Giá xăng A92 tại Singapore ngày 18-5 Ä‘ã giảm xuống còn 81,33 USD/thùng, Ä‘ây là mức thấp nhất trong chuá»—i giảm giá liên tục 10 ngày qua. Thế nhÆ°ng giá xăng bán lẻ trong nÆ°á»›c vẫn giữ ở mức cao.

Giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh nhiều ngày qua nhÆ°ng giá trong nÆ°á»›c vẫn đủng đỉnh - Ảnh: Thanh Đạm

Trong lúc cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cho rằng vá»›i giá xăng nhập khẩu thời gian gần Ä‘ây, doanh nghiệp (DN) Ä‘ã có thể hòa vốn, thì má»™t số đầu mối nhập khẩu xăng dầu khẳng định vẫn còn lá»—.

DN than lá»—, bá»™ nói hòa vốn

Theo cách tính của Tổng công ty Xăng dầu VN (Petrolimex), giá xăng A92 bình quân 30 ngày qua vẫn trên 89 USD/thùng, dẫn đến giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ khoảng 800 đồng/lít, dầu diesel là 94,2 USD/thùng nên mức chênh lệch là 1.200 đồng/lít. Theo ông Bùi Ngọc Bảo - tổng giám đốc Petrolimex, giá vốn của DN chỉ có thể chênh lệch so vá»›i giá cÆ¡ sở khoảng 100 đồng. Vì thế, DN vẫn lá»—.

Trong khi Ä‘ó, má»™t DN đầu mối khác cho biết mức lá»— bằng 50% so vá»›i giá cÆ¡ sở trên. Còn theo ông Nguyá»…n Tiến Thỏa - cục trưởng Cục Quản lý giá Bá»™ Tài chính, tổ trưởng tổ giám sát liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng, vá»›i xăng các DN Ä‘ã hòa vốn, còn vá»›i dầu DN vẫn lá»—. Tuy nhiên, mức hòa vốn của giá xăng, theo ông Thỏa, chỉ có được khi Ä‘ã bù đắp quỹ bình ổn giá xăng dầu. Vì vậy, trong thời gian ngắn tá»›i Ä‘ây, ông Thỏa khẳng định chÆ°a thể tính đến phÆ°Æ¡ng án tạm dừng trích quỹ bình ổn xăng dầu của các DN nhằm bù lá»—.

Tổ giám sát liên bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng cÅ©ng chÆ°a thể có văn bản yêu cầu các DN giảm giá. Liên bá»™ sẽ tiếp tục theo dõi, ngay khi giá thế giá»›i giảm đủ để giá cÆ¡ sở trung bình trong 30 ngày thấp Ä‘i, có thể giảm giá, sẽ yêu cầu DN thá»±c hiện nghÄ©a vụ theo Ä‘úng tinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nÆ°á»›c, DN và người tiêu dùng.

Tuy nhiên, má»™t DN khác khẳng định vá»›i Tuổi Trẻ gần Ä‘ây Ä‘ã nhập lô hàng xăng về có lãi. Má»™t chuyên gia trong ngành nhận định vá»›i cách thức mua hàng theo chuyến của DN hiện nay, việc mua được lô hàng có lãi là hợp lý bởi giá xăng trong mười ngày qua luôn dao Ä‘á»™ng ở khoảng 84-85 USD/thùng, có lúc xuống dÆ°á»›i 82 USD/thùng. Theo công thức tính Ä‘ã được công khai, vá»›i giá xăng nhập khẩu 84 USD/thùng, DN Ä‘ã có thể hòa vốn.

Ông Bùi Ngọc Bảo cho rằng thời Ä‘iểm giá xăng dầu tăng cao trong tháng 4 Ä‘ã có đầu mối nhập khẩu không nhập hàng về bán. Bằng chứng là Ä‘ã có hiện tượng đại lý đổ về Petrolimex mua hàng tăng Ä‘á»™t biến. Vì thế có thể lý giải vì sao thời Ä‘iểm này có DN nhập hàng về bán và có lãi. “Bởi họ không có hàng tồn kho hoặc tồn kho ít nên hàng nhập về có được giá tốt và có lãi” - ông Bảo phân tích.

Tính lại việc sá»­ dụng quỹ bình ổn

Vẫn theo vị chuyên gia trên, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c không nên chỉ kiểm soát chi phí 600 đồng/lít trong công thức tính giá cÆ¡ sở bởi ngoài việc tính giá nhập khẩu theo thị trường Singapore, còn phải xác định các yếu tố tạo nên giá nhập khẩu khác nhÆ° chi phí bảo hiểm, vận chuyển... (gọi tắt là premium). Ngoài ra, việc sá»­ dụng vốn, khấu hao... cÅ©ng dẫn đến chi phí khác nhau ở má»—i DN. Xác định được các yếu tố này má»›i biết được DN lãi, lá»— thế nào.

Cho rằng vá»›i cách sá»­ dụng quỹ bình ổn giá hiện nay sẽ dẫn đến việc có DN không tiết kiệm mà tận dụng quỹ và Ä‘Æ°a lợi nhuận ra ngoài thông qua nhiều hình thức khác nhau nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây, má»™t số công ty Ä‘ã kiến nghị Bá»™ Tài chính Ä‘iều chỉnh lại quy định sá»­ dụng quỹ bình ổn giá. Theo các DN này, quy định trích ná»™p quỹ bình ổn nhÆ° hiện nay là 300 đồng/lít xăng, dầu thì cÅ©ng phải quy định rõ mức sá»­ dụng cụ thể là bao nhiêu chứ không nên cho “mức tối Ä‘a”. Bởi quy định nhÆ° vậy định kỳ sẽ phải có kiểm tra, quyết toán chi phí để duyệt và cắt xén việc sá»­ dụng không hợp lý. Trong giai Ä‘oạn trÆ°á»›c Ä‘ây khi phải dùng ngân sách nhà nÆ°á»›c để bù lá»—, Ä‘ã tạo những kẽ hở phát sinh tiêu cá»±c.

Theo kiến nghị của các công ty này, nếu quy định sá»­ dụng quỹ rõ ràng, cụ thể ở má»™t mức cố định trong từng thời kỳ cụ thể thì khi quyết toán việc trích ná»™p và sá»­ dụng sẽ rất Ä‘Æ¡n giản, tạo Ä‘á»™ng lá»±c cho DN kinh doanh có lãi, còn ngược lại DN sẽ buông cho lá»— và kê khống chi phí để chuyển thành lãi cho các công ty “sân sau”. Vá»›i cách thức bù lá»— trÆ°á»›c Ä‘ây, má»™t số DN sẽ dùng “chiêu” tăng cÆ°á»›c phí vận chuyển mà thá»±c chất những công ty vận chuyển kia là “sân sau” của họ. Tiền quyết toán bù lá»— của Nhà nÆ°á»›c chảy vào những công ty này.

Má»™t “chiêu” khác cÅ©ng Ä‘ã được nhận diện qua kinh nghiệm bù lá»— năm 2008 là chuyển kho lòng vòng để phát sinh chi phí. DN đầu mối thuê kho của khách hàng rồi chuyển hàng về kho Ä‘ó dÆ°á»›i hình thức gá»­i hàng, sau má»™t thời gian lại chuyển sang hàng bán và phải trả chi phí thuê kho. Khách hàng của DN đầu mối kia vừa được lợi chậm trả tiền hàng, vừa được thêm khoản thu. Ngoài ra, còn phát sinh các chi phí nhÆ° hao hụt vận chuyển, xuất nhập kho...

PhÆ°Æ¡ng án giảm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c, theo má»™t số DN, có thể được tính tá»›i khi giá nhập khẩu tiếp tục giảm và việc Ä‘iều hành sá»­ dụng quỹ bình ổn giá rõ ràng hÆ¡n.

tuoitre