Cuối tuần qua, người tiêu dùng trong nÆ°á»›c bất ngờ khi Bá»™ Tài chính công bố số dÆ° quỹ bình ổn giá xăng dầu (BOG) lên tá»›i 1.600 tỉ đồng.

Giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ang ở mức cao nhất từ trÆ°á»›c đến nay, liệu cÆ¡ quan quản lý có tính đến phÆ°Æ¡ng án tăng mức sá»­ dụng quỹ và hạ thuế nhập khẩu để giảm giá bán lẻ?

Thá»±c tế cho thấy bên cạnh BOG Ä‘ang tồn rất lá»›n, thuế nhập khẩu hiện cÅ©ng ở mức rất cao: 18%. Đây chính là những Ä‘iểm mà chuyên gia xăng dầu cho rằng việc Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện chÆ°a phù hợp, chÆ°a tính đến lợi ích của người dân.

Gồng mình ná»™p thuế, phí

Quyền Ä‘iều hành của Bá»™ Tài chính Má»™t cán bá»™ chịu trách nhiệm Ä‘iều hành giá xăng dầu của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng cho biết việc yêu cầu doanh nghiệp trích lập và sá»­ dụng BOG nhÆ° thế nào thuá»™c quyền Ä‘iều hành của Bá»™ Tài chính. Vá»›i số quỹ hiện lên tá»›i gần 1.600 tỉ đồng, nếu tăng mức sá»­ dụng lên cao nữa thì vá»›i tình hình thế giá»›i đầy biến Ä‘á»™ng hiện nay sẽ Ä‘iều hành rất khó khăn. Trường hợp, tá»›i Ä‘ây giá xăng dầu tăng mạnh, lúc cần sá»­ dụng BOG để bình ổn giá sẽ khó khi quỹ này cạn. Theo quan chức trên, giá xăng dầu thế giá»›i có quy luật tăng khá rõ, thường tăng vào cuối năm, khi mùa Ä‘ông đến. Vì vậy, nếu cứ giá thế giá»›i tăng là nghÄ© ngay đến tăng xả quỹ sẽ khó bền vững. Việc xả quỹ phải tính toán dá»±a trên nhiều yếu tố vì số tiền 1.600 tỉ đồng là con số tuyệt đối lá»›n, nhÆ°ng nếu xả mạnh cÅ©ng chỉ cần 1-2 tháng là hết. Đó là chÆ°a kể quỹ ở má»—i doanh nghiệp khác nhau, không phải doanh nghiệp nào cÅ©ng dồi dào quỹ. Trong dá»± thảo nghị định thay thế nghị định 84/2009 về kinh doanh xăng dầu, theo quan chức Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, thời Ä‘iểm xả quỹ cÅ©ng khá rõ. Dá»± kiến, quỹ chỉ được xả khi giá cÆ¡ sở tăng từ trên 3% đến 7%, lúc này doanh nghiệp được quyền tăng giá đến 3%. Trường hợp từ 3-7% sẽ xem xét trích quỹ bình ổn.

Hiện nay, để tiêu thụ má»—i lít xăng, dầu (tùy loại), người tiêu dùng Ä‘ang phải gánh 6.000-8.244 đồng/lít tiền thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, thuế môi trường... Bên cạnh Ä‘ó, dù Ä‘ang gồng mình ná»™p thuế xăng dầu nhÆ°ng để sá»­ dụng má»—i lít xăng, dầu, người tiêu dùng phải ná»™p thêm 300 đồng để xây dá»±ng quỹ BOG.

Theo phân tích của Bá»™ Tài chính, lý do tăng giá xăng ngày 7-7 là do giá bán lẻ Ä‘ang thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở 918 đồng/lít xăng, khiến doanh nghiệp xăng dầu bị thua lá»—. Do vậy, bá»™ này Ä‘ã cho phép doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu được tăng giá đồng loạt các mặt hàng xăng dầu từ 137-418 đồng/lít, kg, đồng thời sá»­ dụng BOG 500 đồng/lít xăng.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để tránh gây sốc cho người tiêu dùng, vá»›i số dÆ° BOG lên tá»›i 1.600 tỉ đồng, Bá»™ Tài chính hoàn toàn tăng mức sá»­ dụng BOG đối vá»›i mặt hàng xăng để không phải tăng giá. Cụ thể, thay vì cho doanh nghiệp sá»­ dụng BOG ở mức 500 đồng/lít nên tăng lên 918 đồng/lít xăng.

Ông Ngô Trí Long, chuyên gia tài chính, cho rằng trong bối cảnh doanh nghiệp Ä‘ang quá khó khăn, sức mua kiệt quệ nhÆ° hiện nay, việc tăng giá xăng dầu liên tục nhÆ° vừa qua sẽ khiến đầu vào của nhiều sản phẩm tăng thêm.

Vì vậy để chia sẻ khó khăn vá»›i người dân, ông Ngô Trí Long đề nghị Bá»™ Tài chính cần tăng mức sá»­ dụng BOG bởi số dÆ° của quỹ này hiện ở mức 1.600 tỉ đồng, má»™t khoản không nhỏ của người dân Ä‘óng góp vào Ä‘ây. “Chỉ cần cÆ¡ quan quản lý Ä‘iều hành phù hợp là há»— trợ được người dân và doanh nghiệp” - ông Long nhấn mạnh.

Trong khi Ä‘ó, má»™t lãnh đạo Hiệp há»™i Kinh doanh xăng dầu VN cho rằng việc tồn tại BOG là sai hoàn toàn. Ông này phân tích: Người dân không có trách nhiệm phải bình ổn giá mà chỉ có quyền được thụ hưởng kết quả chính sách bình ổn. Việc bình ổn giá là trách nhiệm của Nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp.

 NhÆ° hiện nay, để tiêu dùng 1 lít xăng dầu, người dân Ä‘ang phải ná»™p 300 đồng để tại doanh nghiệp là bất hợp lý.

Ông này phân tích: “Việc sá»­ dụng quỹ là rất bất cập, không công bằng đối vá»›i người tiêu dùng khi doanh nghiệp nghiá»…m nhiên sá»­ dụng miá»…n phí hàng ngàn tỉ đồng của dân. Trách nhiệm của cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c mà trá»±c tiếp là Bá»™ Tài chính ở Ä‘âu?”.

Chia sẻ vấn đề này, ông Ngô Trí Long cÅ©ng nhấn mạnh Nhà nÆ°á»›c cần xem xét trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc hưởng lợi từ BOG.

NhÆ° số dÆ° quỹ này tại Tập Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex) hiện lên tá»›i trên 1.000 tỉ đồng, so vá»›i lãi suất tiền gá»­i của ngân hàng chỉ 2-3%/năm thì má»—i tháng doanh nghiệp này cÅ©ng nhận được vài tỉ đồng.

Do vậy, ông Long đề nghị trường hợp doanh nghiệp sá»­ dụng quỹ này để làm vốn kinh doanh thì buá»™c phải trả lãi. Mức thấp nhất bằng vá»›i lãi suất không kỳ hạn của ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại.

Để tiêu dùng 1 lít xăng A92 (25.640 đồng), người dân phải gánh bốn khoản thuế cùng các khoản thu khác - Nguồn: Hiệp há»™i Xăng dầu VN - Dữ liệu: L.T. - Đồ họa: V.Cường

Nên giảm thuế nhập khẩu xăng dầu

Không chỉ bất hợp lý ở việc sá»­ dụng BOG, 1 lít xăng hiện Ä‘ang cõng tá»›i bốn loại thuế. Và mức thuế cao nhất là thuế nhập khẩu vá»›i 18%, được Bá»™ Tài chính giữ ổn định suốt hÆ¡n má»™t năm qua.

Các chuyên gia cho rằng chỉ cần giảm má»™t vài phần trăm chắc chắn giá xăng có thể giảm, chứ không thể quá cao nhÆ° hiện nay.

Cùng quan Ä‘iểm vá»›i việc Nhà nÆ°á»›c nên hạ thuế nhập khẩu xăng dầu, ông Ngô Trí Long cho rằng việc hạ thuế xăng dầu lúc này sẽ có lợi ích kép cho toàn xã há»™i vì không những giúp doanh nghiệp, người dân giảm bá»›t khó khăn mà còn khuyến khích tăng nguồn thu.

Bởi xăng dầu là đầu vào của mọi ngành sản xuất, tiêu dùng, khi giảm thuế xăng, đồng nghÄ©a vá»›i việc giá xăng sẽ hạ. Lúc Ä‘ó, chi phí sản xuất của doanh nghiệp sẽ giảm và họ có thêm nguồn để đầu tÆ°, thêm lợi nhuận, ná»™p tăng tiền thuế cho Nhà nÆ°á»›c.

Bên cạnh sá»± chia sẻ bằng tài chính, người dân, doanh nghiệp còn tin tưởng hÆ¡n vào Ä‘iều hành nhÆ° Bá»™ Tài chính vẫn thường công bố là hài hòa quyền lợi giữa người tiêu dùng, Nhà nÆ°á»›c và doanh nghiệp. Cái được sẽ rất lá»›n cho toàn xã há»™i.

Tuy nhiên, tại cuá»™c họp báo thường kỳ quý 2 vừa diá»…n ra trong tuần qua, trả lời câu hỏi tại sao Bá»™ Tài chính không giảm thuế nhập khẩu xăng dầu thay vì cho phép doanh nghiệp tăng giá mặt hàng này, ông Nguyá»…n Anh Tuấn - cục trưởng Cục Quản lý giá - cho rằng liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã Ä‘ánh giá, cân nhắc kỹ, tuy nhiên vì thuế là khoản thu của ngân sách nhà nÆ°á»›c.

Song, có nhiều câu hỏi của cÆ¡ quan báo chí liên quan đến mặt hàng xăng dầu không được lãnh đạo Bá»™ Tài chính cÅ©ng nhÆ° Cục Quản lý giá trả lời. Cụ thể: việc tăng giá xăng dầu vừa qua vì nguồn thu cho ngân sách nhà nÆ°á»›c hay vì chỉ số tăng giá tiêu dùng sáu tháng đầu năm đạt mức thấp? Việc tính toán tác Ä‘á»™ng của việc năm lần tăng giá xăng dầu từ đầu năm tá»›i nay sẽ tác Ä‘á»™ng tá»›i lạm phát sáu tháng cuối năm nhÆ° thế nào?...

Theo vị chuyên gia của Hiệp há»™i Xăng dầu VN, Ä‘ây chính là bất cập khiến người tiêu dù

ng cảm thấy bức xúc, cho rằng việc Ä‘iều hành xăng dầu không minh bạch.

“Những lúc mà giá xăng dầu thế giá»›i tăng thì mình cÅ©ng tăng vù vù, còn nhiều khi giá thế giá»›i giảm thì giá trong nÆ°á»›c lại giảm không tÆ°Æ¡ng xứng, thậm chí có lúc tăng. Qua theo dõi, tôi thấy nguyên nhân giá xăng dầu trong nÆ°á»›c không giảm thông thường là do Bá»™ Tài chính tăng thuế nhập khẩu mặt hàng này. Điều này nhận thấy rất dá»… dàng trong suốt hai năm vừa qua, khi mà Bá»™ Tài chính Ä‘ã liên tiếp tăng thuế nhập khẩu xăng dầu trong bối cảnh giá thế giá»›i giảm mạnh” - ông này bức xúc.

L.THANH - C.V.KÌNH

Xăng Việt Nam cao thứ 4 khu vá»±c Từ đầu năm tá»›i nay, giá xăng trong nÆ°á»›c Ä‘ã tăng năm lần. Sau năm lần tăng, giá xăng hiện Ä‘ã lên mức 25.640 đồng/lít, mức cao nhất từ trÆ°á»›c đến nay. Vá»›i mức giá trên, giá xăng Việt Nam Ä‘ang ở mức cao thứ 4 trong khu vá»±c Đông Nam Á, chỉ thấp hÆ¡n Singapore, Lào và Campuchia. Nguồn: Bloomberg, Ä‘Æ¡n vị tính: đồng/lít. Há»’NG QUÝ

 

Nguồn tin: TT