Hôm 21/11, tập Ä‘oàn TNK-BP Ä‘ã công bố nhận giấy phép đầu tÆ° tại Việt Nam, chính thức hóa thÆ°Æ¡ng vụ mua lại tài sản của tập Ä‘oàn dầu khí BP (Anh) trị giá 1,8 tá»· USD, bao gồm cả má»™t số tài sản của BP tại Venezuela.

"Đánh bật" các đối thủ nhÆ° Tập Ä‘oàn Dầu khí Quốc gia Ấn Độ (ONGC) hay Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam) ra khỏi thÆ°Æ¡ng vụ này, TNK-BP hẳn Ä‘ã rất quyết tâm giành phần thắng.

NhÆ°ng ở má»™t góc nhìn khác, sá»± thế chân BP tại Việt Nam của TNK-BP Ä‘em đến câu hỏi, Ä‘á»™ng cÆ¡ nào khiến họ quan tâm đến khối tài sản khá nhỏ bé so “người khổng lồ” dầu khí này?

HÆ¡n nữa, những tài sản tại Việt Nam mà TNK-BP “quyết mua” chủ yếu nằm trên biển, rất khác biệt so vá»›i những hoạt Ä‘á»™ng hiện nay của TNK-BP khi Ä‘a số là trên đất liền; thêm nữa, sản phẩm lại chủ yếu là khí?

Theo những phân tích từ quan Ä‘iểm của giá»›i lãnh đạo cấp cao của TNK-BP mà VnEconomy ghi nhận được, lý do tập Ä‘oàn “quyết” mua lại tài sản của BP nằm trong chiến lược phát triển ra ngoài các hoạt Ä‘á»™ng và thị trường truyền thống.

TNK-BP là ai?

Theo lời giá»›i thiệu chính thức trong buổi họp báo gần Ä‘ây tại Việt Nam, TNK-BP là tập Ä‘oàn dầu khí lá»›n thứ 3 tại Nga, và là má»™t trong 10 công ty dầu khí tÆ° nhân lá»›n nhất trên thế giá»›i về dầu thô.

Tập Ä‘oàn được thành lập năm 2003, sau khi sáp nhập tài sản dầu khí của BP ở Nga vá»›i tài sản của tập Ä‘oàn AAR Consortium (Alfa Group, Access Industries, and Renova). BP và AAR nắm giữ giá trị sở hữu ngang nhau tại TNK-BP.

Theo thông tin từ website của doanh nghiệp, TNK-BP là má»™t tổ hợp các công ty dầu khí tích hợp vá»›i danh mục đầu tÆ° của má»™t số các doanh nghiệp sản xuất, tinh chế và tiếp thị tại Nga và Ukraina, khai thác tài sản được đặt chủ yếu ở Tây, Đông Siberia và khu vá»±c Volga-Ural.

Kết quả kiểm toán Ä‘á»™c lập của công ty DeGolyer và MacNaughton xác nhận, tính đến cuối năm 2010, tổng dá»± trữ dầu của TNK-BP lên tá»›i 13,1 tá»· thùng, tính theo hệ thống quản lý trữ lượng PRMS. Trong năm 2010, sản lượng khai thác của TNK-BP lên đến 1,74 triệu thùng dầu/ngày.

Ngoài ra, tập Ä‘oàn còn sở hữu má»™t mạng lÆ°á»›i bán lẻ 1.490 cây xăng ở Nga và Ukraina.

Theo thỏa thuận mà TNK-BP đạt được vào tháng 10 năm nay, BP sẽ chuyển giao cho tập Ä‘oàn này các tài sản tại Việt Nam, bao gồm giá trị sở hữu tại các mỏ, đường ống dẫn khí, nhà máy Ä‘iện.

Cụ thể, TNK-BP sẽ sở hữu 35% cổ phần và là nhà Ä‘iều hành tại các mỏ khí tá»± nhiên ngoài khÆ¡i ở lô 06.1, bao gồm mỏ Lan Tây và Lan Đỏ; 32,67% cổ phần đường ống dẫn khí Nam Côn SÆ¡n và trạm xá»­ lý khí Dinh Cố; 33,3% cổ phần tại nhà máy Ä‘iện Phú Mỹ 3.

Vì sao là Việt Nam?

TNK-BP hiện hoạt Ä‘á»™ng tại Việt Nam qua công ty TNK Việt Nam. Theo thông tin từ TNK Việt Nam, sau khi tiếp nhận tài sản của BP tại Việt Nam, sản lượng của doanh nghiệp này hiện vào khoảng 17 nghìn thùng/ngày (tính trên cÆ¡ sở thu hồi vốn và phân chia lợi nhuận).

Dù chỉ chiếm khoảng 1% so vá»›i tổng sản lượng hiện nay của TNK-BP, có lẽ quy mô nhỏ là má»™t sá»± khởi đầu hợp lý cho “chiến lược” mở rá»™ng hoạt Ä‘á»™ng ra ngoài lãnh thổ Nga và Ukraina của tập Ä‘oàn này.

Má»™t Ä‘iểm cần xem xét khác là về lợi thế kinh doanh. Các tài sản chuyển giao từ BP khá khép kín thành má»™t chuá»—i từ khai thác, vận chuyển khí tá»± nhiên đến sản xuất Ä‘iện. Hiện nay, nhà máy Ä‘iện Phú Mỹ 3 có thể cung cấp khoảng 6% sản lượng Ä‘iện cả nÆ°á»›c.

Khoản đầu tÆ° khoảng 300 triệu USD cho mỏ khí Lan Đỏ cÅ©ng được kỳ vọng sẽ Ä‘óng góp 2 tá»· m3 khí má»—i năm để duy trì sản lượng khoảng 5 tá»· m3 khí Ä‘ang khai thác từ lô 06.1. TNK-BP dá»± kiến sẽ nâng mức cung cấp lên khoảng 10% sản lượng Ä‘iện cả nÆ°á»›c.

Trong khi Ä‘ó, má»™t lợi thế nữa là toàn bá»™ sản lượng này đều nằm trong má»™t hợp đồng dài hạn cung cấp khí nên TNK-BP có thể yên tâm về đầu ra. “Lan Đỏ nằm trong lô 06.1 mà chúng tôi có hợp đồng bán khí dài hạn cho lô này. Khí khai thác tại Lan Đỏ sẽ kết hợp vá»›i khí tại Lan Tây để Ä‘Æ°a vào bờ”, ông Hugh McIntosh, Tổng giám đốc TNK Việt Nam cho biết.

Dẫu sao, mức sản lượng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i khoảng 1% giá trị sản lượng toàn tập Ä‘oàn mà TNK-BP thu về trong thÆ°Æ¡ng vụ này vẫn Ä‘em đến những lÆ°u ý rằng, vì sao TNK-BP phải cất công đến thế để mở đường cho thÆ°Æ¡ng vụ, cho dù ông Chris Einchcomb, Phó chủ tịch phụ trách các dá»± án quốc tế và thượng nguồn của TNK-BP khẳng định vá»›i báo giá»›i Việt Nam: “Mức sản lượng 17 thùng má»—i ngày không phải là nhỏ”.

Tuy nhiên, Ä‘iểm Ä‘áng chú ý hÆ¡n là vá»›i việc thâu tóm này, TNK-BP Ä‘ã Ä‘i từ khu vá»±c kinh doanh quen thuá»™c sang địa hạt có nhiều khác biệt, Ä‘ó là chuyển từ thế mạnh trong thăm dò, khai thác trên đất liền vá»›i tá»· lệ thành công 72% ra biển; từ sản phẩm chính là dầu khô sang dạng khí.

Trong má»™t thông Ä‘iệp từ Há»™i đồng Quản trị, Chủ tịch TNK-BP Michael Friedman cho hay: “Trong năm 2010, tập Ä‘oàn Ä‘ã cập nhật chiến lược khí đốt vá»›i mục tiêu gia tăng Ä‘áng kể sản xuất khí đốt trong 5 năm tá»›i. Để đạt được mục tiêu này, tập Ä‘oàn dá»± kiến sẽ phát triển chuyên sâu các nguồn dá»± trữ khí đốt lá»›n ở Nga hiện có, cÅ©ng nhÆ° tham gia vào dá»± án má»›i, cả ở Nga và ở nÆ°á»›c ngoài”.

Trong việc dịch chuyển hoạt Ä‘á»™ng từ chủ yếu trên đất liền ra thềm lục địa, TNK-BP cÅ©ng nhìn nhận Việt Nam nhÆ° là má»™t khởi đầu quan trọng.

Báo cáo tài chính ấn bản năm 2010 của TNK-BP Ä‘ánh giá về cái được lá»›n từ thÆ°Æ¡ng vụ: “Chúng ta sẽ có được những kinh nghiệm quan trọng trên thềm lục địa, giúp TNK-BP có đủ khả năng áp dụng ra các nÆ¡i khác”.

Giám đốc Ä‘iều hành của TNK-BP, ông Bill Schrader, trong lần trả lời hãng tin Interfax (Nga) vào tháng 3 năm nay cÅ©ng nhìn nhận, trong năm 2011, sá»± Ä‘óng góp của các tài sản của Việt Nam và Venezuela trong tổng sản lượng của TNK-BP sẽ được khoảng 40.000-45.000 thùng dầu má»—i ngày tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng. So vá»›i tổng sản lượng của TNK-BP không phải là nhiều.

“NhÆ°ng, sẽ là rất nhiều vì Việt Nam và Venezuela có thể Ä‘em lại cho chúng tôi sá»± phát triển và kinh nghiệm. Tại Việt Nam, Ä‘ó là má»™t dá»± án lá»›n trên thềm lục địa vá»›i vốn đầu tÆ° 300 triệu USD, vá»›i Venezuela là công nghệ má»›i để chiết xuất dầu nặng”, ông Bill Schrader nói.

CÅ©ng vị này cho biết: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng trong cả hai quốc gia, TNK-BP mua lại doanh nghiệp vá»›i đầy đủ chức năng, bá»™ máy nhân viên...”.

Quan Ä‘iểm của Chủ tịch TNK-BP về lợi ích đầu tÆ° tại Việt Nam cÅ©ng khá rõ. Ông nói vá»›i báo Kommersant (Nga): “Điều quan trọng là giữ được nhân viên có tay nghề hiện có…”.

Bản thông cáo báo chí phát Ä‘i từ TNK Việt Nam cho biết thêm: “Chiến lược phát triển tại Việt Nam bao gồm việc vận hành hiệu quả và an toàn hoạt Ä‘á»™ng khai thác khí tá»± nhiên ngoài khÆ¡i để Ä‘Æ°a TNK Việt Nam trở thành trung tâm chuyên môn về kỹ thuật vận hành ngoài khÆ¡i trong phạm vi tập Ä‘oàn TNK-BP, đồng thời chủ Ä‘á»™ng nắm bắt các cÆ¡ há»™i phát triển má»›i tại quốc gia Đông Nam Á này”.

Dá»± định lá»›n hÆ¡n được đặt trong tay TNK Việt Nam bao gồm cả việc mở rá»™ng hoạt Ä‘á»™ng tại Việt Nam, hay cùng vá»›i Petro Vietnam “khai phá” thêm các thị trường khu vá»±c và thế giá»›i.

TrÆ°á»›c mắt, trong tháng tá»›i TNK Việt Nam sẽ bắt đầu khoan hai giếng dÆ°á»›i biển trong khuôn khổ dá»± án phát triển mỏ Lan Đỏ. Công ty cÅ©ng có kế hoạch sẽ tham dá»± đấu thầu cho các lô ngoài khÆ¡i hiện Ä‘ang được Petro Vietnam mở thầu, ông Hugh McIntosh cho biết.

Nguồn tin: Vneconomy