Äáº§u tÆ° hàng nghìn tá»· đồng cho má»™t nhà máy sản xuất xăng sinh học, cho rằng Ä‘ây là chiến lược “Ä‘i trÆ°á»›c Ä‘ón đầu” nhÆ°ng có nhà máy thậm chí chÆ°a vận hành thÆ°Æ¡ng mại Ä‘ã phải “đắp chiếu”.

Lá»—i chính sách hay chủ đầu tÆ°?

Báo cáo của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho biết, cả nÆ°á»›c có 7 nhà máy sản xuất nguyên liệu sinh học (ethanol), nhà máy Bio-Ethanol Dung Quất vốn đầu tÆ° 2.219 tá»· đồng, nhà máy ethanol Bình PhÆ°á»›c vốn đầu tÆ° 1.700 tá»· đồng, nhà máy ethanol Tam Nông (Phú Thọ) vốn đầu tÆ° (tạm tính) 2.484 tá»· đồng, nhà máy ethanol Đại Tân (Quảng Nam) vốn đầu tÆ° 575 tá»· đồng, nhà máy ethanol Đại Việt (Đăk Nông) vốn đầu tÆ° 500 tá»· đồng, nhà máy ethanol Đăk Tô (Kon Tum), nhà máy ethanol Tùng Lâm (Đồng Nai) vốn đầu tÆ° 928 tá»· đồng.
NhÆ° vậy, nhà máy Bio-Ethanol Dung Quất, nhà máy ethanol Bình PhÆ°á»›c và ethanol Phú Thọ là 3 nhà máy do các doanh nghiệp thành viên của Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) đầu tÆ° có vốn đầu tÆ° lá»›n nhất.

Từ các báo cáo trÆ°á»›c Ä‘ó cho thấy, năm 2008, PVN Ä‘ã chỉ đạo các Ä‘Æ¡n vị gồm Tổng CTCP Dịch vụ tổng hợp Dầu khí (Petrosetco), Công ty Chế biến và Kinh doanh sản phẩm dầu mỏ (sau sáp nhập thành Tổng công ty Dầu Việt Nam - PV Oil), Công ty Dung dịch khoan và Hóa chất Dầu khí (DMC) nghiên cứu khả năng đầu tÆ° các dá»± án sản xuất nhiên liệu ethanol sinh học tại 3 vùng, miền trong cả nÆ°á»›c.
PVN cÅ©ng Ä‘ã thành lập Ban chỉ đạo triển khai các dá»± án nhiên liệu sinh học do Ä‘ích thân Chủ tịch Há»™i đồng quản trị PVN làm Trưởng ban và ban hành Kế hoạch, chÆ°Æ¡ng trình triển khai các dá»± án nhiên liệu sinh học của PVN đến năm 2015.

Thời Ä‘iểm năm 2012, PVN cÅ©ng xác định phối hợp vá»›i các bá»™ ngành và địa phÆ°Æ¡ng triển khai xây dá»±ng 3 nhà máy trong Ä‘ó PV Oil trá»±c tiếp là chủ đầu tÆ° của 2 nhà máy tại Phú Thọ và Bình PhÆ°á»›c, và PVN trá»±c tiếp làm chủ đầu tÆ° nhà máy Dung Quất (Quảng Ngãi).

Ngoài ra, PVN cÅ©ng nghiên cứu để lập báo cáo đầu tÆ° cho dá»± án sản xuất Biodiesel công suất 100.000 tấn/năm từ cây hạt dầu Jatropha tại miền Bắc và miền Trung cÅ©ng nhÆ° nghiên cứu sản xuất biodiesel từ các nguồn nguyên liệu khác.

Vá»›i thá»±c trạng hiện tại, các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học lần lượt Ä‘óng cá»­a, ngừng hoạt Ä‘á»™ng, má»™t số chuyên gia chỉ ra rằng nguyên nhân xuất phát từ “lá»—i chính sách”, việc triển khai của chủ đầu tÆ° và việc chÆ°a Ä‘ánh giá Ä‘úng thị trường.

Ngày 20/11/2007, Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Ä‘ã ký quyết định số 177/2007/QĐ-TTg về việc phê duyệt “Đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025” tại Việt Nam vá»›i mục tiêu tổng quát là Phát triển nhiên liệu sinh học, má»™t dạng năng lượng má»›i, tái tạo được để thay thế má»™t phần nhiên liệu hóa thạch truyền thống, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường.

Theo Ä‘ó má»™t số chỉ tiêu cụ thể được đề ra nhÆ° đến năm 2010, xây dá»±ng và phát triển được các mô hình sản xuất thá»­ nghiệm và sá»­ dụng nhiên liệu sinh học quy mô 100.000 tấn xăng sinh học E5 và 50.000 tấn dầu sinh học B5/năm, bảo đảm Ä‘áp ứng 0,4% nhu cầu xăng dầu của cả nÆ°á»›c.

Đến năm 2015, sản lượng ethanol và dầu thá»±c vật đạt 250.000 tấn (pha được 5 triệu tấn E5, B5), Ä‘áp ứng 1% nhu cầu xăng dầu của cả nÆ°á»›c.

Đến năm 2025, sản lượng ethanol và dầu thá»±c vật đạt 1,8 triệu tấn, Ä‘áp ứng khoảng 5% nhu cầu xăng dầu của cả nÆ°á»›c….
Từ chiến lược phát triển nhiên liệu sinh học của Việt Nam, đến chiến lược phát triển nhiên liệu của PVN, PV Oil cÅ©ng tá»± đề ra chiến lược phát triển nhiên liệu sinh học.

Má»™t nguyên nhân khác được chỉ ra là sá»± yếu kém trong việc triển khai dá»± án từ chủ đầu tÆ° và nhà thầu thi công.

PVN từng thừa nhận, các tổng thầu EPC còn thiếu kinh nghiệm triển khai các dá»± án, không kiểm soát được chi phí nên không thá»±c hiện được Ä‘úng bản chất hợp đồng EPC.

Trong quá trình thiết kế má»™t số hạng mục thiết bị chÆ°a tính toán Ä‘úng, đủ công suất làm kéo dài thời gian thá»±c hiện, phải tiến hành cải hoán, góp phần kéo dài thời gian triển khai và làm tăng tổng mức đầu tÆ° của dá»± án…

Chủ đầu tÆ° cÅ©ng không lường trÆ°á»›c thị trường khi báo cáo khả thi dá»± án Ä‘Æ°a ra giá nguyên liệu trung bình cả đời dá»± án khoảng 1.800 đồng/kg sắn và giá thành sản phẩm là 10.000 đồng/lít. Tuy nhiên, năm 2012-2013 giá sắn Ä‘ã lên đến 5.000 đồng/kg trong khi giá bán ethanol là 13.000 đồng/kg do vậy các nhà máy Ä‘ã phải hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng.

Thị trường chÆ°a mặn mà

Nguyên nhân cuối cùng được chỉ ra là mặc dù Ä‘ã có những Ä‘Æ¡n vị phân phối xăng dầu nhÆ° nhÆ°ng chỉ tiêu thụ được lượng ethanol thấp.

Theo báo cáo của các đầu mối kinh doanh xăng dầu, hiện nay có 5 doanh nghiệp tổ chức sản xuất, pha chế xăng sinh học E5 là Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam, Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam, Công ty TNHH má»™t thành viên Dầu khí TP.HCM, Tổng Công ty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i, Công ty Xăng dầu và dịch vụ hàng hải S.T.S, Công ty TNHH ThÆ°Æ¡ng mại & dịch vụ tổng hợp Hòa Khánh.

Tại Hà Ná»™i, mặc dù lá»™ trình đặt ra đến 1/1/2016, 100% các cá»­a hàng bán lẻ xăng dầu thuá»™c sở hữu hoặc đồng sở hữu trên địa bàn có triển khai bán xăng E5 song do nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về chi phí để cải tạo bồn chứa xăng cao, bản quản xăng khó khăn, hao hụt lá»›n dẫn đến chi phí kinh doanh cao nên “lỡ hẹn” mục tiêu kể trên.

Tại TP.HCM, sau má»™t năm triển khai Ä‘Æ°a xăng E5 vào thị trường cÅ©ng chỉ đạt hÆ¡n 50% theo yêu cầu Chính phủ đề ra. Sản lượng cung ứng chiếm 4,2% tổng sản lượng xăng tiêu thụ toàn thành phố.

Nguyên nhân do xăng E5 có mức giá chênh lệch vá»›i xăng khoáng không nhiều nên không thu hút người dùng. Bên cạnh Ä‘ó, mức chiết khấu không cao khiến doanh nghiệp không mặn mà vá»›i mặt hàng này.

Nguồn tin: Bizlive