Ông Lương Hoàng Trung - Phó chá»§ tịch thưá»ng trá»±c Hiệp há»™i Váºn tải hàng hóa TP.HCM - cho rằng vá» nguyên tắc, giá bán lẻ xăng dầu được tính dá»±a trên cÆ¡ sở đảm bảo hài hòa lợi ích ba bên nhà nước - doanh nghiệp (DN) - ngưá»i tiêu dùng. Tuy váºy, thá»±c tế hiện nay là DN không bao giá» chịu lá»—, nhà nước thì luôn thu đủ các thuế, phí Ä‘ã định. Cho nên má»—i khi có biến động giá dầu thế giá»›i thì má»i thiệt thòi Ä‘á»u đẩy vá» phía ngưá»i tiêu dùng.
![]() | Bản chất cá»§a thuế tiêu thụ đặc biệt là thu trên các mặt hàng không khuyến khích sá» dụng, hàng xa xỉ như rượu bia, thuốc lá... Trong khi Ä‘ó, xăng là loại nhiên liệu thiết yếu nhất phục vụ cho nhu cầu lưu thông, sản xuất, được sá» dụng đại trà và quan trá»ng nhất má»i sá»± biến động giá xăng Ä‘á»u tác động dây chuyá»n đến giá váºn tải, giá cả hàng hóa | ![]() |
Ông Lương Hoàng Trung | ||
Hàng thiết yếu bị Ä‘ánh thuế tiêu thụ đặc biệt
Trong bối cảnh giá xăng dầu không ngừng “leo thang” như hiện nay, theo ông Trung, cần có sá»± chia sẻ từ phía nhà nước bằng cách cân nhắc lại các loại thuế, phí Ä‘ánh vào mặt hàng thiết yếu này. Hiện nay, má»—i lít xăng dầu phải “cõng” 12% thuế nháºp khẩu, 10% thuế VAT, 1.000 đồng phí xăng dầu (còn gá»i là phí giao thông), 1.000 đồng trích trả nợ tiá»n bù giá ngân sách, 200 đồng trích quỹ bình ổn. Äặc biệt vá»›i mặt hàng xăng còn bị Ä‘ánh thêm 10% thuế TTÄB. Như váºy, trung bình má»—i lít xăng Ä‘ang phải gánh đến 6.500 đồng tiá»n thuế, phí, tương đương gần 40% giá bán.
“Äây là má»™t gánh nặng thá»±c sá»± đối vá»›i ngưá»i tiêu dùng, DN váºn tải. Trong Ä‘ó, má»™t mặt hàng thiết yếu như xăng lại bị Ä‘ánh thuế TTÄB là rất vô lý. Bởi bản chất cá»§a thuế TTÄB là thu trên các mặt hàng không khuyến khích sá» dụng, hàng xa xỉ như rượu bia, thuốc lá... Trong khi Ä‘ó, xăng là loại nhiên liệu thiết yếu nhất phục vụ cho nhu cầu lưu thông, sản xuất, được sá» dụng đại trà và quan trá»ng nhất má»i sá»± biến động giá xăng Ä‘á»u tác động dây chuyá»n đến giá váºn tải, giá cả hàng hóa. Thế mà lại thu thuế TTÄB vá»›i xăng và Ä‘ánh đồng mặt hàng thiết yếu này vá»›i thuốc lá, rượu Tây... là không hợp lý và không Ä‘úng bản chất cá»§a loại thuế này. Do Ä‘ó, cần nhìn nháºn lại vá» mặt hàng xăng dầu và vai trò cá»§a nó trong Ä‘á»i sống xã há»™i cÅ©ng như sản xuất kinh tế để áp những loại thuế, phí má»™t cách hợp lý. Nếu bá» thuế TTÄB cÅ©ng là má»™t cách để kéo giảm giá xăng hiện nay”, ông Trung nói.
TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách chiến lược, Bá»™ Kế hoạch - Äầu tư cÅ©ng nháºn định việc thu thuế TTÄB đồng nghÄ©a vá»›i việc nhà nước hạn chế tiêu thụ xăng, má»™t mặt hàng thiết yếu trong lưu thông, là không hợp lý.
Có thể sá»›m xin ý kiến Quốc há»™i
Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, rất cần thiết phải bá» thuế TTÄB trong xăng. Nhưng do thuế TTÄB Ä‘ã được quy định trong luáºt, muốn sá»a luáºt phải chá» Quốc há»™i trong khi thuế nháºp khẩu nằm trong tầm tay Ä‘iá»u tiết cá»§a Bá»™ Tài chính, có thể giảm ngay và giảm sâu để giảm sức ép tăng giá xăng.
TS Lưu Bích Hồ cho rằng có thể sá»›m xin ý kiến Quốc há»™i để xem xét giảm, tháºm chí bãi bá» thuế TTÄB trong giá xăng. “Có cảm giác cÆ¡ quan quản lý chỉ tính toán kinh tế đơn thuần, mà không tính tá»›i lợi ích chung để ổn định giá xăng dầu hÆ¡n, nếu tăng lên mãi sẽ rất phức tạp cho an sinh xã há»™i”, ông Hồ nhìn nháºn.
|
Chuyên gia vá» giao thông Nguyá»…n Minh Äồng (Việt kiá»u Äức) đỠnghị bên cạnh việc cân nhắc bá» thuế TTÄB trong xăng, cần xem lại khoản trích cho quỹ bình ổn giá xăng dầu được thu từ nhiá»u năm nay. Vá» bản chất, quỹ bình ổn là khoản tiá»n tính vào giá bán xăng dầu và ngưá»i tiêu dùng phải chịu, hay nói cách khác, ngưá»i tiêu dùng phải ứng trước má»™t khoản tiá»n để các DN đầu mối nháºp khẩu xăng, dầu láºp quỹ. Khi giá thế giá»›i giảm, thuế nháºp khẩu trong nước không tăng, DN có lãi thì phải trích vào quỹ bình ổn giá má»™t khoản tiá»n theo quy định cá»§a Bá»™ Tài chính. Ngược lại, khi DN lá»— thì sẽ trích từ quỹ để bù lá»—. Song, thá»±c tế những năm qua quỹ này gần như không có tác dụng gì trong việc Ä‘iá»u tiết giá cả và thị trưá»ng xăng dầu.
Ngoài ra, theo ông Äồng, nếu so sánh vá»›i thế giá»›i, xăng VN còn rất “đắt” ở phần chi phí và lợi nhuáºn cho DN xăng dầu. “Xăng ở các nước tiên tiến chất lượng tốt hÆ¡n gấp nhiá»u lần, đạt tiêu chuẩn Euro 5 - 6, trong khi xăng ở VN chỉ đạt Euro 2. Chi phí nhân công, thiết bị chuyên chở cá»§a các nước cÅ©ng đắt đỠhÆ¡n VN (giá má»™t chiếc xe bồn váºn chuyển đạt tiêu chuẩn ở các nước châu Âu lên đến 1 triệu USD, lương cá»§a má»™t nhân viên bán xăng cÅ©ng 3.000 - 4.000 USD/tháng). Ở VN, chất lượng thấp hÆ¡n nhưng giá xăng dầu vẫn đắt đỠtương đương vá»›i các nước tiên tiến, như váºy vấn đỠnằm ở chi phí và lợi nhuáºn cá»§a các DN kinh doanh xăng dầu hiện nay. Nói cách khác là bá»™ máy DN hoạt động kém hiệu quả và lợi nhuáºn DN còn máºp má». Cần nói thêm, các hãng kinh doanh xăng dầu trên thế giá»›i không bao giá» thua lá»—, tháºm chí má»™t hãng xăng dầu lá»›n cá»§a Mỹ còn có thể đạt lợi nhuáºn 34 tỉ USD/quý”, ông Äồng phân tích.
Sá»a Nghị định 84, giám sát chặt DN xăng dầu Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, sá»± rối loạn, thiếu minh bạch cá»§a thị trưá»ng xăng dầu Ä‘ang đặt ra yêu cầu phải sá»›m sá»a đổi Nghị định 84. Ông Long phân tích, Nghị định 84 sá»a đổi phải minh bạch được 3 yếu tố lá»›n: ai định giá, giá cÆ¡ sở và lá»— lãi kinh doanh cá»§a DN đầu mối. Vá» yếu tố “ai định giá”, quy định Ä‘iá»u chỉnh theo 3 bước (0 - 7%) cho DN tá»± định giá, dù biên độ rất nhá» nhưng vẫn là sai so vá»›i luáºt Giá, chưa kể DN chỉ cần lách quy định này, 10 ngày Ä‘iá»u chỉnh 1 lần dưới 7% cÅ©ng đủ làm ngưá»i tiêu dùng chóng mặt. Trên nguyên tắc, vá»›i các sản phẩm mang tính độc quyá»n như xăng, nhà nước vẫn phải định giá. Việc duy trì cÆ¡ chế ná»a vá»i, lưỡng tính (cho DN tá»± định giá, nhưng vẫn phải xin ý kiến cá»§a nhà nước) dá»… gây tiêu cá»±c, Ä‘iá»u phối không nhịp nhàng, mà hệ lụy phát sinh là tình trạng găm hàng vừa qua. Äặc biệt, phải xem xét các yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở Ä‘ã hợp lý chưa. "Äáng sợ nhất là có sá»± móc nối giữa cÆ¡ quan chức năng và DN độc quyá»n", ông Long nói. Trong 9 yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở, thuế nháºp khẩu có thể Ä‘iá»u hành linh hoạt, nhịp nhàng theo thị trưá»ng. Việc Ä‘iá»u hành cứng nhắc theo barem thuế hiện nay, Ä‘ang gây nhiá»u khó khăn, bất cáºp cho DN, ngưá»i dân và ná»n kinh tế. Ở những thá»i Ä‘iểm khó khăn, nhà nước phải cùng chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho DN. Mặt khác, giá nháºp khẩu cá»§a DN Ä‘ang rất máºp má». “Giá nháºp khẩu được tính 30 ngày bình quân theo giá Platt’s Singapore, nhưng căn cứ tính giá này Ä‘ã chuẩn chưa, khi DN Ä‘ang nháºp từ nhiá»u nguồn khác nhau, không chỉ riêng Singapore?”, ông Long nêu vấn Ä‘á». Theo chuyên gia này, giá nháºp khẩu cần căn cứ dá»±a trên giá nháºp khẩu thá»±c tế cá»§a DN (việc kiểm soát có thể dá»±a trên số liệu từ hải quan). Má»™t chuyên gia khác cho rằng, cần quy định lại mức thù lao cá»§a đại lý, tránh tình cảnh chạy Ä‘ua hoa hồng, dẫn tá»›i đẩy chi phí giá thành cá»§a DN lên cao hÆ¡n nhiá»u so vá»›i quy định, gây khó khăn cho giám sát vá»›i lá»—, lãi thá»±c cá»§a DN. Äồng thá»i, phải quy định rõ định mức hao hụt, không thể để DN tá»± xây dá»±ng, ban hành và thá»±c hiện, có nguy cÆ¡ đẩy định mức hao hụt lên cao, nâng chi phí kinh doanh. |
Nguồn tin: Thanhnien