Äúng nhÆ° khẳng định của lãnh đạo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng vá» việc, trong tháng 4 sẽ ban hành văn bản quy định công khai giá thành Ä‘iện, xăng dầu, má»›i Ä‘ây Bá»™ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng Ä‘ã ra chỉ thị yêu cầu Táºp Ä‘oàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và Táºp Ä‘oàn Äiện lá»±c Việt Nam (EVN) sá»›m công khai giá thành Ä‘iện, xăng dầu cÅ©ng nhÆ° lÆ°Æ¡ng, thưởng của lãnh đạo và nhân viên trong ngành.
Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng yêu cầu EVN phải công khai biến Ä‘á»™ng
thông số đầu vào các yếu tố cấu thành giá Ä‘iện bình quân cÆ¡ sở
Ảnh: Hoàng Long
Công khai giá thành Ä‘iện, xăng dầu
Äối vá»›i kinh doanh Ä‘iện, tại chỉ thị số 11 ngày 22-4, Bá»™ trưởng VÅ© Huy Hoàng yêu cầu Cục Äiá»u tiết Ä‘iện lá»±c, Táºp Ä‘oàn Äiện lá»±c Việt Nam (EVN) thá»±c hiện công bố giá Ä‘iện theo cÆ¡ chế giá thị trÆ°á»ng, công khai minh bạch các yếu tố cấu thành giá bán Ä‘iện và phÆ°Æ¡ng án Ä‘iá»u chỉnh giá bán Ä‘iện. Cụ thể, các Ä‘Æ¡n vị này phải công khai biến Ä‘á»™ng các thông số đầu vào các yếu tố cấu thành giá Ä‘iện bình quân cÆ¡ sở, các khoản chi phí sản xuất, kinh doanh Ä‘iện chÆ°a tính vào giá bán Ä‘iện hiện hành được phép thu hồi, mức giá bán Ä‘iện bình quân cÆ¡ sở, khung giá của mức giá bán lẻ Ä‘iện bình quân (nếu có), cÆ¡ cấu biểu giá bán lẻ Ä‘iện hiện hành, biểu giá bán lẻ Ä‘iện và nguyên tắc xây dá»±ng biểu giá bán lẻ Ä‘iện, tính toán tác Ä‘á»™ng của việc Ä‘iá»u chỉnh giá bán Ä‘iện đến các thành phần sá» dụng Ä‘iện. Äặc biệt, EVN sẽ phải công khai báo cáo kiểm toán, kết quả sản xuất kinh doanh…Bá»™ trưởng cÅ©ng giao Cục Äiá»u tiết Ä‘iện lá»±c thÆ°á»ng xuyên công bố các văn bản liên quan đến cÆ¡ chế chính sách giá Ä‘iện; công bố biểu giá bán lẻ Ä‘iện; định kỳ hàng tháng thá»±c hiện công bố các thông tin vá» giá Ä‘iện theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng.
Äối vá»›i kinh doanh xăng dầu, Bá»™ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng yêu cầu Vụ Thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c, Táºp Ä‘oàn Xăng dầu VN (Petrolimex) và các Ä‘Æ¡n vị liên quan sá»›m công khai giá xăng dầu, các yếu tố hình thành giá, việc trích láºp, quản lý và sá» dụng Quỹ bình ổn xăng dầu.
Ngoài việc phải công bố thông tin vá» thông tin thị trÆ°á»ng xăng dầu, các doanh nghiệp xăng dầu phải công khai, minh bạch giá cÆ¡ sở, kết cấu hình thành giá cÆ¡ sở, mức trích láºp, số dÆ° và quản lý sá» dụng Quỹ bình ổn, công khai báo cáo kinh doanh, báo cáo kiểm toán… Petrolimex và EVN cÅ©ng phải công khai tình hình tài chính, hiệu quả sá» dụng và bảo toàn vốn nhà nÆ°á»›c tại doanh nghiệp, các khoản thu nháºp bình quân của ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng, tiá»n lÆ°Æ¡ng, thù lao tiá»n thưởng của lãnh đạo doanh nghiệp…
Bá»™ trưởng cÅ©ng yêu cầu công khai các thông tin vá» giá, cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành và sản xuất kinh doanh xăng dầu tại các buổi há»p thÆ°á»ng kỳ của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng hoặc tại các buổi há»p báo Ä‘á»™t xuất vá» phÆ°Æ¡ng án Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu.
Äặc biệt, phải công khai tình hình quản trị công ty nhÆ°: tình hình tiá»n lÆ°Æ¡ng, thù lao, tiá»n thưởng và thu nháºp bình quân hàng tháng của năm trÆ°á»›c liá»n kỠđối vá»›i từng viên chức quản lý DN.
NhÆ° váºy, cuối cùng nhà quản lý hai DN lá»›n của Nhà nÆ°á»›c (Petrolimex và EVN) cÅ©ng Ä‘ã có má»™t văn bản Ä‘áp ứng mong má»i lâu nay của dÆ° luáºn: Äó là sá»± minh bạch, công khai các vấn Ä‘á» liên quan đến giá Ä‘iện, giá xăng dầu.
Xăng dầu, Ä‘iện thÆ°á»ng xuyên lên giá, nhÆ°ng doanh nghiệp vẫn kêu lá»—
Có thá»±c sá»± minh bạch?
Lâu nay Ä‘ã tồn tại việc DN Ä‘iện, xăng dầu cứ kêu khó là y nhÆ° rằng được Ä‘iá»u chỉnh tăng giá. Äã thành tiá»n lệ, cứ khi nào EVN hay Petrolimex "Ä‘ánh tiếng” rằng "Ä‘ang lá»—” là chỉ má»™t thá»i gian ngắn sau Ä‘ó giá Ä‘iện, giá xăng dầu lại được Ä‘á»™i lên.
Tháºm chí, ngay cả khi các DN Ä‘ang có lãi, giá xăng vẫn được Ä‘iá»u chỉnh tăng. Chính bởi váºy mà từ đầu năm đến nay, giá xăng Ä‘ã được Ä‘iá»u chỉnh tăng tá»›i 3 lần. Và trong tất cả các lần Ä‘iá»u chỉnh giá, tuyệt nhiên dÆ° luáºn không há» biết được má»™t thông tin gì vá» lý do tăng giá hay những yếu tố liên quan đến cÆ¡ cấu hình thành giá má»™t cách minh bạch công khai. Và ngÆ°á»i tiêu dùng thÆ°á»ng xuyên ở thế bị Ä‘á»™ng, vì không còn lá»±a chá»n nào khác nên vẫn phải chấp nháºn chuyện tăng giá thất thÆ°á»ng của các Ä‘Æ¡n vị này.
Äối vá»›i ngành Ä‘iện cÅ©ng váºy. Äiện là sản phẩm đầu vào của hầu hết má»i lÄ©nh vá»±c sản xuất, bởi váºy, giá Ä‘iện sẽ tác Ä‘á»™ng không nhỠđến lợi nhuáºn của các DN cÅ©ng nhÆ° Ä‘á»i sống sinh hoạt của ngÆ°á»i dân. Thế nhÆ°ng, cÅ©ng nhÆ° xăng dầu, giá Ä‘iện khi được Ä‘iá»u chỉnh tăng cÅ©ng thÆ°á»ng xuyên ở tình thế… bất ngá», gây những cú sốc trong dÆ° luáºn. Song, Ä‘iá»u Ä‘áng nói ở Ä‘ây là, ngành Ä‘iện cÅ©ng chÆ°a bao giá» công khai minh bạch các yếu tố cấu thành giá Ä‘iện cÅ©ng nhÆ° các hoạt Ä‘á»™ng của ngành này. Chỉ đến khi, hàng loạt các sá»± vụ "nổi Ä‘ình nổi Ä‘ám” nổ ra nhÆ° việc EVN tính chi phí xây biệt thá»±, sân tennis, bể bÆ¡i... vào giá Ä‘iện (mà Thanh tra Chính phủ Ä‘ã từng nêu lên – PV), dÆ° luáºn má»›i "té ngá»a” vì phÆ°Æ¡ng thức làm ăn thiếu rõ ràng của Táºp Ä‘oàn này.
Nói nhÆ° váºy để thấy, lâu nay, trong hoạt Ä‘á»™ng sản xuất, kinh doanh của các DN nói trên, hầu nhÆ° không tồn tại các khái niệm "minh bạch, công khai”. Chính bởi váºy, chÆ°a khi nào, giá Ä‘iện, giá xăng được Ä‘iá»u chỉnh tăng lại nháºn được sá»± đồng thuáºn của dÆ° luáºn.
Việc ra má»™t chỉ thị yêu cầu đảm bảo tính công khai, minh bạch của các Ä‘Æ¡n vị nói trên thá»±c sá»± là má»™t thay đổi lá»›n trong cách Ä‘iá»u hành của cÆ¡ quan chủ quản, Ä‘áp ứng mong má»i lâu nay của ngÆ°á»i dân. Tuy nhiên, dÆ° luáºn vẫn băn khoăn vá» việc, liệu chỉ thị nói trên có được thá»±c hiện má»™t cách nghiêm túc hay không, hay vẫn chỉ là má»™t kiểu "minh bạch mang tính hình thức”?
Câu trả lá»i tất nhiên sẽ vẫn cần phải chá» thá»i gian. Tuy nhiên, Chỉ thị số 11 của Bá»™ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng ra Ä‘á»i ngay sau khi xăng vừa được Ä‘iá»u chỉnh tăng giá (lên 200 đồng/lít) cÅ©ng Ä‘ã thấy sá»± bất cáºp vá» tính thá»i Ä‘iểm, nếu không muốn nói là, sá»± cháºm trá»… … có chủ Ä‘ích (?)
Nguồn tin: Daidoanket
