Năm ngoái, khi Liên minh châu Âu đang trong tình thế phải khẩn trương tìm nguồn cung cấp thay thế cho khí đốt qua đường ống của Nga, các nhà sản xuất LNG của Mỹ đã được ca ngợi như những vị cứu tinh. Hàng chục tàu chở khí lỏng siêu lạnh bắt đầu cập cảng châu Âu và từ đó đưa vào kho dự trữ cho mùa đông.
Chỉ vài tháng sau, trong mắt người mua, những vị cứu tinh đã biến thành những kẻ săn đuổi lợi nhuận ích kỷ, tham lam. Giờ đây, tranh chấp LNG đang có nguy cơ trở thành vấn đề quốc tế. Một vấn đề rất lớn.
Đối với châu Âu hồi năm ngoái, ngành công nghiệp LNG của Hoa Kỳ gần như là một vị cứu tinh xuất hiện đúng lúc – bất chấp mức giá đắt đỏ. Đối với ngành LNG của Hoa Kỳ, tình hình cũng tương tự: với rất nhiều công suất mới đang được lên kế hoạch, các nhà sản xuất cần một số khách hàng lớn trong dài hạn. Và một số người trong số họ đã tìm thấy các Big Oil của Châu Âu.
Tuy nhiên, ngay cả trước cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022, các công ty lớn ở châu Âu đang tìm kiếm cơ hội phát triển LNG ở nơi họ có thể tìm thấy. Hoa Kỳ là mục tiêu tự nhiên của những người tìm kiếm cơ hội này với trữ lượng khí đốt khổng lồ và sản lượng ngày càng tăng. Vì vậy, một số công ty châu Âu, bao gồm Shell, BP, Eni, Repsol và một công ty khác của Ý, Edison, đã trở thành nhà đầu tư vào một dự án LNG của Hoa Kỳ do một công ty tên là Venture Global dẫn đầu.
Tất cả năm công ty đều là những người mua cốt lõi, nghĩa là họ đã cung cấp cho Venture Global số tiền để xây dựng cơ sở hóa lỏng Calcasieu Pass ở Louisiana để đổi lấy cam kết từ Venture Global về việc cung cấp cho họ một lượng LNG nhất định trong thời gian dài.
Nơi này có công suất 10 triệu tấn và bắt đầu sản xuất khối lượng này vào đầu năm 2022 -đúng thời điểm cho châu Âu. Nhưng thay vì tôn trọng hợp đồng với người mua châu Âu, Venture Global đã chọn bán nhiều LNG hơn trên thị trường giao ngay. Vì vậy bây giờ các công ty châu Âu đang khởi kiện.
Tất cả 5 công ty năng lượng đều đã đệ đơn kiện nhà sản xuất LNG của Mỹ lên trọng tài, vụ mới nhất là Repsol của Tây Ban Nha, đã tiếp cận Phòng Thương mại Quốc tế vào tháng 9 năm nay. Giờ đây, năm công ty này đang chuyển sang Brussels và Washington để giúp họ giải quyết tranh chấp. Rõ ràng, các tòa án quốc tế không đủ để phục vụ công lý nhanh chóng.
Venture Global, công ty không phủ nhận việc bán LNG trên thị trường giao ngay, tuyên bố rằng nhà máy Calcasieu Pass LNG chưa hoạt động hết công suất và đó là lý do tại sao họ chưa cung cấp đủ khối lượng theo hợp đồng dài hạn với 5 công ty châu Âu. Theo Venture Global, lý do nó vẫn chưa hoạt động hoàn toàn là do thiết bị bị lỗi. Tuy nhiên, thiết bị đó đã không ngăn cản công ty đưa khoảng 200 lô hàng LNG ra thị trường giao ngay, theo Reuters.
Shell cho biết trong một lá thư gần đây gửi lên chính quyền trung ương EU và Hoa Kỳ: “Hành động thiển cận, chưa từng có như vậy đặt ra một tiền lệ đáng lo ngại có thể làm xói mòn niềm tin của thị trường và trì hoãn đầu tư vào cơ sở hạ tầng xuất khẩu LNG của Hoa Kỳ vốn vẫn rất cần thiết để hỗ trợ an ninh năng lượng của châu Âu”, tờ Financial Times trích dẫn, trong đó báo cáo về diễn biến mới nhất của vụ tranh chấp.
Thật vậy, nếu cáo buộc của người mua là đúng thì hành vi đó có thể có tác động tiêu cực đáng kể đến sự tăng trưởng năng lực xuất khẩu LNG của Hoa Kỳ trong tương lai. Nhưng có lẽ còn quan trọng hơn thế, vụ việc này cho thấy an ninh nguồn cung LNG dễ bị tổn thương như thế nào mặc dù khối lượng nguồn cung ngày càng tăng.
Trớ trêu thay, bản thân EU lại từng là một nơi rất yêu thích thị trường LNG giao ngay - cho đến năm ngoái. Xung quanh có rất nhiều LNG và giá thấp vì châu Âu nhập khẩu gần một nửa lượng khí đốt từ Nga và chỉ cần một lượng khiêm tốn LNG. Không có ích gì khi cam kết ký hợp đồng dài hạn. Cho đến khi phần lớn khí đốt của Nga biến mất và châu Âu chợt nhận ra rằng họ không thể từ bỏ khí đốt chỉ sau một đêm.
Các nhà sản xuất LNG cũng ưa chuộng thị trường giao ngay vì giá ở đó cao hơn. Chúng đặc biệt cao hơn vào năm ngoái và nhiều nhà sản xuất LNG của Mỹ đã lợi dụng điều đó, ngay cả khi điều đó có nghĩa là họ đang vi phạm các điều khoản trong hợp đồng dài hạn – nhưng họ chỉ cần trả tiền phạt mà vẫn kiếm được nhiều tiền hơn khi cả thế giới đổ xô mua tất cả LNG được bán ra.
Giờ đây, BP, Shell, Eni, Repsol và Edison muốn Brussels và Washington gây áp lực buộc Venture Global phải tôn trọng các nghĩa vụ hợp đồng của mình. Việc họ không thành công trong việc tạo ra áp lực cần thiết là một dấu hiệu khác cho thấy thị trường LNG toàn cầu phức tạp hơn tưởng tượng. Venture Global nhận thấy động thái đó là "thái quá", theo FT và gọi đó là "yêu cầu can thiệp" từ chính phủ.
"Đây không gì khác hơn là nỗ lực mới nhất trong một loạt nỗ lực không thành công nhằm bắt nạt một công ty mới trong ngành từ bỏ các quyền theo hợp đồng của mình nhằm tăng lợi nhuận của chính họ vượt mức cao kỷ lục gần đây", Venture Global phản hồi trong lá thư riêng của mình gửi tới Brussels và Washington, chơi một nước cờ vi phạm mà cả EU và Mỹ dường như rất thích vào năm ngoái khi các công ty năng lượng lớn kiếm được lợi nhuận kỷ lục từ cuộc khủng hoảng năng lượng.
Tuy nhiên, trên thực tế, công ty cũng tuyên bố họ đang hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng với 5 khách hàng, điều này mâu thuẫn với tuyên bố của chính họ rằng cơ sở Calcasieu Pass đang trong tình trạng bất khả kháng và không hoạt động hết công suất. Nhưng đó là theo báo cáo của FT.
Mặt khác, một báo cáo gần đây của Reuters dẫn lời Venture Global cho biết Calcasieu Pass đang hoạt động hết công suất và họ đang bán khối lượng theo hợp đồng cho người châu Âu, nhưng sau đó họ lại bán chúng ra bên ngoài châu Âu để thu được lợi nhuận lớn hơn.
Hiện tại, các nhà chức trách ở cả Châu Âu và Hoa Kỳ đều cho thấy họ không thực sự muốn dính líu vào. Tuy nhiên, dù tình hình diễn ra thế nào, có một điều rõ ràng: nguồn cung LNG toàn cầu không an toàn như người ta tưởng.
Nguồn tin: xangdau.net
