Đến tối 14-7, vẫn chÆ°a thấy Ä‘á»™ng thái giảm giá xăng dầu trong nÆ°á»›c, trong khi giá thế giá»›i Ä‘ã giảm nhiều so vá»›i thời Ä‘iểm giá trong nÆ°á»›c tăng cách Ä‘ây ná»­a tháng. Theo tính toán, hiện doanh nghiệp Ä‘ang lãi khoảng 800 đồng/lít xăng, dầu DO khoảng 1.300 đồng/lít.

Theo nguồn tin Reuters, ngày 14-7 giá dầu thô tại thị trường Mỹ Ä‘ã tăng lên 60,4 USD/thùng sau khi giảm còn 58,3 USD/thùng trÆ°á»›c Ä‘ó má»™t ngày. Tuy nhiên, giá xăng dầu thành phẩm ở thị trường Singpaore vẫn dao Ä‘á»™ng ở mức 67-68 USD/thùng.

Cần “Ä‘á»™ trá»…”

Vẫn Ä‘iệp khúc cÅ©, các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu cho rằng dù giá thế giá»›i giảm nhÆ°ng trong nÆ°á»›c chÆ°a thể giảm theo vì cần “Ä‘á»™ trá»…” nhất định trong 20 ngày để cân bằng giá cÅ© và má»›i. NhÆ° Tuổi Trẻ Ä‘ã đề cập, vá»›i giá nhập khẩu hiện nay, doanh nghiệp Ä‘ã có thể lãi vá»›i xăng A92 khoảng 800 đồng/lít, vá»›i dầu DO là 1.300 đồng/lít.

Mặc dù má»™t số doanh nghiệp lá»›n cho biết sức mua Ä‘ang giảm khoảng 30%, nhÆ°ng má»™t chuyên gia trong ngành cho rằng vá»›i mức tiêu thụ cỡ 240 triệu lít xăng/tháng của Petrolimex hay 45 triệu lít xăng/tháng của Saigon Petro... thì lượng hàng tồn kho chẳng còn bao nhiêu. CÅ©ng theo nhận định của chuyên gia này, vòng quay bán hàng ná»­a tháng là phù hợp, không thể đến 20 ngày. HÆ¡n nữa, ngoài việc nhập khẩu theo hợp đồng dài hạn, doanh nghiệp còn ký hợp đồng chuyến, chiếm 30-40% trên tổng lượng hàng hóa.

Trên thá»±c tế, hiện Ä‘ang có doanh nghiệp thu lãi lá»›n vì không có hệ thống kho bãi lá»›n và thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng châm giá giảm thì nhập về bán kiếm lãi nhanh, còn khi giá tăng thì cứ chậm rãi nhập và bán nhỏ giọt... “Chuyện này nếu cÆ¡ quan quản lý Ä‘i kiểm tra sẽ thấy, nhÆ°ng không hiểu sao vẫn cứ tồn tại” - giám đốc má»™t doanh nghiệp bức xúc.

Người tiêu dùng hiện vẫn phải trả tiền xăng vá»›i giá cao (ảnh chụp chiều 14-7) - Ảnh: T.Đạm

Cơ chế nửa vời

Tiến sÄ© Nguyá»…n Quang A, Viện Nghiên cứu phát triển (IDS), cho rằng Ä‘ã là doanh nghiệp thì luôn phải nghÄ© đến lợi nhuận vì là chuyện sống còn. “CÆ¡ chế hiện nay khiến thị trường xăng dầu không có cạnh tranh thật sá»± thì làm sao có Ä‘á»™ng cÆ¡ để doanh nghiệp giảm giá? Người tiêu dùng Ä‘ang ở trong tÆ° thế phụ thuá»™c vào người bán, bị buá»™c phải mua chứ không có quyền lá»±a chọn thì đừng mong có giá hợp lý” - ông A nói.

Theo ông A, 11 đầu mối nhập khẩu xăng dầu không phải là ít nhÆ°ng thị phần của Petrolimex “cao chót vót” đến 60% khiến nó chi phối cả các Ä‘Æ¡n vị khác. Thị trường xăng dầu nhÆ° vậy vẫn là Ä‘á»™c quyền và sá»± Ä‘iều hành là “có vấn đề”. “Khi nào có Ä‘Æ¡n vị đối trọng, khoảng 3-4 đầu mối có thị phần tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhau, phần còn lại thuá»™c về các Ä‘Æ¡n vị nhỏ hÆ¡n thì lúc Ä‘ó má»›i có cạnh tranh. Hãy nhìn vào thị trường viá»…n thông sẽ thấy sá»± cạnh tranh khốc liệt đến Ä‘âu. Có cạnh tranh, quyền lợi người tiêu dùng má»›i được coi trọng” - vị tiến sÄ© này chia sẻ. Trong hoàn cảnh thị trường xăng dầu hiện nay, theo ông A, người tiêu dùng chỉ còn có thể trông chờ vào bàn tay can thiệp của Nhà nÆ°á»›c.

Các chuyên gia cÅ©ng cho rằng cÆ¡ chế Ä‘iều hành hiện vẫn ná»­a vời, chÆ°a thể gọi là cÆ¡ chế thị trường theo Ä‘úng nghÄ©a. “Quy định cho phép doanh nghiệp tá»± quyết định giá nhÆ°ng rồi phải chờ duyệt, trong ba ngày không có trả lời của cÆ¡ quan quản lý má»›i được Ä‘iều chỉnh rồi không được phép tăng trên 500 đồng, sau Ä‘ó là giải thích vì quỹ bình ổn gần nhÆ° “chết non”... Nói chung chúng ta Ä‘ang rối” - má»™t chuyên gia nhận xét. Theo ông, nên để thị trường vận hành giống nhÆ° thị trường gas nhÆ°ng cÆ¡ chế giám sát chặt hÆ¡n về thông tin đầu vào, hạn ngạch nhập khẩu... rồi để thị trường tá»± Ä‘iều chỉnh. “Ta có má»™t công cụ nữa là Luật cạnh tranh để giám sát việc các doanh nghiệp có cạnh tranh lành mạnh hay không, có cấu kết làm giá hay không... Nếu làm nhÆ° hiện nay thì vẫn cứ rối mãi” - ông nói.

TT