng còn bị áp thêm 10% thuế tiêu thụ đặc biệt. NhÆ° váºy, trung bình khi mua 1 lít xăng, ngÆ°á»i tiêu dùng phải chịu đến 6.500 đồng tiá»n thuế, phí!
Ngay tại thá»i Ä‘iểm sá»a đổi Luáºt Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008, khi Ä‘Æ°a xăng vào má»™t trong 16 mặt hàng bị Ä‘ánh thuế tiêu thụ đặc biệt và áp mức 10%, Ä‘ã có rất nhiá»u ý kiến phản đối, cho rằng Ä‘ây là quy định hết sức vô lý và không Ä‘úng vá»›i bản chất của loại thuế này. Tuy nhiên, qui định này vẫn được ban hành vá»›i lý giải Ä‘ánh thuế là để tiết kiệm năng lượng, dù bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là thu trên các mặt hàng không khuyến khích sá» dụng, có hại cho sức khá»e, ảnh hưởng đến môi trÆ°á»ng, hàng xa xỉ nhÆ° rượu, bia, thuốc lá... Còn xăng là loại nhiên liệu thiết yếu nhất phục vụ cho nhu cầu lÆ°u thông, sản xuất, má»i ngÆ°á»i dân Ä‘á»u cần sá» dụng và quan trá»ng nhất là má»i sá»± biến Ä‘á»™ng giá xăng Ä‘á»u tác Ä‘á»™ng dây chuyá»n đến giá váºn tải, đến giá cả hàng hóa tiêu dùng khác. Äáng nói hÆ¡n, cùng lý do gây ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng, xăng vừa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, vừa chịu thuế bảo vệ môi trÆ°á»ng!
Ngoài chuyện 10% thuế tiêu thụ đặc biệt, nhiá»u ý kiến cÅ©ng cho rằng, Quỹ bình ổn giá cÅ©ng là vấn Ä‘á» nên cân nhắc hiện nay. Vá» bản chất, quỹ bình ổn là khoản tiá»n tính vào giá bán xăng dầu và ngÆ°á»i tiêu dùng phải ứng trÆ°á»›c má»™t khoản tiá»n để các DN đầu mối nháºp khẩu xăng, dầu láºp quỹ.
Khi giá thế giá»›i giảm, thuế nháºp khẩu trong nÆ°á»›c không tăng, DN có lãi thì phải trích vào quỹ bình ổn giá má»™t khoản tiá»n theo quy định của Bá»™ Tài chính. Ngược lại, khi DN lá»— thì sẽ trích từ quỹ để bù lá»—.
Song, nhiá»u ý kiến cho rằng, những năm qua quỹ này gần nhÆ° không có tác dụng gì trong việc Ä‘iá»u tiết giá cả và thị trÆ°á»ng xăng dầu và chỉ có lợi cho DN khi hỠở tình trạng “phải bù lá»—”.
Và từ thá»±c tế, việc tăng giá xăng liên tiếp trong thá»i gian vừa qua cho thấy, ngÆ°á»i tiêu dùng gần nhÆ° không được hưởng lợi gì từ nguồn quỹ này.
Theo tính toán của Bá»™ Tài chính, giá xăng dầu được Ä‘iá»u chỉnh tăng 12% nhÆ° thá»i gian qua sẽ tác Ä‘á»™ng đến lạm phát từ 1,5% - 2%, và dá»± báo tình trạng lạm phát sẽ tăng cao trong những tháng cuối năm. Xăng dầu là nhiên liệu đầu vào của rất nhiá»u ngành sản xuất, nên việc giá cả bất ổn Ä‘ang khiến DN chịu nhiá»u sức ép, cần đến vai trò Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c để kiá»m giữ giá xăng dầu, nhất là trong tình hình giá dầu thế giá»›i có biến Ä‘á»™ng liên tục nhÆ° hiện nay.
Äồng thá»i, để kiá»m chế lạm phát và đặc biệt là sá»± lạm dụng trong vấn Ä‘á» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cÅ©ng nhÆ° các khoản thu từ xăng dầu, không biến những khoản thu từ Ä‘á»™c quyá»n của Nhà nÆ°á»›c thành những khoản thu và Ä‘á»™c quyá»n của DN, nhiá»u chuyên gia kinh tế cho rằng, cần cân nhắc đến việc giao cho DN được quyá»n chủ Ä‘á»™ng tăng hoặc giảm giá. Bên cạnh Ä‘ó, phải xem xét việc tính thuế tiêu thụ đặc biệt vá»›i xăng bằng việc sá»a đổi luáºt cho phù hợp vá»›i thá»±c tiá»…n.
Nguồn tin: (PL&XH)