Đó là nhận định của ông Nguyá»…n Đức Thành - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế và chính sách ĐH Kinh tế - ĐH Quốc gia Hà Ná»™i về hệ quả của việc tăng tá»· giá  vừa qua.

Quyết định Ä‘iều chỉnh tá»· giá ngày 11/2 của Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c nhằm Ä‘Æ°a tá»· giá chính thức gần hÆ¡n vá»›i tá»· giá trên thị trường tá»± do, nhÆ°ng sau 1 tuần có hiệu lá»±c, tá»· giá trên thị trường tá»± do vẫn tăng mạnh, cụ thể Ä‘ã lên 22.000 đồng/USD. ThÆ°a ông, vì sao lại nhÆ° vậy?

Ông Nguyá»…n Đức Thành. áº¢nh: N.Y

Vấn đề này do tâm lý. Chúng ta phá giá mãi làm người ta có tÆ° tưởng đồng tiền Việt cÅ©ng sẽ tăng mãi, nhÆ°ng tiền Việt tăng hay không phụ thuá»™c vào cung cầu ngoại tệ thá»±c sá»± năm Ä‘ó. 

Cung cầu ngoại tệ năm nay khan hiếm, do Ä‘ó giá Ä‘ô la chính thức và ngoài chợ Ä‘en cách xa nhau, gây méo mó và thiệt hại cho hệ thống ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại. 

Việc Ä‘iều chỉnh tá»· giá lần này có ảnh hưởng lá»›n nhất đến mặt hàng nào?

Giá xăng dầu vì mặt hàng này phụ thuá»™c chặt chẽ vào giá thế giá»›i. TrÆ°á»›c Ä‘ây khi Nhà nÆ°á»›c giữ tá»· giá thấp là má»™t hình thức há»— trợ cho việc nhập khẩu xăng dầu. Bây giờ nâng tá»· giá lên, tức là xóa bỏ há»— trợ. 

Trong thời gian tá»›i, nếu các biến Ä‘á»™ng của Trung Đông và Bắc Phi còn tiếp diá»…n, giá dầu sẽ tăng tiếp, do vậy việc giữ giá xăng dầu không còn ý nghÄ©a.

Năm nay Ä‘iều chỉnh yếu tố cÆ¡ bản nhÆ°: Ä‘iện, xăng,…thá»±c chất là để thả nổi thị trường. NhÆ°ng thả hay không thả chÆ°a quan trọng, mà phải tạo lập thị trường cho mặt hàng Ä‘ó. Ở nÆ°á»›c ta hiện nay xăng dầu Ä‘ã thá»±c sá»± có thị trường chÆ°a khi mà tính Ä‘á»™c quyền vẫn khá rõ ràng?

Cho phát triển theo giá thị trường nhÆ°ng chÆ°a có thị trường thì chỉ thiệt thòi cho người dân vì núp dÆ°á»›i danh nghÄ©a thị trường nhÆ°ng giá vẫn do 1 “ông” quyết định. Về lâu về dài cải cách giá là Ä‘úng, nhÆ°ng trÆ°á»›c hết phải tạo thị trường, nhiều doanh nghiệp cạnh tranh nhau thì giá má»›i Ä‘ó má»›i có ý nghÄ©a. 

NhÆ° vậy, có khả năng má»™t mặt bằng giá má»›i sẽ được hình thành khi giá các yếu tố cÆ¡ bản này được Ä‘iều chỉnh không, thÆ°a ông?

Chắc chắn sẽ được thiết lập trong vài tháng tá»›i, đặc biệt là sau tháng 5 khi mức lÆ°Æ¡ng cÆ¡ bản được Ä‘iều chỉnh. 

Vá»›i mức Ä‘iều chỉnh tá»· giá 9,3% nhÆ° vừa qua, liệu mục tiêu kiềm chế lạm phát không quá 7% của Chính phủ có khả thi?

Lần Ä‘iều chỉnh này mang tính bị Ä‘á»™ng vì nhiều năm nay chÆ°a bao giờ Ä‘iều chỉnh mạnh nhÆ° thế. Do khoảng cách lá»›n, nên có thể gây méo mó lá»›n, tăng áp lá»±c lên phát.

Tôi nghÄ© mục tiêu đề ra không đạt được, muốn đạt thì phải dùng các biện pháp rất mạnh. NhÆ°ng làm thế nào để thá»±c hiện được các biện pháp mạnh khi nền kinh tế Ä‘ã phải chịu áp lá»±c quá lá»›n của chính sách và dÆ° địa chính sách thì không còn nhiều. Năm 2009, chúng ta Ä‘ã sá»­ dụng gần hết dÆ° địa của chính sách tài khóa. Năm 2010, chúng ta sá»­ dụng nốt dÆ° địa của chính sách tiền tệ. Vì vậy, năm 2011 gần nhÆ° không còn dÆ° địa của các công cụ tài chính.

Đợt Ä‘iều chỉnh tá»· giá lần này, nhiều doanh nghiệp cho rằng “nhầm đối tượng” vì VN nhập siêu lá»›n từ Trung Quốc. Ông có cho rằng chúng ta nhầm không?

VN nhập siêu từ Trung Quốc lá»›n nhÆ°ng giao dịch chủ yếu vẫn bằng đồng Ä‘ô la. Đúng là Trung Quốc Ä‘ang muốn quốc tế hóa đồng nhân dân tệ nhÆ°ng chÆ°a tập trung vào VN. Các gói thầu lá»›n vẫn hạch toán bằng Ä‘ô la, thanh toán bằng nhân tệ thường là buôn bán nhỏ lẻ qua đường biên mậu.