iá dầu thô thế giá»›i lao dốc, Việt Nam có thể phải cắt giảm sản lượng khai thác và GDP có nguy cÆ¡ giảm trên dÆ°á»›i 1% Ä‘ang đặt ra thách thức lá»›n cho cÆ¡ quan quản lý.

Giá dầu thô giảm sâu là má»™t trong những nguyên nhân dẫn đến hụt thu ngân sách

GDP có thể giảm 0,8-1,2%

Bá»™ trưởng Kế hoạch và Đầu tÆ° (KH&ĐT) Bùi Quang Vinh cho biết, nguồn thu từ dầu thô xuất khẩu hiện chiếm 11-12% tổng thu ngân sách Nhà nÆ°á»›c. Năm 2015, dá»± toán thu ngân sách từ dầu thô là 93 nghìn tá»· đồng vá»›i giá dá»± toán nguyên liệu này ở mức 100 USD/thùng. Tuy nhiên, suốt thời gian dài vừa qua, thị trường dầu thô thế giá»›i liên tục lao dốc, xuống mức trên dÆ°á»›i 60 USD/thùng (phiên giao dịch Ä‘êm 17/8 dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 1/2015 trên sàn Nymex là 56,47 USD/thùng; dầu thô Brent giao tháng 2/2015 61,18 USD/thùng).

Theo Bá»™ KH&ĐT, vá»›i giả định phải cắt giảm 30% sản lượng khai thác dầu thô, tăng trưởng GDP có thể suy giảm 0,8-1,2%. Song cÅ©ng theo mô hình dá»± báo, nếu giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm 10%, chi phí sản sản xuất có thể giảm 0,57%, CPI giảm 0,55% và GDP có thể tăng thêm 0,91%.

Tính toán sÆ¡ bá»™ của Bá»™ KH&ĐT cho thấy, giá dầu thô giảm 1 USD/thùng, ngân sách hụt thu khoảng 1.000-1.200 tá»· đồng. Nếu giá nguyên liệu này giảm từ trên 100 USD xuống còn bình quân 70 USD/thùng, ngân sách có thể hụt thu khoảng 30 nghìn tá»· đồng và mức hụt thu sẽ tiếp tục gia tăng nếu giá dầu tiếp Ä‘à lao dốc.
Trong khi Ä‘ó, theo lãnh đạo Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam, chi phí khai thác dầu thô hiện dao Ä‘á»™ng 30-70 USD/thùng. Do vậy, nếu giá dầu đứng ở mức thấp hoặc tiếp tục giảm mạnh, ông Vinh cho rằng, chúng ta nên cân nhắc cắt giảm sản lượng khai thác, nhất là vá»›i má»™t số mỏ dầu chi phí khai thác cao.

Tuy nhiên, người đứng đầu Bá»™ KH&ĐT e ngại, nếu chúng ta giảm 30% sản lượng khai thác, tăng trưởng GDP có thể giảm từ 0,8-1,2%. “Bởi vậy, yêu cầu đặt ra cho các cÆ¡ quan quản lý là tính toán cẩn trọng tác Ä‘á»™ng của giá dầu thô đến nền kinh tế Việt Nam, trên cÆ¡ sở Ä‘ó có phÆ°Æ¡ng án bù đắp lại các khoản thiếu hụt từ xuất khẩu dầu mỏ”, ông Vinh nói.

Chi phí giảm: mức lan tỏa còn yếu

Đồng tình quan Ä‘iểm xem xét giảm sản lượng khai thác trong trường hợp giá dầu thô tiếp tục giảm để hạn chế thiệt hại cho nền kinh tế, Thứ trưởng Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, Bá»™ Tài chính sẽ cùng các bá»™, ngành tính toán các phÆ°Æ¡ng án cân đối vÄ© mô, cố gắng để không phải Ä‘iều chỉnh thu, chi ngân sách, cÅ©ng không phải tăng vay để tăng áp lá»±c cho nợ công.

Ông Tuấn giải thích thêm: “Áp lá»±c giá dầu cÅ©ng Ä‘ã giảm xuống bởi thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô Ä‘ã giảm từ tá»· trọng 20-25% xuống còn 10-12%; trên 70% nguồn thu còn lại là từ thuế ná»™i địa, sản xuất trong nÆ°á»›c”.

Tuy nhiên, để chủ Ä‘á»™ng ứng phó, Bá»™ Tài chính sẽ cùng các bá»™, ngành lập các phÆ°Æ¡ng án hụt thu khác nhau ứng vá»›i từng giả định về giá dầu thô, giá xăng dầu trong thời gian tá»›i; Ä‘ánh giá toàn diện tác Ä‘á»™ng của từng phÆ°Æ¡ng án đến sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, tiêu dùng..., trên cÆ¡ sở Ä‘ó xây dá»±ng phÆ°Æ¡ng án thu cụ thể; tăng cường chống thất thu; tiến tá»›i cÆ¡ cấu lại nguồn thu ngân sách...

“Giá dầu giảm, thách thức có lá»›n hÆ¡n cÆ¡ há»™i; và khả năng cân đối vÄ© mô ở mức Ä‘á»™ nào?”, PV Báo Giao thông đặt câu hỏi vá»›i Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia TrÆ°Æ¡ng Văn PhÆ°á»›c. Ông PhÆ°á»›c nhận định, hiện kim ngạch xuất khẩu dầu thô và nhập khẩu xăng dầu của chúng ta tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhau, thậm chí nhập khẩu còn nhiều hÆ¡n.

Cụ thể, 10 tháng đầu năm 2014 xuất khẩu dầu thô mang lại trị giá 7,1 tá»· USD, song chúng ta cÅ©ng phải bỏ ra 8,8 tá»· USD để nhập khẩu xăng dầu, nghÄ©a là chúng ta nhập siêu 1,7 tá»· USD giá trị sản phẩm xăng dầu các loại. Do vậy, về cÆ¡ bản, cân đối vÄ© mô, mà cụ thể là đứng trên phÆ°Æ¡ng diện ngoại hối quốc gia vẫn giữ được cân bằng.

Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chá»—, giá xăng dầu giảm giúp ích gì và liều lượng là bao nhiêu trong hạ giá thành sản xuất cÅ©ng nhÆ° tiêu dùng? Ông PhÆ°á»›c lấy ví dụ, giá dầu thô thế giá»›i vừa qua giảm tá»›i 40% nhÆ°ng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c má»›i giảm trên 20%, còn giá cÆ°á»›c vận tải - mặt hàng chịu tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp nhất - giảm rất chậm chạp và nhỏ giọt.

Ông PhÆ°á»›c nhận xét: “Điều Ä‘ó cho thấy, mức Ä‘á»™ lan tỏa từ giảm giá xăng dầu nói riêng, giá nhập khẩu hàng hóa nói chung trong sản xuất, tiêu dùng vẫn là vấn đề lá»›n của nền kinh tế Việt Nam”. Do Ä‘ó, ông PhÆ°á»›c cho rằng, trách nhiệm của các cÆ¡ quan quản lý là phải có phÆ°Æ¡ng án tận dụng tốt nhất cÆ¡ há»™i giảm giá đầu vào để kích thích sản xuất, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy nhanh hÆ¡n, mạnh hÆ¡n tốc Ä‘á»™ hồi phục kinh tế.

Nguồn tin: GTVT