PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, nếu lấy nguyên nhân tăng thuế môi trường xăng lên 300% để tăng thu ngân sách là không Ä‘úng vá»›i nguyên tắc quản lý tài chính và sai lầm.

Ảnh minh họa

Ngày 10/3 vừa qua, Ủy ban thường vụ Quốc há»™i Ä‘ã thông qua Nghị quyết Ä‘iều chỉnh thuế bảo vệ môi trường đối vá»›i xăng dầu, tăng mức thuế bảo vệ môi trường đối vá»›i xăng, nhiên liệu bay từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít, dầu diesel tăng từ 500 đồng/lít lên 1.500 đồng/lít.

Tăng thuế môi trường 300% - Má»™t mÅ©i tên trúng nhiều Ä‘ích?

Theo ông Phạm Đình Thi - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bá»™ Tài chính), má»—i năm số xăng Việt Nam tiêu thụ vô cùng lá»›n trong khi dầu hoả chỉ vài chục triệu lít mà chủ yếu được tiêu thụ ở những vùng sâu, vùng xa…

Lý giải nguyên nhân buá»™c phải tăng thuế môi trường đối vá»›i mặt hàng xăng lên 300%, đại diện đến từ Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a ra 4 lý do.

TrÆ°á»›c tiên, theo ông Thi, ở thời Ä‘iểm hiện tại xăng dầu Ä‘ang chịu mức thuế nhập khẩu là 35%, nhÆ°ng theo cam kết của Hiệp định thÆ°Æ¡ng mại hàng hóa ASEAN (mức thuế ATIGA) thì tá»›i Ä‘ây sẽ phải cắt giảm xuống 20%. Ngoài ra, giá xăng dầu từ quý 3/2014 liên tục giảm, vá»›i mức giảm hÆ¡n 10.000 đồng/lít. Theo quy luật, giá giảm thì cầu sẽ tăng lên, nên tăng nguy cÆ¡ tác Ä‘á»™ng đến môi trường.

Ông Thi cÅ©ng Ä‘Æ°a ra lý do, hiện nay giá xăng dầu Việt Nam hiện nay vẫn thấp hÆ¡n khu vá»±c từ 1.000 - 7.000 đồng/lít, việc tăng thuế cÅ©ng góp phần hạn chế tình trạng xăng dầu chảy qua nÆ°á»›c láng giềng, chống buôn lậu. Đồng thời, việc tăng thuế vá»›i xăng hoá thạch nhập khẩu có mục Ä‘ích tạo ra sá»± chênh lệch giá vá»›i xăng sinh học E5, từ Ä‘ó thúc đẩy người dân dùng xăng E5 và má»™t phần để chống hụt thu ngân sách do giá dầu giảm.

“Do cam kết của chúng ta vá»›i các hiệp định nên việc Ä‘iều chỉnh thuế bảo vệ môi trường vá»›i xăng dầu là hợp lý tránh bất lợi cho nền kinh tế. Việc giảm thuế nhập khẩu xăng sẽ được tính toán cụ thể và công bố sau”, ông Thi nói.

Quan Ä‘iểm của Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bá»™ Tài chính) cÅ©ng trùng hợp vá»›i quan Ä‘iểm của ông Nguyá»…n Tiến Thỏa – Phó Chủ tịch kiêm Tổng ThÆ° ký Há»™i Thẩm định giá. Ông Thỏa bày tỏ, thá»±c tế không hẳn tăng thuế bảo vệ môi trường tăng lên sẽ làm tăng giá xăng dầu vì Ä‘Æ°a thuế bảo vệ môi trường vào giá cÆ¡ sở cùng vá»›i thuế nhập khẩu, nếu thuế nhập khẩu không giảm thì giá sẽ tăng. Tuy nhiên, chúng ta lại Ä‘iều chỉnh giảm thuế nhập khẩu theo cam kết. Bài toán này Ä‘ã được Bá»™ Tài chính tính toán kỹ.

Ngoài ra, thuế bảo vệ môi trường là thuế gián thu, lại được xây dá»±ng trên nguyên tắc người nào sá»­ dụng sản phẩm gây ô nhiá»…m môi trường phải ná»™p thuế. Thuế này được cấu thành vào giá hàng hoá nên nó có tác dụng kích thích và Ä‘iều chỉnh sản xuất, tiêu dùng theo hÆ°á»›ng bảo vệ môi trường, thúc đẩy việc nghiên cứu tìm ra các nguồn năng lượng sạch, đổi má»›i công nghệ…

Má»—i lít xăng "gánh" 10.000Ä‘ thuế, phí

Dù cÆ¡ quan quản lý đều má»™t má»±c khẳng định tăng thuế môi trường không làm tăng giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c, song theo PGS.TS Ngô Trí Long – Nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá cả (Bá»™ Tài chính), nói nhÆ° vậy là không hợp lý.

“Theo tính toán của Bá»™ Tài chính, nếu cá»™ng thêm cả thuế bảo vệ môi trường đối vá»›i xăng tăng thêm (2.000 đồng/lít), tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 10% so vá»›i giá hiện nay, nói không tác Ä‘á»™ng thì không thỏa lòng người nghe. Chắc chắn thuế môi trường tăng, dù thuế nhập khẩu giảm về 20% theo cam kết, thì cÅ©ng sẽ tác Ä‘á»™ng không nhỏ tá»›i giá xăng”- ông Ngô Trí Long nói.

Vá»›i cÆ¡ cấu tính giá xăng dầu hiện nay (nhÆ° thuế suất thuế nhập khẩu Ä‘ang là 35%, thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt là 10%; GTGT là 10%, thuế bảo vệ môi trường là 1.000 đồng/lít…) thì theo tính toán của Công ty Chứng khoán Rồng Việt, tổng các loại phí, thuế mà má»—i người dân phải “gánh” khi mua má»—i lít xăng vào khoảng 7.888 đồng/lít. Nếu thuế môi trường đối vá»›i mặt hàng xăng tăng lên 300%, thì tổng mức thuế, phí người tiêu dùng sẽ phải “gánh” tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng gần 10.000 đồng/lít.

Nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá cả (Bá»™ Tài chính) cÅ©ng nhìn nhận, trong lúc doanh nghiệp và cả người dân vừa “dá»… thở” Ä‘ôi chút mà cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã “nhanh nhảu” áp thêm thuế môi trường lên 300% vá»›i lý do “hụt thu ngân sách” là không Ä‘úng vá»›i nguyên tắc quản lý tài chính (chi Ä‘úng mục Ä‘ích, Ä‘úng chế Ä‘á»™, khoản nào vào khoản đấy…) và là sai lầm.

ChÆ°a kể, cÆ¡ quan quản lý còn có nhiều “van” để Ä‘iều hành giá xăng dầu, nhÆ° bằng việc tăng/giảm lợi nhuận định mức, quỹ bình ổn… Thậm chí, ông Long quả quyết, Ä‘ây là là “cú sốc” má»›i, khiến chi phí Ä‘á»™i lên và người tiêu dùng phải mất thêm tiền do giá tăng.

“Đáng lý nếu có tăng thì nên có lá»™ trình tăng từ từ chứ không nên quá sốc. Nếu cÆ¡ quan chức năng không biết chia sẻ lợi ích Nhà nÆ°á»›c (là thuế) – doanh nghiệp (là lợi nhuận) - người tiêu dùng (giá), chỉ đứng về phía 2 đối tượng đầu mà bỏ rÆ¡i người tiêu dùng để tăng thuế cao là sai lầm, làm hạn chế năng lá»±c cạnh tranh”, ông Long kết luận.

Nguồn tin: Infonet