Nhìn bề mặt, rõ ràng Ả rập Saudi là nÆ°á»›c phất cờ trong cuá»™c chiến giá dầu hiện tại. NÆ°á»›c này Ä‘ã Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng hạ giá bán dầu 2 lần trong liên tiếp 2 tháng. Tuy nhiên, liệu Ả rập Saudi có phải là nÆ°á»›c được hưởng lợi nhiều nhất khi giá dầu lao dốc.

Chia rẽ OPEC

Chuyên gia năng lượng Philip Verleger, người sáng lập Công ty TÆ° vấn năng lượng PK Verleger LLC, tin rằng Ả rập Saudi Ä‘ã tiến hành má»™t cuá»™c chiến giá cả để bảo vệ thị phần dầu mỏ của mình, buá»™c các nhà sản xuất ở Hoa Kỳ và những nÆ¡i khác phải giảm bá»›t sản lượng.

“Ả rập Saudi thá»±c sá»± Ä‘ang chÆ¡i canh bạc lá»›n. Nếu họ Ä‘Æ°a giá dầu xuống 60-70USD/thùng, sẽ khiến suy giảm sản lượng ở Hoa Kỳ” - Archie Dunham, Chủ tịch hãng sản xuất dầu Ä‘á phiến Chesapeake Energy Corp có trụ sở ở thành phố Oklahoma (Hoa Kỳ), nói. NhÆ°ng Hoa Kỳ tin rằng họ có khả năng chống đỡ được các đối tác của Ả rập Saudi trong cartel dầu mỏ OPEC.

Nói cách khác, nếu Ả rập Saudi Ä‘i quá Ä‘à, họ sẽ làm chia rẽ liên minh dầu mỏ OPEC. Cho đến nay, má»™t thành viên OPEC là Venezuela Ä‘ang ráo riết tìm cách đạt được những thỏa thuận bên ngoài OPEC để cứu ngành xuất khẩu dầu mỏ của mình. OPEC sẽ họp tại trụ sở Vienna vào hôm nay 27-11 để ấn định mục tiêu sản xuất.

NhÆ°ng từ ngày 17, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro cho biết ông và Nga Ä‘ang chuẩn bị tổ chức má»™t cuá»™c họp vá»›i các nÆ°á»›c ngoài OPEC và má»™t số nÆ°á»›c trong cartel để thảo luận cách vá»±c dậy giá dầu thô. Trong khi Maduro tuyên bố Ä‘iều này, Ngoại trưởng của ông là Rafael Ramirez Ä‘ang ở Moscow để bàn bạc vá»›i Bá»™ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak về việc tổ chức cuá»™c họp của các nÆ°á»›c sản xuất dầu trong và ngoài OPEC.

Má»™t quan chức giấu tên của Ecuador nói tại thượng đỉnh OPEC, nÆ°á»›c ông và Venezuela sẽ thúc giục cartel này giữ mức trần sản lượng không quá 30 triệu thùng/ngày. Dữ liệu của OPEC cho biết hiện các nÆ°á»›c thành viên Ä‘ang sản xuất 30,25 triệu thùng/ngày. Má»™t thành viên khác của OPEC cho biết tại há»™i nghị thượng đỉnh OPEC phải quyết định giảm sản lượng tá»›i 1 triệu thùng má»—i ngày vì nhu cầu toàn cầu đối vá»›i dầu của OPEC có khả năng giảm xuống 29,2-29,5 triệu thùng/ngày vào năm tá»›i.

NhÆ°ng Ả rập Saudi, nhà sản xuất lá»›n nhất trong OPEC, cho đến nay vẫn chÆ°a tỏ dấu hiệu gì cho thấy họ muốn cắt giảm sản lượng trừ phi giá dầu chuyển dịch xuống sát mức 70USD/thùng. Hiện nay, giá dầu vẫn quanh quẩn 80USD/thùng. NhÆ° vậy, ít nhất các nhà phân tích tin rằng những nÆ°á»›c nhÆ° Venezuela không có nhiều cÆ¡ há»™i để thuyết phục được OPEC trong cuá»™c họp trên.

“Tôi không thấy bất cứ ai ngoài OPEC tình nguyện đến để giải cứu. Venezuela Ä‘ang ở trên chảo nóng, vì họ phải lo sợ sá»± gia tăng dá»± kiến sản lượng dầu thô từ Canada đến Vịnh Hoa Kỳ” - Olivier Jakob, Giám đốc quản lý tại Petromatrix GmbH ở Zug, Thụy SÄ©, nói vá»›i Bloomberg. Venezuela Ä‘ã mất 30% doanh thu ngoại hối trong tháng trÆ°á»›c do giá dầu lao dốc.

NÆ°á»›c này hiện có rất nhiều vấn đề về kinh tế khiến sá»± ủng há»™ đối vá»›i Tổng thống Maduro ngày càng giảm sút, chẳng hạn lạm phát Ä‘ã tăng phi mã 63% trong 12 tháng tính tá»›i tháng 8. Vì vậy, ngoài Nga, ông Maduro Ä‘ã gá»­i Bá»™ trưởng Năng lượng của mình đến 4 nÆ°á»›c sản xuất năng lượng khác, trong Ä‘ó có Mexico để tìm kiếm sá»± ủng há»™ trong việc bảo vệ giá dầu.

Được và mất

Nga có thể là kẻ thua cuá»™c nặng nhất, bởi nguồn thu liên quan đến xuất khẩu dầu và khí đốt tá»± nhiên chiếm khoảng 50% ngân sách xứ Bạch DÆ°Æ¡ng. Các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ và châu Âu cá»™ng vá»›i giá dầu giảm Ä‘ã trở thành Ä‘òn Ä‘ánh kép lên Moscow. Điều này có thể dẫn tá»›i má»™t thời kỳ Ä‘ình trệ kinh tế kéo dài cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Nền kinh tế Nga dá»± báo giảm 1,7% trong năm tá»›i sau khi trì trệ trong năm 2014, theo dá»± báo của IHS Inc, công ty tÆ° vấn có trụ sở ở Colorado. Trong khi Ä‘ó, dá»± báo lạm phát sẽ tăng 8,4% từ 7,6% hiện nay, chủ yếu do đồng rúp mất giá. Đồng rúp Ä‘ã giảm khoảng 30% so vá»›i USD trong năm nay. Những mối họa kinh tế cho đến nay vẫn chÆ°a làm tổn hại uy tín của nhà lãnh đạo Nga. Tuy nhiên, Ä‘iều này sẽ thay đổi nếu giá dầu ở mức thấp trong thời gian dài và nền kinh tế Nga Ä‘i xuống hÆ¡n nữa.

“Nó sẽ làm xói mòn ủng há»™ vá»›i Putin nếu tiếp diá»…n thêm 6 tháng đến 1 năm nữa” - theo Nariman Behravesh, Kinh tế trưởng của IHS. Má»™t đồng minh thân cận của Nga là Iran cÅ©ng thiệt hại lá»›n vì giá dầu giảm. Nguồn thu từ xuất khẩu dầu mỏ của nÆ°á»›c này Ä‘ã giảm khoảng 30%, theo báo cáo của Tổng thống Iran Hassan Rouhani vá»›i quốc há»™i hôm 29-10. NÆ°á»›c này cần giá dầu ở mức 143USD/thùng trong năm nay để cân bằng ngân sách.

TÆ°Æ¡ng tá»± Nga, nền kinh tế Iran cÅ©ng bị suy yếu vì các cấm vận kinh tế của phÆ°Æ¡ng Tây, do chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của Tehran. Các bÆ°á»›c Ä‘i của Hoa Kỳ và các đồng minh Ä‘ã gần nhÆ° Ä‘óng cá»­a đầu tÆ° vào các mỏ dầu và khí đốt của Iran trong thập niên qua, hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ má»›i để tăng sản lượng.

Ngoại trưởng Venezuela Rafael Ramirez (trái) bắt tay
Chủ tịch Công ty năng lượng Rosneft của Nga.

Trong khi Ä‘ó, Hoa Kỳ lại nổi lên nhÆ° má»™t bên thắng lá»›n. Chiến thắng đầu tiên của Hoa Kỳ là việc Ä‘á»™c lập năng lượng, giúp nÆ°á»›c này ít bị tổn thÆ°Æ¡ng hÆ¡n từ các thị trường nÆ°á»›c ngoài. Độc lập năng lượng khiến Hoa Kỳ có má»™t vị thế mạnh mẽ hÆ¡n trên các bàn Ä‘àm phán, dù là vá»›i Iran về chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân hay vá»›i Nga về căng thẳng ở Ukraine.

“Sá»± bùng nổ sản lượng năng lượng cÅ©ng tăng cường uy tín của Hoa Kỳ, vốn Ä‘ã bị sứt mẻ bởi cuá»™c khủng hoảng tài chính toàn cầu” - Bruce Jones, má»™t thành viên cao cấp tại Viện Brookings ở Washington, nhận định. Hoa Kỳ cÅ©ng có thể sá»­ dụng má»™t vÅ© khí sắc bén khi giá dầu hạ quá sâu, Ä‘ó là xuất khẩu dầu mỏ. Kể từ những năm 70 của thế ká»· trÆ°á»›c, Hoa Kỳ cấm xuất khẩu dầu mỏ để bảo đảm an ninh năng lượng. NhÆ°ng nay, nhiều ý kiến cho rằng nên dỡ bỏ lệnh cấm này.

Trung Quốc cÅ©ng là má»™t nÆ°á»›c thắng lá»›n, vì nÆ°á»›c này phải nhập khẩu gần 60% nhu cầu dầu thô. Theo Lin Boqiang, Giám đốc Ä‘á»™c lập của PetroChina Co: “Nền kinh tế lá»›n thứ hai trên thế giá»›i có thể sẽ tận dụng lợi thế về dá»± trữ ngoại hối khổng lồ để xây dá»±ng các kho dá»± trữ năng lượng chiến lược” - Lin nói. Giá dầu lao dốc cÅ©ng giúp Trung Quốc có thế thượng phong trong các giao dịch vá»›i Nga.

2 nÆ°á»›c Ä‘ã ký kết 1 thỏa thuận cung cấp khí đốt 30 năm trị giá 400 tá»· USD trong má»™t há»™i nghị thượng đỉnh ở Trung Quốc, sau Ä‘ó tiếp tục phát triển mối quan hệ năng lượng song phÆ°Æ¡ng hồi đầu tháng này bằng cách ký má»™t thỏa thuận sÆ¡ bá»™ về đường ống dẫn dầu Nga - Trung Quốc lần thứ hai.

“Trung Quốc sẽ luôn ở thế thượng phong trong việc đối phó vá»›i Nga, miá»…n là giá dầu thô ở mức thấp. Nga phụ thuá»™c nặng vào nguồn thu từ năng lượng” - Lin nói.

Nguồn tin: Saigondautu