Ngành công nghiệp hạ nguồn gần đây đang ngày càng thu hút sự chú ý, khi các tổ chức dự báo về cơ bản cảnh báo các nhà máy lọc dầu phải chuẩn bị ứng phó với việc giảm nhu cầu nhiên liệu và tập trung mới vào hóa dầu như là nguồn thu chính.
Trên thực tế, những cảnh báo này không phải là mới. Trong nhiều năm qua, đây là dự báo mặc định đối với ngành lọc dầu trong bối cảnh chính phủ các nước và các nhà hoạt động ủng hộ việc tăng cường chuyển đổi năng lượng. Lập luận cho rằng, khi quá trình chuyển đổi tăng tốc, các nhà máy lọc dầu sẽ có ít lựa chọn ngoài việc dựa nhiều hơn vào hóa dầu vì xe điện sẽ làm giảm nhu cầu xăng, trong khi năng lượng gió và mặt trời thay thế khí đốt như nhiên liệu phát điện.
Tuy nhiên, cho đến nay, thực tế đã không như mong đợi. Như người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Vitol gần đây đã phát biểu, “Tốc độ chuyển đổi năng lượng trong dầu mỏ và trong ngành giao thông vận tải không như mong đợi, đồng thời, việc thiếu đầu tư vào ngành này không dẫn đến tình trạng thiếu nguồn cung như mong đợi”.
Tăng trưởng doanh số bán xe điện đang chậm lại, đặc biệt là ở Hoa Kỳ, đồng thời việc bổ sung năng lượng gió và năng lượng mặt trời cũng đang chậm lại do lạm phát chi phí và ở một số nơi, nhu cầu yếu hơn hoặc vấp phải sự phản đối của cộng đồng địa phương. Tuy nhiên, vẫn hiện diện những dự báo cảnh báo.
Thông tin mới nhất đến từ Wood Mackenzie, người tuyên bố rằng “Khi quá trình chuyển đổi năng lượng diễn ra, các nhà máy lọc dầu phải đối mặt với một cuộc chiến sinh tồn ngày càng cao theo thuyết Darwin”. Trong báo cáo của mình, công ty tư vấn này cho biết tính linh hoạt và sự tích hợp của sản xuất lọc dầu và hóa dầu sẽ rất quan trọng đối với ngành công nghiệp hạ nguồn trong tương lai.
Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của hóa dầu trong dài hạn với giả định rằng quá trình chuyển đổi sẽ tăng tốc và nhu cầu nhiên liệu sẽ giảm. Quả thực, dự đoán này phù hợp với hầu như tất cả các dự báo về tương lai của ngành lọc dầu: khi quá trình chuyển đổi sang điện làm giảm nhu cầu về nhiên liệu, ngành này sẽ phải dựa vào hóa dầu để tồn tại.
Không giống như nhu cầu về nhiên liệu, những dự báo này chỉ ra rằng, nhu cầu về hóa dầu có cơ hội tồn tại lâu dài khá tốt nhờ tính linh hoạt trong ứng dụng của chúng trong các ngành công nghiệp. Hóa dầu cùng với nhiên liệu sinh học sẽ là tương lai của ngành công nghiệp lọc dầu.
Tuy nhiên, dữ liệu về nhu cầu cho thấy tốt nhất không nên hoàn toàn tin tưởng vào những dự báo này. Ví dụ, vào tháng 7 năm nay, Reuters lưu ý rằng Cơ quan Thông tin Năng lượng đã nhiều lần dự báo nhu cầu xăng giảm nhưng sau đó phải điều chỉnh lại điều đó thành tăng trưởng nhu cầu.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng việc dự đoán nhu cầu xăng sẽ đi đến đâu trong bất kỳ khoảng thời gian nhất định nào thực sự khó thực hiện do có nhiều yếu tố tương tác lẫn nhau để xác định sự đổi hướng.
Tuy nhiên, theo nguyên tắc chung, khi giá thấp hơn, nhu cầu sẽ tăng lên và khi giá cao hơn, nhu cầu sẽ yếu đi. Tất nhiên, đại dịch đã để lại dấu ấn trên thị trường nhiên liệu, với việc kết hợp làm tại nhà với lên văn phòng vốn đã trở nên phổ biến trong thời gian đóng cửa vẫn là sự lựa chọn của nhiều người. Nhu cầu nhiên liệu có thể sẽ không quay trở lại, thúc đẩy dự báo rằng nhu cầu xăng, ít nhất là ở Mỹ, đạt đỉnh vào năm 2018.
Thực tế, nhu cầu xăng hiện nay tại nền kinh tế lớn nhất thế giới thấp hơn rõ rệt so với mức trung bình 9,33 triệu thùng/ngày được ghi nhận vào năm 2018 nhưng không đến mức đáng kể khiến các nhà máy lọc dầu lo lắng về triển vọng dài hạn của họ. Trên thực tế, dữ liệu thống kê cho thấy nhu cầu dầu phần lớn đã phục hồi sau đợt suy thoái do đại dịch ngay cả khi nó không bao giờ trở lại được như mức trước đại dịch nữa.
Theo các nhà phân tích của Wood Mackenzie, việc chú trọng nhiều hơn vào hóa dầu sẽ làm giảm khả năng các nhà máy lọc dầu phải đối mặt với các biện pháp cứng rắn của chính phủ đối với khí thải carbon: báo cáo lưu ý rằng hóa dầu không dễ cháy, có nghĩa là lượng phát thải Phạm vi 3 của chúng thấp hơn so với nhiên liệu cho động cơ đốt trong (ICE).
Tuy nhiên, cả báo cáo này và nhiều báo cáo khác đều cho rằng việc áp dụng xe điện sẽ là một đường cong tuyến tính hướng lên trên. Điều này dường như không xảy ra, ngoại trừ ở Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay cả ở Trung Quốc, doanh số bán xe điện đang chậm lại, làm dấy lên nghi ngờ về tiềm năng của ô tô điện có thể thay thế hoàn toàn xe ICE vào thời điểm này, ngay cả khi có trợ cấp hào phóng của chính phủ.
Tất nhiên, có thể đưa ra lập luận rằng sự sụt giảm doanh số bán xe điện này chỉ đang trì hoãn điều không thể tránh khỏi đối với các nhà máy lọc dầu và sớm hay muộn, họ cũng sẽ cần phải bắt đầu lập kế hoạch cho một tương lai trong đó việc bán nhiên liệu sẽ chiếm một phần nhỏ hơn nhiều trong hoạt động kinh doanh của mình so với hóa dầu.
Mặt khác, vài năm trước, Bloomberg dự đoán công suất lọc dầu mới của Trung Quốc đang dư thừa so với nhu cầu và sẽ trở thành tài sản bị mắc kẹt vì nhu cầu nhiên liệu dự kiến sẽ đạt đỉnh vào năm 2025. Thay vào đó, Trung Quốc hiện là nước xuất khẩu nhiên liệu quan trọng, đặc biệt là sang châu Âu. nơi một số nhà máy lọc dầu đóng cửa trong thời kỳ đại dịch.
Quả thực, công suất lọc dầu “dư thừa” đó đã khiến Reuters hồi tháng 10 đưa ra gợi ý rằng Trung Quốc sẽ cứu phương Tây khỏi tình trạng thiếu nhiên liệu trong mùa đông này nhờ vào công suất lọc dầu của nước này. Về cơ bản, trong khi ở châu Âu và các nhà máy lọc dầu của Mỹ đã ngừng hoạt động hoặc chuyển đổi thành các nhà máy nhiên liệu sinh học, Trung Quốc đang xây dựng thêm nhiều nhà máy như vậy. Tình hình hiện tại cho thấy thị trường Trung Quốc đang đi đúng hướng - đồng thời là thị trường xe điện lớn nhất thế giới vào thời điểm đó.
Việc dự đoán tương lai lâu dài của bất kỳ ngành nào là một nhiệm vụ khó khăn. Có quá nhiều ẩn số để có thể cung cấp cái nhìn thoáng qua đáng tin cậy về một thế giới trong nhiều thập kỷ kể từ bây giờ. Tuy nhiên, nhiệm vụ này có vẻ đặc biệt khó nhằn khi nói đến ngành năng lượng. Những dự đoán này có xu hướng dựa trên những giả định được coi là gần như chắc chắn – cho đến khi chúng không bao giờ thành hiện thực. Có lẽ cách hành động tốt nhất đối với các nhà máy lọc dầu là không vội vàng đón đầu trước những thay đổi về nhu cầu mà quá trình chuyển đổi có thể gây ra.
Nguồn tin: xangdau.net
