Quyết định hủy bỏ đường ống Keystone XL gây tranh cãi của Tổng thống Biden, vốn đã được người tiền nhiệm của ông phê duyệt, là một đòn giáng mạnh mẽ đối với ngành năng lượng của Canada và đặc biệt là ngành cát dầu của nước này. Trong nhiều năm, nước láng giềng phía bắc giàu dầu mỏ của Mỹ, có trữ lượng dầu đã được xác minh lớn thứ ba thế giới với 168 tỷ thùng, đã có lúc thiếu đường ống để vận chuyển số dầu thô được sản xuất. Tình trạng này đang gây sức ép nặng nề lên giá đối với các loại dầu thô của Canada, khi chuẩn dầu nặng quan trọng Western Canadian Select (WCS) giao dịch với giá thấp hơn gần 14 USD so với West Texas Intermediate.
Mức chênh lệch đáng kể như vậy đang bào mòn lợi nhuận của các nhà sản xuất dầu nặng Canada trong một môi trường hoạt động khó khăn, nơi giá dầu thô sụt giảm kéo dài. Ngay cả sau đợt phục hồi mới đây nhất, được thúc đẩy bởi việc Ả Rập Xê Út bất ngờ cắt giảm sản lượng một triệu thùng/ngày, WTI vẫn đang giao dịch ở mức khoảng 53 USD/thùng. Đường ống Keystone XL là một phần thiết yếu của cơ sở hạ tầng công nghiệp mà sẽ giúp tăng cường công suất vận chuyển đường ống của Canada và kết nối cát dầu quan trọng về mặt kinh tế của Canada với các thị trường năng lượng quan trọng của Mỹ.
Việc thiếu khả năng tiếp cận đầy đủ với các thị trường lọc dầu của Mỹ, đặc biệt là ở trung tây, nơi nhiều nhà máy lọc dầu được thiết lập để tinh chế dầu thô nặng và siêu nặng, có thể làm tê liệt ngành công nghiệp cát dầu của Canada. Theo tổ chức Natural Resources Canada, Mỹ là nước tiêu thụ chủ lực dầu thô của Canada, nhập khẩu 79% tổng lượng xăng dầu do Canada sản xuất trong năm 2019. Mỹ tiêu thụ 98% lượng dầu thô xuất khẩu của Canada, càng cho thấy rõ tầm quan trọng của các công ty năng lượng Canada có khả năng vận chuyển dầu thô đến các nhà máy lọc dầu ở phía nam biên giới một cách hiệu quả. Tình trạng thiếu đường ống vận chuyển trong thời gian dài khiến lượng dầu thô được đưa vào kho tăng mạnh đã đẩy giá WCS lao dốc. Tình trạng thiếu công suất đường ống bây lâu nay cùng với sản lượng bitum ngày càng tăng đã khiến chênh lệch giá WTI so với WCS tăng vọt vào cuối năm 2018 lên hơn 43 USD/thùng.
Điều đó có nghĩa là không chỉ WCS được bán với giá chưa tới 6 USD/thùng, trong khi WTI được giao dịch ở mức 43,50 USD/thùng mà nhiều công ty khai thác cát dầu đang bơm bitum bị thua lỗ. Tình cảnh này cho thấy tình trạng thiếu công suất đường ống bấy lâu nay đã ảnh hưởng đáng kể như thế nào đến giá dầu thô của Canada và ngành công nghiệp cát dầu quan trọng về mặt kinh tế của Alberta. Cuộc khủng hoảng này nghiêm trọng đến mức chính quyền tỉnh bang Alberta đã buộc phải đưa ra các giới hạn sản xuất bắt buộc bắt đầu từ tháng 1 năm 2019 và kết thúc vào tháng 11 năm 2020.
Chính quyền tỉnh bang Alberta và ngành công nghiệp cát dầu dự kiến đường ống Keystone XL sẽ làm tăng công suất đường ống làm giảm sự cần thiết về việc hạn chế sản xuất và giảm chênh lệch giá WCS. Việc ông Biden thu hồi giấy phép cho đường ống xuyên biên giới này, do cựu Tổng thống Trump cấp, về cơ bản đã gióng lên hồi chuông báo tử cho đường ống Keystone XL và sự cứu trợ đáng kể từ việc đưa nó vào hoạt động sẽ mang lại cho ngành công nghiệp cát dầu Canada. Sau quyết định đó của tổng thống, chênh lệch giá WCS ngày càng nới rộng, gây áp lực lên lợi nhuận của các nhà sản xuất cát dầu vốn đang gặp khó khăn. Nó cũng sẽ kích hoạt nhu cầu vận chuyển đường sắt đối với mặt hàng xuất khẩu bitum của Canada.
Trong tháng 11 năm 2020, khối lượng xuất khẩu dầu thô của Canada bằng đường sắt đã tăng 86,5% so với tháng trước đó lên 173.095 thùng mỗi ngày. Con số này cũng cao gấp 4 lần rưỡi so với tháng 7 khi xuất khẩu dầu thô bằng đường sắt đạt mức thấp nhất trong nhiều năm là 38.867 thùng/ngày. Con số của tháng 11 vẫn thấp hơn đáng kể so với một năm trước đó khi 302.345 thùng dầu thô hàng ngày được xuất khẩu bằng đường sắt. Lượng dầu thô xuất khẩu bằng đường sắt trong năm 2020 giảm đáng kể có thể là do sản lượng dầu nặng thấp hơn đáng kể và nhu cầu từ các nhà máy lọc dầu của Mỹ giảm do giá dầu suy yếu hơn cũng như do mức tiêu thụ nhiên liệu ít hơn bởi đại dịch COVID-19.
Vào tháng 5 năm 2020, sản lượng dầu của Canada đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm, ở mức 3,96 triệu thùng/ngày, thấp hơn 13% so với một năm trước đó do các hãng khai thác cắt giảm chi tiêu vốn, đóng cửa các giếng khoan không kinh tế và trì hoãn hoặc hủy bỏ các hoạt động khai thác để đối phó với đại dịch và dầu giá sụp đổ. Ngay cả sau khi giá dầu ổn định và các công ty năng lượng của Canada tăng cường hoạt động trong nửa cuối năm 2020, sản lượng dầu hàng năm của Canada vẫn thấp hơn nhiều so với năm 2019. Sản lượng 4,74 triệu thùng/ngày vào tháng 12 năm 2020, thấp hơn 9,5% so với một năm trước đó và sản lượng dầu trung bình trong năm là 4,38 triệu thùng hàng ngày, thấp hơn 6,6% so với năm 2019.
Việc thiếu công suất đường ống cùng với việc các hãng khai thác cát dầu của Canada thúc đẩy chi tiêu và sản xuất vì giá dầu cao hơn cuối cùng sẽ gây ra áp lực định giá nhiều hơn nữa đối với WCS, khiến chênh lệch với WTI ngày càng lớn. Điều đó không mang lại điềm báo tốt cho lợi nhuận của các công ty cát dầu của Canada.
Trong khi các hãng khai thác cát dầu lớn như Suncor, Cenovus và Canadian Natural Resources có chi phí vận hành tiền mặt thấp lần lượt vào khoảng 32 USD, 20 USD và 19 USD mỗi thùng, thì giá hòa vốn trong toàn ngành cao hơn nhiều. Chính quyền tỉnh bang Alberta đã neo giá hòa vốn cho các dự án cát dầu mới ở mức 55 đến 75 đô la/thùng, so với 46 đến 52 đô la/thùng của dầu đá phiến Mỹ, cao hơn đáng kể so với giá WTI hiện tại là 53 đô la/thùng. Điều này có nghĩa là mặc dù các hoạt động khai thác cát dầu hiện tại của Suncor, Cenovus’và Canadian Natural Resources đang có dòng tiền dương trong môi trường hiện tại, nhưng sẽ có rất ít động lực để phát triển các dự án mới. Điều đó sẽ tước đi nguồn vốn đầu tư cần thiết của nền kinh tế Canada và đặc biệt là Alberta, làm ảnh hưởng đến tăng trưởng khi dầu thô chiếm khoảng 8,5% GDP của Canada và 16% của bang Alberta.
Việc khai tử đường ống Keystone XL có khả năng dẫn đến sự lặp lại những gì đã xảy ra trong năm 2018 khi sản lượng cát dầu gia tăng, trong khi thiếu đường ống và kho chứa dầu Canada gần đầy đã khiến giá WCS sụp đổ. Tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn khi sản lượng dầu của Canada tăng lên do giá dầu cao hơn. Việc thiếu công suất đường ống cùng với việc dầu thô được vận chuyển bằng đường sắt không thể lấp đầy khoảng trống và tốn kém hơn, sẽ buộc phải đưa lượng dầu được sản xuất thêm vào trong kho. Khi khối lượng tích trữ ngày càng tăng và tiến gần sát đến công suất, nó sẽ ảnh hưởng đến giá WCS, khiến chênh lệch giá với WTI ngày càng lớn, làm tác động đến lợi nhuận của các nhà sản xuất cát dầu. Mặc dù quyết định của ông Biden phù hợp với triển vọng môi trường, khí hậu và chính trị, nhưng quyết định này sẽ có tác động tiêu cực cực lớn đến mảng dầu của Canada. Việc đường ống Keystone XL bị khai tử sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành công nghiệp dầu mỏ Canada và sẽ ảnh hưởng nặng nề đến triển vọng của các loại cát dầu quan trọng về mặt kinh tế của Alberta. Vì những lý do này, đây là quyết định đáng thất vọng đối với Canada nói chung và ngành công nghiệp dầu mỏ nước này nói riêng.
Nguồn tin: xangdau.net
