Ông LÆ°Æ¡ng Hoàng Trung - Phó chủ tịch thÆ°á»ng trá»±c Hiệp há»™i Váºn tải hàng hóa TP.HCM - cho rằng vá» nguyên tắc, giá bán lẻ xăng dầu được tính dá»±a trên cÆ¡ sở đảm bảo hài hòa lợi ích ba bên nhà nÆ°á»›c - doanh nghiệp (DN) - ngÆ°á»i tiêu dùng. Tuy váºy, thá»±c tế hiện nay là DN không bao giá» chịu lá»—, nhà nÆ°á»›c thì luôn thu đủ các thuế, phí Ä‘ã định. Cho nên má»—i khi có biến Ä‘á»™ng giá dầu thế giá»›i thì má»i thiệt thòi Ä‘á»u đẩy vá» phía ngÆ°á»i tiêu dùng.
Bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là thu trên các mặt hàng không khuyến khích sá» dụng, hàng xa xỉ nhÆ° rượu bia, thuốc lá... Trong khi Ä‘ó, xăng là loại nhiên liệu thiết yếu nhất phục vụ cho nhu cầu lÆ°u thông, sản xuất, được sá» dụng đại trà và quan trá»ng nhất má»i sá»± biến Ä‘á»™ng giá xăng Ä‘á»u tác Ä‘á»™ng dây chuyá»n đến giá váºn tải, giá cả hàng hóa | ||
Ông LÆ°Æ¡ng Hoàng Trung | ||
Hàng thiết yếu bị Ä‘ánh thuế tiêu thụ đặc biệt
Trong bối cảnh giá xăng dầu không ngừng “leo thang” nhÆ° hiện nay, theo ông Trung, cần có sá»± chia sẻ từ phía nhà nÆ°á»›c bằng cách cân nhắc lại các loại thuế, phí Ä‘ánh vào mặt hàng thiết yếu này. Hiện nay, má»—i lít xăng dầu phải “cõng” 12% thuế nháºp khẩu, 10% thuế VAT, 1.000 đồng phí xăng dầu (còn gá»i là phí giao thông), 1.000 đồng trích trả nợ tiá»n bù giá ngân sách, 200 đồng trích quỹ bình ổn. Äặc biệt vá»›i mặt hàng xăng còn bị Ä‘ánh thêm 10% thuế TTÄB. NhÆ° váºy, trung bình má»—i lít xăng Ä‘ang phải gánh đến 6.500 đồng tiá»n thuế, phí, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng gần 40% giá bán.
“Äây là má»™t gánh nặng thá»±c sá»± đối vá»›i ngÆ°á»i tiêu dùng, DN váºn tải. Trong Ä‘ó, má»™t mặt hàng thiết yếu nhÆ° xăng lại bị Ä‘ánh thuế TTÄB là rất vô lý. Bởi bản chất của thuế TTÄB là thu trên các mặt hàng không khuyến khích sá» dụng, hàng xa xỉ nhÆ° rượu bia, thuốc lá... Trong khi Ä‘ó, xăng là loại nhiên liệu thiết yếu nhất phục vụ cho nhu cầu lÆ°u thông, sản xuất, được sá» dụng đại trà và quan trá»ng nhất má»i sá»± biến Ä‘á»™ng giá xăng Ä‘á»u tác Ä‘á»™ng dây chuyá»n đến giá váºn tải, giá cả hàng hóa. Thế mà lại thu thuế TTÄB vá»›i xăng và Ä‘ánh đồng mặt hàng thiết yếu này vá»›i thuốc lá, rượu Tây... là không hợp lý và không Ä‘úng bản chất của loại thuế này. Do Ä‘ó, cần nhìn nháºn lại vá» mặt hàng xăng dầu và vai trò của nó trong Ä‘á»i sống xã há»™i cÅ©ng nhÆ° sản xuất kinh tế để áp những loại thuế, phí má»™t cách hợp lý. Nếu bá» thuế TTÄB cÅ©ng là má»™t cách để kéo giảm giá xăng hiện nay”, ông Trung nói.
TS LÆ°u Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách chiến lược, Bá»™ Kế hoạch - Äầu tÆ° cÅ©ng nháºn định việc thu thuế TTÄB đồng nghÄ©a vá»›i việc nhà nÆ°á»›c hạn chế tiêu thụ xăng, má»™t mặt hàng thiết yếu trong lÆ°u thông, là không hợp lý.
Có thể sá»›m xin ý kiến Quốc há»™i
Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, rất cần thiết phải bá» thuế TTÄB trong xăng. NhÆ°ng do thuế TTÄB Ä‘ã được quy định trong luáºt, muốn sá»a luáºt phải chá» Quốc há»™i trong khi thuế nháºp khẩu nằm trong tầm tay Ä‘iá»u tiết của Bá»™ Tài chính, có thể giảm ngay và giảm sâu để giảm sức ép tăng giá xăng.
TS LÆ°u Bích Hồ cho rằng có thể sá»›m xin ý kiến Quốc há»™i để xem xét giảm, tháºm chí bãi bá» thuế TTÄB trong giá xăng. “Có cảm giác cÆ¡ quan quản lý chỉ tính toán kinh tế Ä‘Æ¡n thuần, mà không tính tá»›i lợi ích chung để ổn định giá xăng dầu hÆ¡n, nếu tăng lên mãi sẽ rất phức tạp cho an sinh xã há»™i”, ông Hồ nhìn nháºn.
|
Chuyên gia vá» giao thông Nguyá»…n Minh Äồng (Việt kiá»u Äức) Ä‘á» nghị bên cạnh việc cân nhắc bá» thuế TTÄB trong xăng, cần xem lại khoản trích cho quỹ bình ổn giá xăng dầu được thu từ nhiá»u năm nay. Vá» bản chất, quỹ bình ổn là khoản tiá»n tính vào giá bán xăng dầu và ngÆ°á»i tiêu dùng phải chịu, hay nói cách khác, ngÆ°á»i tiêu dùng phải ứng trÆ°á»›c má»™t khoản tiá»n để các DN đầu mối nháºp khẩu xăng, dầu láºp quỹ. Khi giá thế giá»›i giảm, thuế nháºp khẩu trong nÆ°á»›c không tăng, DN có lãi thì phải trích vào quỹ bình ổn giá má»™t khoản tiá»n theo quy định của Bá»™ Tài chính. Ngược lại, khi DN lá»— thì sẽ trích từ quỹ để bù lá»—. Song, thá»±c tế những năm qua quỹ này gần nhÆ° không có tác dụng gì trong việc Ä‘iá»u tiết giá cả và thị trÆ°á»ng xăng dầu.
Ngoài ra, theo ông Äồng, nếu so sánh vá»›i thế giá»›i, xăng VN còn rất “đắt” ở phần chi phí và lợi nhuáºn cho DN xăng dầu. “Xăng ở các nÆ°á»›c tiên tiến chất lượng tốt hÆ¡n gấp nhiá»u lần, đạt tiêu chuẩn Euro 5 - 6, trong khi xăng ở VN chỉ đạt Euro 2. Chi phí nhân công, thiết bị chuyên chở của các nÆ°á»›c cÅ©ng đắt Ä‘á» hÆ¡n VN (giá má»™t chiếc xe bồn váºn chuyển đạt tiêu chuẩn ở các nÆ°á»›c châu Âu lên đến 1 triệu USD, lÆ°Æ¡ng của má»™t nhân viên bán xăng cÅ©ng 3.000 - 4.000 USD/tháng). Ở VN, chất lượng thấp hÆ¡n nhÆ°ng giá xăng dầu vẫn đắt Ä‘á» tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i các nÆ°á»›c tiên tiến, nhÆ° váºy vấn Ä‘á» nằm ở chi phí và lợi nhuáºn của các DN kinh doanh xăng dầu hiện nay. Nói cách khác là bá»™ máy DN hoạt Ä‘á»™ng kém hiệu quả và lợi nhuáºn DN còn máºp má». Cần nói thêm, các hãng kinh doanh xăng dầu trên thế giá»›i không bao giá» thua lá»—, tháºm chí má»™t hãng xăng dầu lá»›n của Mỹ còn có thể đạt lợi nhuáºn 34 tỉ USD/quý”, ông Äồng phân tích.
Sá»a Nghị định 84, giám sát chặt DN xăng dầu Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, sá»± rối loạn, thiếu minh bạch của thị trÆ°á»ng xăng dầu Ä‘ang đặt ra yêu cầu phải sá»›m sá»a đổi Nghị định 84. Ông Long phân tích, Nghị định 84 sá»a đổi phải minh bạch được 3 yếu tố lá»›n: ai định giá, giá cÆ¡ sở và lá»— lãi kinh doanh của DN đầu mối. Vá» yếu tố “ai định giá”, quy định Ä‘iá»u chỉnh theo 3 bÆ°á»›c (0 - 7%) cho DN tá»± định giá, dù biên Ä‘á»™ rất nhá» nhÆ°ng vẫn là sai so vá»›i luáºt Giá, chÆ°a kể DN chỉ cần lách quy định này, 10 ngày Ä‘iá»u chỉnh 1 lần dÆ°á»›i 7% cÅ©ng đủ làm ngÆ°á»i tiêu dùng chóng mặt. Trên nguyên tắc, vá»›i các sản phẩm mang tính Ä‘á»™c quyá»n nhÆ° xăng, nhà nÆ°á»›c vẫn phải định giá. Việc duy trì cÆ¡ chế ná»a vá»i, lưỡng tính (cho DN tá»± định giá, nhÆ°ng vẫn phải xin ý kiến của nhà nÆ°á»›c) dá»… gây tiêu cá»±c, Ä‘iá»u phối không nhịp nhàng, mà hệ lụy phát sinh là tình trạng găm hàng vừa qua. Äặc biệt, phải xem xét các yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở Ä‘ã hợp lý chÆ°a. "Äáng sợ nhất là có sá»± móc nối giữa cÆ¡ quan chức năng và DN Ä‘á»™c quyá»n", ông Long nói. Trong 9 yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở, thuế nháºp khẩu có thể Ä‘iá»u hành linh hoạt, nhịp nhàng theo thị trÆ°á»ng. Việc Ä‘iá»u hành cứng nhắc theo barem thuế hiện nay, Ä‘ang gây nhiá»u khó khăn, bất cáºp cho DN, ngÆ°á»i dân và ná»n kinh tế. Ở những thá»i Ä‘iểm khó khăn, nhà nÆ°á»›c phải cùng chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho DN. Mặt khác, giá nháºp khẩu của DN Ä‘ang rất máºp má». “Giá nháºp khẩu được tính 30 ngày bình quân theo giá Platt’s Singapore, nhÆ°ng căn cứ tính giá này Ä‘ã chuẩn chÆ°a, khi DN Ä‘ang nháºp từ nhiá»u nguồn khác nhau, không chỉ riêng Singapore?”, ông Long nêu vấn Ä‘á». Theo chuyên gia này, giá nháºp khẩu cần căn cứ dá»±a trên giá nháºp khẩu thá»±c tế của DN (việc kiểm soát có thể dá»±a trên số liệu từ hải quan). Má»™t chuyên gia khác cho rằng, cần quy định lại mức thù lao của đại lý, tránh tình cảnh chạy Ä‘ua hoa hồng, dẫn tá»›i đẩy chi phí giá thành của DN lên cao hÆ¡n nhiá»u so vá»›i quy định, gây khó khăn cho giám sát vá»›i lá»—, lãi thá»±c của DN. Äồng thá»i, phải quy định rõ định mức hao hụt, không thể để DN tá»± xây dá»±ng, ban hành và thá»±c hiện, có nguy cÆ¡ đẩy định mức hao hụt lên cao, nâng chi phí kinh doanh. |
Nguồn tin: Thanhnien