Giá dầu thô Brent Ä‘ã lao dốc xuống còn 82,6 USD/thùng vào ngày 16/10, mức thấp nhất trong 4 năm qua...

“Saudi Arabia là quốc gia duy nhất ở vị thế muốn tăng sản lượng dầu là tăng được ngay, và muốn giảm sản lượng dầu cÅ©ng giảm được ngay” - Ảnh: Reuters.
Diệp Vũ
Theo dá»± báo, Mỹ sẽ trở thành nÆ°á»›c sản xuất dầu lá»­a lá»›n nhất thế giá»›i vào năm 2015, và vì thế, ngày càng có nhiều người ở Washington và Phố Wall gọi Mỹ là “Saudi Arabia má»›i”.

Tuy nhiên, Saudi Arabia vẫn chÆ°a sẵn sàng từ bỏ vai trò là quốc gia có ảnh hưởng lá»›n nhất đối vá»›i giá dầu.

Theo tờ Business Week, vá»›i dá»± trữ 266 tá»· thùng dầu, khả năng sản xuất 12,5 triệu thùng dầu má»—i ngày, và quan trong hÆ¡n cả là khả năng sản xuất dầu vá»›i chi phí thấp, Saudi Arabia vẫn là má»™t đối thủ Ä‘áng gờm đối vá»›i nÆ°á»›c Mỹ trong ngành công nghiệp dầu lá»­a, trong bối cảnh loại dầu mà Mỹ khai thác là dầu Ä‘á phiến, Ä‘òi hỏi sá»± đầu tÆ° tốn kém để bÆ¡m lên mặt đất.

“Saudi Arabia là quốc gia duy nhất ở vị thế muốn tăng sản lượng dầu là tăng được ngay, và muốn giảm sản lượng dầu cÅ©ng giảm được ngay”, chuyên gia cao cấp Edward Chow thuá»™c Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington, Ä‘ánh giá.

Hiện nay, Saudi Arabia vẫn là thành viên quyền lá»±c nhất của Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC), nhóm vá»›i 12 thành viên ngày càng có sá»± cạnh tranh cao vá»›i ngành dầu lá»­a của Nga, Mỹ và Canada.

Tháng 9 vừa qua, bất chấp sá»± dÆ° thừa nguồn cung dầu lá»­a toàn cầu do kinh tế Trung Quốc giảm tốc và sá»± gia tăng chóng mặt của sản lượng dầu của Mỹ, Saudi Arabia vẫn tăng sản lượng thêm 0,5%, lên mức 9,6 triệu thùng/ngày, nâng tổng sản lượng dầu của OPEC lên mức cao nhất trong 11 tháng là khoảng 31 triệu thùng/ngày.

Sau Ä‘ó, đến ngày 1/10, Saudi Arabia khiến giá dầu giảm bằng cách tăng mức chiết khấu cho các khách hàng lá»›n ở khu vá»±c châu Á. Theo cách hiểu thông thường, lẽ ra Saudi Arabia phải cắt giảm sản lượng để giữ giá dầu. NhÆ°ng thay vào Ä‘ó, người Saudi Arabia Ä‘ã gá»­i Ä‘i má»™t tín hiệu mạnh mẽ rằng, họ quyết tâm bảo vệ thị phần của mình, đặc biệt tại các thị trường Ấn Độ và Trung Quốc trÆ°á»›c nguồn cung dầu từ Nga, Mỹ Lantin, và các đối thủ châu Phi. Iraq và Iran cÅ©ng Ä‘i theo cách làm của Saudi Arabia.

Thông tin này đẩy giá dầu vào trạng thái thị trường giá xuống (bear market). Giá dầu thô Brent lao dốc từ mức 115,71 USD/thùng vào ngày 19/6 xuống còn 82,6 USD/thùng vào ngày 16/10, mức thấp nhất trong 4 năm qua, khi các nhà đầu tÆ° nhận ra rằng, các nÆ°á»›c sản xuất dầu lá»›n sẽ không cắt giảm sản lượng.

“Có vẻ nhÆ° OPEC Ä‘ang lên dây cót cho má»™t cuá»™c chiến giá dầu”, ông Eugen Weinberg, trưởng bá»™ phận nghiên cứu hàng hóa cÆ¡ bản thuá»™c ngân hàng Commerzbank, nhận xét hôm 2/10.

Xuất khẩu dầu thô chiếm khoảng 85% nguồn thu của Chính phủ Saudi Arabia. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Æ°á»›c tính, nÆ°á»›c này cần giá dầu hàng năm trung bình ở mức ít nhất 83,6 USD/thùng để cân bằng ngân sách quốc gia. Giá dầu thô Brent từ đầu năm đến nay trung bình ở mức 106 USD/thùng, vẫn cao hÆ¡n nhiều so vá»›i mức cân bằng mà Saudi Arabia cần.

Má»™t nhà ngoại giao nÆ°á»›c ngoài làm việc ở Riyadh, thủ Ä‘ô của Saudi Arabia, nhận định, nÆ°á»›c này hài lòng nhất vá»›i giá dầu ở mức 100 USD/thùng. Tuy vậy, mức giá hiện nay không hề khiến Saudi Arabia quan ngại bởi họ có sức mạnh tài chính.

Theo nhà ngoại giao này, má»™t lý do khiến Saudi Arabia đẩy giá dầu giảm là họ nhận thức được rằng, tăng trưởng kinh tế toàn cầu Ä‘ang mong manh và giá dầu rẻ có thể sẽ giúp nền kinh tế các nÆ°á»›c khách hàng phục hồi nhanh hÆ¡n.

Theo Æ°á»›c tính của ngân hàng Goldman Sachs, giá dầu giảm 10% thì lượng dầu tiêu thụ toàn cầu sẽ tăng thêm 0,15%, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng lượng cầu tăng thêm 500.000 thùng/ngày. Còn theo ngân hàng Citigroup, giá dầu rẻ Ä‘i 20% so vá»›i mức giá trung bình của 3 năm qua sẽ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i má»™t gói kích thích trị giá 1,1 nghìn tá»· USD đối vá»›i nền kinh tế toàn cầu.

Ông Bruce Jones, nhà nghiên cứu cấp cao thuá»™c Viện Brookings ở Washington, nhấn mạnh, vá»›i dá»± trữ ngoại hối 735 tá»· USD, Saudi Arabia có khả năng chống chọi vá»›i sá»± suy giảm tăng trưởng kinh tế kéo dài tốt hÆ¡n so vá»›i các quốc gia đối thủ khác. Má»™t cuá»™c chiến giá dầu có thể dẫn tá»›i thiệt hại nghiêm trọng cho các quốc gia có vấn đề về ngân sách. Theo IMF, Iran - vẫn Ä‘ang chịu lệnh trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng xuất khẩu dầu - cần mức giá 153,4 USD/thùng để cân bằng ngân sách.

“Chắc chắn Saudi Arabia sẽ mừng thầm khi biết Iran gặp khó khăn”, ông Reva Bhalla, Phó chủ tịch phân tích thuá»™c công ty tÆ° vấn Stratfor, Ä‘ánh giá.

Về phần mình, Nga cần giá dầu 100 USD/thùng để cân bằng ngân sách. Ông Maxim Oreshkin, trưởng bá»™ phận kế hoạch chiến lược thuá»™c Bá»™ Tài chính Nga, cho biết, cứ má»—i 1 USD/thùng giảm xuống trong giá dầu dÆ°á»›i 100 USD/thùng, ngân sách nÆ°á»›c này lại thiệt hại thêm khoảng 2 tá»· USD.

Má»™t câu hỏi được đặt ra lúc này là liệu tình trạng giá dầu giảm kéo dài có ảnh hưởng xấu nhÆ° thế nào tá»›i cuá»™c khai thác dầu Ä‘á phiến (shale oil) Ä‘ang bùng nổ ở Mỹ.

Theo số liệu của CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), để lấy dầu ra khỏi những lá»›p Ä‘á phiến ở Ä‘á»™ sâu hàng dặm bằng công nghệ thủy phân (hydraulic fracturing) và khoan ngang (sideways drilling), chi phí mà Mỹ phải bỏ ra là 50-100 USD/thùng. Trong khi Ä‘ó, chi phí để khai thác dầu ở Trung Đông và Bắc Phi chỉ là 10-25 USD/thùng.

Giá»›i phân tích hiện vẫn tranh cãi về Ä‘iểm hòa vốn đối vá»›i dầu Ä‘á phiến của Mỹ. IEA cho rằng, chỉ 4% sản lượng dầu Ä‘ã phiến của Mỹ cần mức giá 80 USD/thùng, trong khi công ty tÆ° vấn Sanford C. Bernstein cho rằng, tá»· lệ này phải là 1/3. Dầu Ä‘á phiến chiếm 55% sản lượng dầu của Mỹ.

Giếng Ä‘á phiến sẽ cạn nhanh hÆ¡n giếng dầu thông thường, do Ä‘ó công ty khai thác dầu ở Mỹ phải tìm đủ trữ lượng dầu má»›i để thay thế phần sản lượng 1,8 triệu thùng/ngày mà các giếng dầu Ä‘á phiến Ä‘ã cạn không còn cung cấp. Làm vậy cÅ©ng chỉ má»›i đủ để giữ sản lượng dầu hàng năm của nÆ°á»›c Mỹ Ä‘i ngang.

Chính sách giá dầu của Saudi Araba Ä‘ang khiến các thành viên yếu hÆ¡n của OPEC bị tổn thÆ°Æ¡ng. Venezuela Ä‘ã kêu gọi tổ chức má»™t cuá»™c họp khẩn của nhóm này để tìm cách đẩy giá dầu lên. Tuy vậy, đề xuất của Venezuela Ä‘ã bị Saudi Arabia và Kuwait phá»›t lờ. Hai nÆ°á»›c này nói không có ý định thay đổi tình thế trÆ°á»›c khi diá»…n ra cuá»™c họp tiếp theo của OPEC vào ngày 27/11.

Nguồn tin: VnEconomy