Dá»± thảo sá»a đổi Nghị định 84/2009/NÄ-CP vá» kinh doanh xăng dầu lần thứ 4 có quy định tá»· giá ngoại tệ để tính giá cÆ¡ sở xăng dầu là tá»· giá bình quân liên ngân hàng. Äiá»u này có phù hợp vá»›i thá»±c tế kinh doanh hay không, phóng viên Báo Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có cuá»™c trao đổi vá»›i ông Trần Ngá»c Năm- Phó Tổng giám đốc Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam.
Khoản 9 Äiá»u 3 vá» phÆ°Æ¡ng pháp tính giá cÆ¡ sở trong dá»± thảo Nghị định sá»a đổi NÄ84 vá» kinh doanh xăng dầu Ä‘ã khắc phục được những hạn chế tính giá cÆ¡ sở trong NÄ 84 hay không, thÆ°a ông?
Doanh nghiệp hy vá»ng Nghị định má»›i sẽ khắc phục được những nhược Ä‘iểm trong công thức tính giá cÆ¡ sở tại Nghị định 84/2009/NÄ-CP, nhÆ° thuế chồng thuế, hay cách lá»±a chá»n tá»· giá…, tuy nhiên dá»± thảo lần 4 lại chÆ°a khắc phục được nhược Ä‘iểm này, tháºm chí riêng vá» vấn Ä‘á» tá»· giá còn phi thá»±c tế hÆ¡n so vá»›i NÄ84 trÆ°á»›c Ä‘ây.
Äó là, trong khi thá»±c tế các doanh nghiệp đầu mối nháºp khẩu xăng dầu khi thanh toán vá»›i nhà cung cấp nÆ°á»›c ngoài Ä‘á»u phải mua ngoại tệ của các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại để thanh toán, vì váºy tại Nghị định 84/2009/NÄ-CP Ä‘ã quy định tá»· giá để tính giá cÆ¡ sở là tá»· giá bán bình quân của các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại mà thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối giao dịch (trừ tá»· giá áp dụng cho tính thuế khâu nháºp khẩu được tính theo tá»· giá bình quân liên ngân hàng) nhÆ°ng nay tại Khoản 9 Äiá»u 3 dá»± thảo Nghị định sá»a đổi lại qui định “Tá»· giá ngoại tệ là tá»· giá liên ngân hàng bình quân theo số ngày dá»± trữ lÆ°u thông”.
Äiá»u này là không phù hợp vá»›i thá»±c tế.
* Xin ông so sánh sá»± khác biệt giữa tá»· giá liên ngân hàng và tá»· giá của Ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại, nếu tính giá cÆ¡ sở theo tá»· giá liên ngân hàng DN sẽ bị ảnh hưởng nhÆ° thế nào?
Tá»· giá liên ngân hàng là tá»· giá ngoại tệ được Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c công bố hàng ngày. Các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại căn cứ vào khả năng cung cầu của thị trÆ°á»ng ngoại tệ trong nÆ°á»›c và khả năng biến Ä‘á»™ng của tá»· giá hối Ä‘oái quốc tế được quyá»n mua, bán trong biên Ä‘á»™ được Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c cho phép, trÆ°á»›c Ä‘ây cÅ©ng Ä‘ã có thá»i kỳ ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại được mua, bán trong biên Ä‘á»™ +/- 5% và hiện nay biên Ä‘á»™ này Ä‘ã giảm xuống chỉ còn +/- 1%. Tuy nhiên do nguồn cung ngoại tệ trên thị trÆ°á»ng Việt Nam vẫn còn khó khăn, sá»± can thiệp của Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c còn rất hạn chế, vì váºy trên thá»±c tế tá»· giá bán ra của các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại cho các DN nháºp khẩu luôn cao hÆ¡n tá»· giá bình quân liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c công bố, tháºm chí nhiá»u giai Ä‘oạn tá»· giá giao dịch thá»±c tế Ä‘ã vượt xa tá»· giá trần cho phép
Và ngay thá»i Ä‘iểm hiện tại, sau khi Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c Ä‘iá»u chỉnh tăng tá»· giá thêm 1% từ ngày 28/6/2013 thì những ngày gần Ä‘ây Petrolimex cÅ©ng không thể mua được ngoại tệ vá»›i tá»· giá 21.246 VND/USD (tá»· giá trần) để thanh toán nháºp khẩu mà phải chuyển sang trạng thái vay trong khi nguồn VND tồn dÆ° rất cao.
Äây là vấn Ä‘á» nằm ngoài tầm kiểm soát của các DN nháºp khẩu, xong má»™t Ä‘iá»u khẳng định, tá»· giá Ä‘ã tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp đến tình hình hoạt Ä‘á»™ng sản xuất kinh doanh của các DN nháºp khẩu trong Ä‘ó có các doanh nghiệp đầu mối nháºp khẩu xăng dầu.
Cụ thể nhÆ° tại thá»i Ä‘iểm hiện nay, tá»· giá bình quân liên ngân hàng là 21.036 VND/USD, còn tá»· giá trần bán ra là 21.246 VND/USD. NhÆ° váºy, chênh lệch giữa tá»· giá mua thá»±c tế vá»›i tá»· giá bình quân liên ngân hàng khoảng 210 VND/USD.
Nếu tính theo giá Platt’s bình quân 30 ngày gần Ä‘ây và tá»· giá bình quân liên ngân hàng thì giá cÆ¡ sở tính theo VND doanh nghiệp nháºp khẩu xăng dầu thiếu khoảng 150- 180 đồng/lít, tùy theo từng mặt hàng xăng dầu, nếu nhân vá»›i lượng xăng dầu nháºp khẩu của các đầu mối thì số tiá»n này là không nhá».
Bên cạnh vấn Ä‘á» hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, thì Ä‘iá»u quan trá»ng hÆ¡n mà tôi nháºn thấy, Ä‘ó là ngay từ yếu tố đầu vào để làm cÆ¡ sở cho việc quyết định Ä‘iá»u hành giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã có những thành tố thoát ly khá»i thá»±c tế ngay từ khi xây dá»±ng chính sách.
* ThÆ°a ông, nếu Petrolimex Ä‘á» xuất tá»· giá ngoại tệ trong giá cÆ¡ sở thì phải xác định theo tá»· giá thế nào cho Ä‘úng?
NhÆ° tôi Ä‘ã phân tích, để phù hợp vá»›i thá»±c tế và dá»… dàng trong việc kiểm tra, giám sát của các cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° má»i tầng lá»›p xã há»™i và ngÆ°á»i tiêu dùng, trong khi thá»±c tế má»—i doanh nghiệp đầu mối có quan hệ giao dịch vá»›i nhiá»u ngân hàng khác nhau và mức Ä‘á»™ giao dịch của má»—i DN vá»›i má»—i ngân hàng tại má»—i thá»i Ä‘iểm cÅ©ng có sá»± khác nhau… Vì váºy, theo tôi hợp lý nhất thì tá»· giá trong công thức tính giá cÆ¡ sở đối vá»›i giá trị hàng nháºp khẩu thanh toán vá»›i nhà cung cấp phải là tá»· giá thá»±c tế mà các DN mua của ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại, khi Ä‘ó Nhà nÆ°á»›c có thể thống nhất quy định các đầu mối nháºp khẩu xăng dầu lấy tá»· giá bán ra bình quân của 4 ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại: Vietcombank, Viettinbank, BIDV, Agribank để tính giá cÆ¡ sở xăng dầu.
*Xin cảm Æ¡n ông!