Thời gian qua, gần chục dá»± án lọc hóa dầu vá»›i vốn đăng ký cả tá»· USD/dá»± án dá»± kiến triển khai tại Việt Nam từng gây ồn ào, tạo cuá»™c Ä‘ua tranh thu hút đầu tÆ° giữa các tỉnh. Tuy nhiên, giá dầu lao dốc, chủ đầu tÆ° những dá»± án này cÅ©ng “bốc hÆ¡i” theo.

Tập Ä‘oàn Gazprom Neft (GPN, Nga) không mua cổ phần Nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi) nhÆ° dá»± kiến. Ảnh: L.N.
Hết ồn ào

Gây ồn ào nhất phải kể tá»›i Dá»± án lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i (dá»± án Victory, Bình Định). Khi Tập Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT) xin đầu tÆ° dá»± án này vá»›i vốn đầu tÆ° 22 tá»· USD (công suất 20 triệu tấn dầu thô/năm), Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam (PVN) nhiều lần lên tiếng phản đối, vì lo ngại dÆ° thừa nguồn cung sản phẩm dầu khí, ảnh hưởng tá»›i hiệu quả các dá»± án lọc hóa dầu khác PVN góp vốn.

Sau nhiều cuá»™c họp, cuối cùng Chính phủ cÅ©ng bổ sung dá»± án vào quy hoạch và cho phép triển khai. NhÆ°ng tá»›i nay Ä‘ã hÆ¡n 1 năm, chủ đầu tÆ° vẫn chÆ°a hoàn thiện thủ tục để xin cấp phép đầu tÆ°. Dù theo kế hoạch, Ä‘áng lẽ chủ đầu tÆ° phải hoàn thành thủ tục cần thiết để tỉnh cấp phép từ quý 2/2015.

Trao đổi vá»›i PV, ông Ngô Đông Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết: Cả năm qua, chủ đầu tÆ° thường xuyên sang Việt Nam khảo sát lập dá»± án tiền khả thi, nhÆ°ng chÆ°a có kết quả cụ thể nào, cÅ©ng chÆ°a ná»™p hồ sÆ¡ xin cấp phép. “Do giá dầu thế giá»›i giảm sâu, nên chủ đầu tÆ° Ä‘ang xin thêm thời gian để tính lại phÆ°Æ¡ng án đầu tÆ°. Trong 1-2 tháng tá»›i, chúng tôi sẽ cá»­ người trá»±c tiếp sang Thái Lan làm việc vá»›i chủ đầu tÆ° xem họ thế nào má»›i nói tiếp được”, ông Hải nói.

TÆ°Æ¡ng tá»±, Dá»± án lọc hóa dầu Cần ThÆ¡ có vốn đầu tÆ° 538 triệu USD, công suất 2 triệu tấn dầu thô/năm, hiện cÅ©ng án binh bất Ä‘á»™ng. Dá»± án được thá»±c hiện bởi liên doanh Cty CP Đầu tÆ° ThÆ°Æ¡ng mại Viá»…n Đông (Việt Nam) và Cty Semtech Limited B.V.I (Mỹ), nhÆ°ng sau Ä‘ó đối tác Mỹ Ä‘ã rút lui.

Ông Nguyá»…n Văn Hồng, Giám đốc Sở KH&ĐT Cần ThÆ¡ cho biết, dá»± án được cấp giấy chứng nhận đầu tÆ° từ 19/5/2008. Tuy nhiên, tá»›i nay dá»± án vẫn chÆ°a triển khai được. Đầu năm 2015, UBND tỉnh Cần ThÆ¡ tiếp tục gia hạn thêm cho chủ đầu tÆ° phía Việt Nam tìm đối tác thay thế Cty B.V.I. Tuy nhiên, tá»›i nay vẫn chÆ°a có đối tác nào nhận lời. “Vừa qua, chủ đầu tÆ° cÅ©ng nhiệt tình tìm các đối tác Ả Rập nhÆ°ng tình hình giá dầu thế này chắc cÅ©ng hÆ¡i khó. Chúng tôi Ä‘ang sắp xếp thời gian để làm việc lại vá»›i chủ đầu tÆ°. Nếu chủ đầu tÆ° không làm nổi chắc sẽ thu hồi giấy phép đầu tÆ°”, ông Hồng nói.

CÅ©ng không thoát cảnh “bết bát” nhÆ° hai dá»± án trên, Dá»± án lọc hóa dầu Long SÆ¡n (Bà Rịa – VÅ©ng Tàu, vốn đầu tÆ° 4,5 tá»· USD, công suất 2,7 triệu tấn dầu thô/năm) tá»›i nay cÅ©ng chÆ°a rõ tÆ°Æ¡ng lai. Cuối năm 2015, Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Qatar chính thức thông báo rút vốn tại dá»± án này. NhÆ° vậy, hiện dá»± án chỉ còn sá»± tham gia của PVN và Tập Ä‘oàn SCG (Thái Lan).

Ông Lê Hoàng Hải, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT Bà Rịa – VÅ©ng Tàu cho biết, toàn bá»™ 460 héc ta đất phục vụ dá»± án Ä‘ã được giải phóng mặt bằng xong cuối năm 2015, đường kết nối cÅ©ng Ä‘ã thá»±c hiện. Giờ chỉ đợi nhà đầu tÆ° triển khai dá»± án, nhÆ°ng không rõ khi nào sẽ triển khai xây dá»±ng. “Toàn bá»™ tiền giải phóng mặt bằng và làm hạ tầng kết nối đều do nhà đầu tÆ° ứng trÆ°á»›c để địa phÆ°Æ¡ng thá»±c hiện, nên chắc họ vẫn triển khai, bất kể giá dầu cao hay thấp”, ông Hải nói.

Bán cÅ©ng không xong

Ngay tại má»™t dá»± án Ä‘ã hoạt Ä‘á»™ng được nhiều năm là Nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi), dá»± án mở rá»™ng nhà máy nay cÅ©ng Ä‘ang gặp không ít trắc trở. Má»›i Ä‘ây, Tập Ä‘oàn Gazprom Neft (GPN, Nga) Ä‘ã tuyên bố rút lui khỏi cuá»™c Ä‘àm phán mua lại cổ phần nhà máy. Lý do GPN rút lui cÅ©ng không gì khác ngoài giá dầu thế giá»›i sụt giảm, khiến họ phải cÆ¡ cấu lại các khoản đầu tÆ°. Dù không còn đối tác Nga, nhÆ°ng theo tin chúng tôi có được, các công việc để triển khai mở rá»™ng nhà máy vẫn Ä‘ang được tiến hành bằng vốn nhà máy tá»± thu xếp.

Hay nhÆ° Dá»± án lọc hóa dầu VÅ©ng Rô (Phú Yên, vốn đầu tÆ° 3,2 tá»· USD, công suất 8 triệu tấn dầu thô/năm) được Ä‘á»™ng thổ hoành tráng từ tháng 9/2014, nhÆ°ng ná»›i nay vẫn chÆ°a thể triển khai. Ông Lê Văn Thành, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Phú Yên cho biết, dá»± án vẫn chÆ°a thể triển khai do địa phÆ°Æ¡ng chÆ°a bàn giao được mặt bằng cho chủ đầu tÆ°.

NhÆ° vậy, hiện chỉ duy nhất Nhà máy lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n (Thanh Hóa) triển khai Ä‘úng tiến Ä‘á»™. Theo ông Nguyá»…n Văn Thi, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Nghi SÆ¡n, hiện dá»± án Ä‘ã xây dá»±ng được khoảng 80% khối lượng. Dá»± kiến, tháng 8/2016, dá»± án sẽ Ä‘Æ°a vào vận hành thá»­ nghiệm.

Má»™t chuyên gia nhiều năm hoạt Ä‘á»™ng trong ngành Dầu khí cho rằng, giá dầu giảm là cÆ¡ há»™i rất tốt để triển khai các dá»± án lọc hóa dầu, vì chi phí đầu tÆ°, giá máy móc thiết bị sẽ thấp hÆ¡n khi giá dầu còn cao. Tuy nhiên, vấn đề là bố trí được vốn để triển khai, còn tÆ°Æ¡ng lai giá dầu chắc chắn sẽ tăng. Theo vị này, không hẳn giá dầu giảm khiến các dá»± án lọc hóa dầu tại Việt Nam chậm triển khai, chủ yếu do đầu ra sản phẩm, vì phần lá»›n các nhà máy hÆ°á»›ng tá»›i xuất khẩu, trong khi nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu trong khu vá»±c chÆ°a cao.

Nguồn tin: Baotienphong