Giá dầu trên thị trường thế giá»›i tiếp tục Ä‘à lao dốc xuống mức thấp nhất trong vòng hÆ¡n 5 năm qua, sau khi Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC) quyết định giữ nguyên sản lượng khai thác của nhóm nÆ°á»›c này, bất chấp tình trạng dÆ° thừa nguồn cung toàn cầu.

Nhận diện những tác Ä‘á»™ng

Đóng cá»­a phiên giao dịch cuối tuần qua, giá dầu thô của Hoa Kỳ chỉ còn ở mức 68,11USD/thùng, trong khi giá dầu Brent cÅ©ng chỉ ở mức 71,58USD/thùng. Vá»›i mức giảm 8% này, giá của 2 loại dầu thô chủ lá»±c của thị trường thế giá»›i cuối tuần qua Ä‘ã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 8-2009.

NhÆ° vậy, kể từ tháng 6 đến nay, giá loại nguyên liệu sống còn đối vá»›i mọi nền kinh tế Ä‘ã giảm xấp xỉ 34% và riêng trong tháng 11 giảm 13%. Nhiều chuyên gia Ä‘ã lên tiếng cảnh báo giá dầu Brent có thể giảm xuống mức 60USD/thùng nếu OPEC tiếp tục không cắt giảm sản lượng khai thác 30,66 triệu thùng/ngày nhÆ° hiện nay.

Giá xăng dầu giảm, trÆ°á»›c tiên lÄ©nh vá»±c vận tải được hưởng lợi rõ nhất, tiếp đến hàng loạt lÄ©nh vá»±c khác nhÆ° sản xuất phân bón, nhá»±a, khai thác tài nguyên, luyện kim, Ä‘ánh bắt thủy sản… cÅ©ng được lợi khi xăng dầu hiện chiếm từ 20-30% chi phí đầu vào.

Ngoài ra, giá xăng dầu giảm cÅ©ng sẽ giúp các há»™ gia Ä‘ình bá»›t được má»™t khoản chi tiêu không nhỏ cho việc Ä‘i lại hàng ngày, qua Ä‘ó sẽ kích thích tiêu dùng nhờ có khoản tiền dôi ra. Tuy nhiên, bên cạnh những Ä‘ánh giá tích cá»±c về việc giá xăng dầu giảm có lợi cho nhiều ngành sản xuất kinh doanh và nền kinh tế nÆ°á»›c nhà, cÅ©ng có không ít ý kiến lo ngại về nguy cÆ¡ giảm thu ngân sách, má»™t số DN trong lÄ©nh vá»±c dầu khí bị ảnh hưởng.

Theo Ä‘ó, giá dầu thô tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp tá»›i giá cả của má»™t số các loại hàng hóa nhÆ° cao su thiên nhiên (do ảnh hưởng của cao su nhân tạo có gốc dầu mỏ), xăng (được sản xuất từ dầu thô, condensate), khí thiên nhiên (sản phẩm được khai thác cùng dầu mỏ), khí hóa lỏng và phân bón urea (được sản xuất từ khí thiên nhiên và dầu mỏ).

Biểu hiện rõ nhất là thị trường chứng khoán Việt Nam Ä‘ã giảm Ä‘iểm mạnh sau quyết định của OPEC; đồng thời giá xăng dầu bán lẻ trong nÆ°á»›c cho đến nay cÅ©ng Ä‘ã giảm trên 20% và dá»± báo sẽ còn giảm tiếp. Ngoài ra,

Đặc biệt, trong bối cảnh dầu thô Ä‘óng góp tá»›i gần 1/4 số thu ngân sách hàng năm và việc xuất khẩu mang về má»™t lượng ngoại tệ không nhỏ đảm bảo cân đối cán cân thÆ°Æ¡ng mại, việc giá dầu giảm khiến nhiều người lo ngại sẽ ảnh hưởng đến ngân sách, đến cân đối vÄ© mô và tăng trưởng kinh tế.

Ngoài ra, hàng năm chúng ta cÅ©ng phải nhập về má»™t lượng không nhỏ xăng dầu thành phẩm và chỉ riêng mặt hàng xăng hiện chịu thuế suất nhập khẩu 20%, số thuế thu được cÅ©ng không nhỏ. Vì vậy, việc giảm giá xăng dầu má»™t lần nữa lại làm giảm thu cho ngân sách ở khâu nhập khẩu. Điều này có tác Ä‘á»™ng Ä‘áng kể tá»›i kế hoạch chi ngân sách, đặc biệt là chi cho đầu tÆ° phát triển, chi thường xuyên và chi há»— trợ cho những đối tượng chính sách.

Kịch bản ứng phó

Xăng dầu là mặt hàng nguyên nhiên liệu chiến lược, có vai trò hết sức quan trọng đối vá»›i nền kinh tế. Nó tác Ä‘á»™ng đến rất nhiều ngành nghề sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân. Đặc biệt vá»›i Việt Nam, chúng ta phải nhập khẩu trên 70% xăng dầu cho nhu cầu tiêu thụ trong nÆ°á»›c, vì thế giá xăng dầu ná»™i địa phụ thuá»™c rất lá»›n vào thị trường xăng dầu thế giá»›i.

Bên cạnh Ä‘ó, việc há»™i nhập ngày càng sâu rá»™ng vào kinh tế thế giá»›i khiến sá»± hòa đồng giữa thị trường trong nÆ°á»›c và thế giá»›i là Ä‘iều tất yếu. Xăng dầu lại là mặt hàng hết sức nhạy cảm, yếu tố chính trị có tác Ä‘á»™ng rất lá»›n đến sá»± tăng giảm.

Theo phân tích của GS.TS Lê VÅ© Nam, Trường Đại học Kinh tế - Luật TPHCM, kể từ ngày 1-11 năm nay, giá gas bán lẻ đồng loạt giảm 40.000 đồng/bình 12kg và việc giá xăng dầu giảm mạnh liên tiếp thời gian qua cÅ©ng là tác nhân quan trọng kéo theo hàng loạt các mặt hàng và dịch vụ giảm giá, ảnh hưởng trá»±c tiếp đến việc CPI trong tháng 11 giảm 0,27%.

NhÆ° vậy, có thể thấy nguyên nhân cÆ¡ bản của việc CPI tháng 11 giảm là có sá»± Ä‘óng góp quan trọng của yếu tố giá gas và xăng dầu do ảnh hưởng của thị trường thế giá»›i. Có nghÄ©a CPI giảm lần này chÆ°a thật sá»± phản ánh má»™t cách rõ ràng dấu hiệu của sức mua trong nền kinh tế sụt giảm vì hiện nay lượng tiền trong nền kinh tế không thiếu.

Giá xăng dầu giảm sẽ tác Ä‘á»™ng mạnh đến kinh tế nÆ°á»›c ta.

TrÆ°á»›c tình hình trên, theo Bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng, Việt Nam Ä‘ang xây dá»±ng 2 kịch bản ứng phó vá»›i diá»…n biến phức tạp của giá dầu thô thế giá»›i, để làm sao khai thác dầu đạt hiệu quả cao nhất. Kịch bản 1: Tăng cường khâu dá»± trữ dầu thô. Hiện nay Chính phủ Ä‘ã chỉ đạo thá»±c hiện dá»± trữ, để khi nào giá xuống thấp tạm trữ lại, chÆ°a xuất hết, khi nào giá cao hÆ¡n lại xuất.

Đó là cách vừa đảm bảo an ninh năng lượng, vừa ứng phó vá»›i biến Ä‘á»™ng bất lợi của giá dầu. Kịch bản 2: Tăng cường công tác nghiên cứu dá»± báo để Ä‘iều chỉnh kế hoạch khai thác. Theo Ä‘ó, không tiến hành khai thác đều trong năm mà căn cứ diá»…n biến và dá»± báo, lúc có lợi sẽ tăng khai thác, khi nào giá bất lợi giảm sản lượng. Đó là cách má»™t số nÆ°á»›c Ä‘ang làm, nhÆ°ng để làm được Ä‘iều này phải dá»± báo tÆ°Æ¡ng đối chính xác diá»…n biến cung cầu và giá dầu thế giá»›i.

Nguồn tin: Saigondautu