Mặc dù số vụ vi phạm trong kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng và xăng dầu có dấu hiệu giảm so vá»›i các năm trÆ°á»›c nhÆ°ng các hình thức vi phạm lại tinh vi, phức tạp và khó kiểm soát hÆ¡n. Trong khi Ä‘ó, các quy định xá»­ lý vi phạm lại chÆ°a đủ sức răn Ä‘e các cÆ¡ sở kinh doanh vi phạm gây bức xúc trong dÆ° luận, cần tăng cường hÆ¡n nữa công tác thanh tra, quản lý các cÆ¡ sở kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng và xăng dầu...

Đó là nhận định của các nhà quản lý, các chuyên gia tại Há»™i nghị tổng kết thanh tra diện rá»™ng chuyên đề năm 2012 về khí dầu mỏ hóa lỏng và xăng dầu do Bá»™ KH&CN tổ chức ngày 31/10 tại Hà Ná»™i.

Đa dạng các hình thức vi phạm

Năm 2012, tổng số cÆ¡ sở được thanh tra là gần 5.300 cÆ¡ sở, trong Ä‘ó số cÆ¡ sở kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng là trên 900 cÆ¡ sở và số cÆ¡ sở kinh doanh xăng dầu là gần 4.300 cÆ¡ sở. Trong Ä‘ó, số cÆ¡ sở vi phạm là 678 cÆ¡ sở (chiếm 12,8%) vá»›i tổng số tiền phạt hÆ¡n 5 tá»· đồng. Ông Trần Minh DÅ©ng, Chánh thanh tra Bá»™ KH&CN cho biết, tổng hợp các cuá»™c thanh tra diện rá»™ng chuyên đề năm 2012 và các năm trÆ°á»›c Ä‘ây cho thấy, số lượng các cÆ¡ sở kinh doanh xăng dầu có hành vi vi phạm về Ä‘o lường và chất lượng có chiều hÆ°á»›ng giảm. Năm 2003, tá»· lệ vi phạm là 29%, năm 2008 là gần 18%, năm 2011 là 16,4% và năm 2012 là 12,8% tổng số cÆ¡ sở được thanh tra. Các hành vi vi phạm được phát hiện chủ yếu là vi phạm về Ä‘o lường, chất lượng nhÆ°ng thu Ä‘oạn vi phạm lại tinh vi, phức tạp, dai dẳng và rất khó kiểm soát.

Trong hÆ¡n 150 lượt vi phạm khí dầu mỏ hóa lỏng được các cÆ¡ quan chức năng phát hiện thì có tá»›i gần 80% hành vi vi phạm về Ä‘o lường, số còn lại là các vi phạm về chất lượng, bình/chai khí dầu mỏ hóa lỏng hết hiệu lá»±c kiểm định kỹ thuật an toàn, bán khí dầu mỏ hóa lỏng không phù hợp, chiết nạp vào chai trái phép, không lÆ°u hồ sÆ¡ công bố chất lượng, hệ thống phòng cháy chữa cháy không đảm bảo...
 

CÆ¡ quan chức năng Ä‘ang kiểm tra má»™t cá»­a hàng kinh doanh xăng dầu ( áº¢nh most.gov.vn)

TÆ°Æ¡ng tá»±, trong gần 600 lượt hành vi vi phạm kinh doanh xăng dầu thì hÆ¡n 40% là vi phạm Ä‘o lường và gần 16% là vi phạm chất lượng. Các hành vi vi phạm bị xá»­ lý chủ yếu là phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o chÆ°a được kiểm định ban đầu Ä‘ã Ä‘Æ°a vào sá»­ dụng; sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o Ä‘ã quá thời hạn kiểm định; sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o có chứng chỉ kiểm định rách, nát, mờ; phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o không có nguồn gốc rõ rang dẫn đến phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o không đả bảo về Ä‘o lường; tá»± ý phá niêm chì để hiệu chỉnh phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o theo hÆ°á»›ng có lợi cho người bán; sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o không đạt yêu cầu về Ä‘o lường do có sai số vượt quá sai số cho phép. “Đặc biệt, không ít các hành vi vi phạm bị phát hiện và xá»­ lý do pha loại xăng có trị số ốc tan thấp vá»›i xăng có trị số ốc tan cao để bán vá»›i giá của xăng có trị số ốc tan cao nhằm móc túi người tiêu dùng, gây nguy hiểm cho người sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng tiện xe cÆ¡ giá»›i, gây bức xúc trong dá»± luận trong thời gian vừa qua” ông DÅ©ng nói.

Ông Trần Quốc Tuấn, Cục trưởng Cục quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa (Tổng cục TC-ĐL-CL) cÅ©ng cho rằng khí dầu mỏ hóa lỏng và xăng dầu là các mặt hàng thiết yếu đối vá»›i người dân, thuá»™c danh mục hàng hóa có nguy cÆ¡ gây mất an toàn. Thế nhÆ°ng, không ít các cÆ¡ sở kinh doanh xăng dầu từ nhập khẩu, sản xuất, pha chế đến lÆ°u thông ra thị trường vì lợi nhuận trÆ°á»›c mắt mà vi phạm pháp luật về tiêu chuẩn, Ä‘o lường chất lượng. Đầu tháng 10/2012 có 2 lô xăng RON 92 và RON 95 vá»›i số lượng gần 14 ngàn tấn xuất xứ từ Singapore, nhập khẩu tại TPHCM và Bà Rịa- VÅ©ng Tàu không đạt chất lượng, phát hiện có sec butyl acetate là phụ gia không thông dụng, chÆ°a được đăng ký và chấp thuận của Bá»™ KH&CN. Hay kết quả kiểm tra chất lượng xăng dầu trên thị trường các tỉnh, thành phố cÅ©ng cho thấy có 8/82 mẫu xăng dầu không đạt yêu cầu chất lượng, nhiều mẫu xăng có hàm lượng Mn vượt quá quy định cho phép; có 2 cÆ¡ sở sản xuất, kinh doanh phụ gia “tiết kiệm xăng” trái phép...

Còn nhiều vÆ°á»›ng mắc

CÅ©ng theo ông Tuấn, trên thá»±c tế còn hiệu tượng xăng dầu không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng nhập lậu, thẩm lậu vào thị trường ná»™i địa qua đường biển, Ngoài ra, còn có hiện tượng pha chế kinh doanh trái phép xăng dầu không đảm bảo chất lượng từ sản xuất Ä‘Æ°a ra thị trường và Ä‘ây là má»™t trong những nguyên nhân dẫn tá»›i chất lượng xăng dầu trên thị trường còn không đảm bảo và khó kiểm soát. “Bên cạnh Ä‘ó, việc kiểm tra chất lượng trong lÆ°u thông khí dầu mỏ hóa lỏng và xăng dầu của các cÆ¡ quan chức năng chÆ°a được nhiều và tổng số mẫu thá»­ nghiệm còn ít so vá»›i số cá»­a hàng kinh doanh xăng dầu mà nguyên nhân do thiếu nguồn lá»±c, kinh phí cho công tác kiểm tra của các cÆ¡ quan chức năng” ông Tuấn cho hay.

Theo Ä‘ánh giá của các Ä‘oàn thanh tra địa phÆ°Æ¡ng, các hành vi làm thay đổi tình trạng kỹ thuật, đặc tính Ä‘o lường của phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o để Ä‘iều chỉnh sai số của phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o vượt mức cho phép là hành vi không má»›i nhÆ°ng để phát hiện và xá»­ lý được vi phạm dạng này là rất khó khăn, Ä‘òi hỏi phải có sá»± phối hợp liên ngành, có trình Ä‘á»™ chuyên môn, nghiệp vụ thanh tra cao. Thời gian gần Ä‘ây, xuất hiện nhiều vi phạm về sở hữu công nghiệp trong kinh doanh xăng dầu, chủ yếu là hành vi sá»­ dụng bất hợp pháp nhãn hiệu Ä‘ã được nhiều người biết gây nhầm lẫm cho người tiêu dùng về nguồn gốc thÆ°Æ¡ng mại hàng hóa. Tuy nhiên, khi bị thanh tra lập biên bản xá»­ lý thì không ít các cá»­a hàng vi phạm lại không biết mình vi phạm. Hành vi sang chiết gas trái phép vào chai mini hay sá»­ dụng lại chai mini trái vá»›i quy định chủ yếu lại là người nhập cÆ° không có há»™ khẩu tại địa phÆ°Æ¡ng, buôn bán kèm tạp hóa nhỏ lẻ thì mức phạt từ 10-30 triệu đồng là khó khả thi.

Há»™i nghị tổng kết thanh tra diện rá»™ng chuyên đề năm 2012 về khí dầu mỏ hóa lỏng và xăng dầu (Ảnh: Minh Cường)

Theo ông Trần Minh DÅ©ng nhiều quy định trong Nghị định 54/2009/NĐ-CP Ä‘ã lạc hậu so vá»›i thá»±c tế, có những quy định xá»­ phạt quá thấp đối vá»›i má»™t số hành vi vi hạm trong kinh doanh phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o thuá»™c Danh mục phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘o phải kiểm định nhÆ°ng không có chế tài xá»­ phạt đối vá»›i hành vi vi phạm về Ä‘o lường đối vá»›i hàng Ä‘óng gói sẵn nhÆ°ng không trong Danh mục hàng Ä‘óng gói sẵn phải quản lý nhà nÆ°á»›c về Ä‘o lường. Việc xá»­ lý đối vá»›i hành vi vi phạm về chất lượng không phù hợp tiêu chuẩn Ä‘ã công bố thì có khác nhau giữa cÆ¡ sở sản xuất và cÆ¡ sở kinh doanh buôn bán. Vá»›i cÆ¡ sở sản xuất thì phạt theo hành vi, còn vá»›i cÆ¡ sở buôn bán thì phạt theo số lượng hàng hóa vi phạm mà cÆ¡ quan chức năng phát hiện được.

Điều này có thể dẫn đến sá»± không hợp lý là mức phạt cÆ¡ sở sản xuất thấp hÆ¡n so vá»›i mức phạt đối vá»›i cÆ¡ sở kinh doanh buôn bán khi có cùng hành vi vi phạm. “Cần sá»›m sá»­a đổi, bổ sung và ban hành các văn bản pháp luật cần thiết để đảm bảo đầy đủ cÆ¡ sở pháp lý cho công tác quản lý và hoạt Ä‘á»™ng thanh tra trong lÄ©nh vá»±c Ä‘o lường, chất lượng hàng hóa nói chung và kinh doanh khí dầu mỏ, xăng dầu nói riêng” ông DÅ©ng đề nghị.

Nguồn tin: Baodatviet