Nhà xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới, Ả-rập Xê-út, đang phải trả giá về mặt kinh tế cho việc cắt giảm sản lượng dầu, đặc biệt nếu giá dầu không tăng đáng kể trong nửa cuối năm nay.

Các nhà phân tích cho biết những nỗ lực của Ả Rập Xê Út để hỗ trợ giá dầu bằng việc cắt giảm sản lượng lớn sẽ làm chậm lại nền kinh tế nước này, thậm chí có thể bị thu hẹp trong năm nay và trở thành một trong những nền kinh tế hoạt động kém nhất trong G20, từ nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong nhóm này vào năm ngoái.

Trong tháng này và tháng tới, Ả-rập Xê-út sẽ bơm khoảng 9 triệu thùng dầu thô mỗi ngày - một trong những mức thấp nhất trong thập kỷ qua.

Ả Rập Saudi cho biết vào đầu tháng 6 rằng họ sẽ tự nguyện giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày trong tháng 7 xuống còn khoảng 9 triệu thùng/ngày. Tuần trước, Saudi cũng đã thông báo gia hạn thời gian cắt giảm sang tháng 8.

Mức sản xuất trong tháng 7 và tháng 8 sẽ thấp hơn 1,5 triệu thùng/ngày so với mức 10,5 triệu thùng/ngày mà Vương quốc này đã bơm trong hầu hết năm 2022 khi nền kinh tế nước này tăng trưởng gần 9%, và ngân sách đạt thặng dư lần đầu tiên trong một thập kỷ.

Với giá dầu không thể tăng lên 80 đô la một thùng - mức giá ước tính để cân bằng ngân sách của Ả Rập Xê Út - nền kinh tế dầu mỏ sẽ chậm lại và đè nặng lên nền tài chính của Ả Rập Xê Út. Tăng trưởng kinh tế phi dầu mỏ dự kiến sẽ vẫn mạnh mẽ trong năm nay. Nhưng tỷ trọng lớn của dầu trong doanh thu xuất khẩu sẽ gây sức ép lên nền kinh tế cũng như nguồn thu ngân sách.

Nền kinh tế Ả Rập Xê Út dự kiến sẽ giảm 0,1% vào năm 2023 nếu Vương quốc này dỡ bỏ việc cắt giảm tự nguyện vào tháng 9. Nhưng nếu Ả Rập Xê Út tiếp tục thúc đẩy thắt chặt thị trường bằng cách duy trì cắt giảm vào cuối năm nay, thì nền kinh tế năm 2023 sẽ giảm 1%, theo các ước tính từ Bloomberg Economics.

Để so sánh, Ả Rập Saudi là nền kinh tế G20 tăng trưởng nhanh nhất vào năm 2022, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết vào tháng trước, ngay sau khi nhà sản xuất hàng đầu của OPEC cho biết họ sẽ đơn phương giảm sản lượng dầu trong tháng Bảy.

Năm ngoái, "Tổng tăng trưởng đạt 8,7%, phản ánh sản lượng dầu mỏ cao và tăng trưởng GDP phi dầu mỏ 4,8% nhờ tiêu dùng cá nhân và đầu tư tư nhân phi dầu mỏ tăng mạnh, bao gồm các siêu dự án," IMF cho biết.

Thặng dư năm ngoái - được thúc đẩy bởi sản lượng và giá dầu cao - cho phép Vương quốc này đầu tư lớn vào các dự án trong tương lai nhằm đa dạng hóa nền kinh tế khỏi dầu mỏ, kể cả NEOM, dự án hàng đầu trong tương lai của Thái tử Mohammed bin Salman.

Việc cắt giảm của OPEC+ được công bố vào tháng 4 dự kiến sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Ả Rập Xê Út xuống 2,1% trong năm nay, từ mức tăng trưởng 3,1% mà IMF đưa ra trong các dự báo kinh tế tháng 5 cho các nền kinh tế Trung Đông.

Vào đầu tháng 5, IMF cho biết Ả Rập Saudi cần giá dầu ở mức 80,9 USD/thùng để cân bằng ngân sách trong năm nay.

Nhưng ước tính đó dựa trên sản lượng dầu của Saudi là 10,5 triệu thùng/ngày và không tính tới chi tiêu cho các dự án lớn. Ở mức sản xuất dầu hiện tại và cùng mức chi tiêu cho các dự án, giá dầu hòa vốn của Vương quốc này tăng lên 95 USD/thùng, Bloomberg Economics ước tính.

Doanh thu và sản lượng dầu thấp hơn đã dẫn đến tăng trưởng chậm hơn trong nền kinh tế của Ả Rập Saudi trong năm nay.

Trong quý đầu tiên của năm 2023, nền kinh tế của Ả Rập Saudi đã giảm tốc độ tăng trưởng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn một chút so với ước tính sơ bộ là 3,9%, ngân hàng Emirates NBD cho biết trong một bài bình luận vào tháng trước.

Ngân hàng lưu ý: "Trên cơ sở điều chỉnh theo mùa, sản lượng thực tế giảm 1,4% so với quý trước đó, phần lớn là do sản lượng dầu thô và khí đốt tự nhiên giảm".

Tăng trưởng phi dầu mỏ vẫn mạnh trong Q1, được thúc đẩy bởi chi tiêu của chính phủ.

Khatija Haque, Trưởng phòng Nghiên cứu & Nhà kinh tế trưởng tại Emirates NBD cho biết, nếu Saudis tiếp tục cắt giảm hiện tại cho đến cuối năm nay, nền kinh tế sẽ bị thu hẹp.

"Trong kịch bản này, sản lượng dầu tổng thể của vương quốc sẽ thấp hơn gần 9% so với năm 2022, khiến tăng trưởng GDP toàn phần giảm xuống 0,5% ngay cả khi chúng tôi kỳ vọng các lĩnh vực phi dầu mỏ sẽ đạt mức tăng trưởng mạnh mẽ 4,8%", chuyên gia kinh tế cho biết thêm.

Lực cản đối với nền kinh tế từ việc cắt giảm sản lượng cho đến việc vẫn còn phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ. Khi Fitch nâng xếp hạng của Ả Rập Xê Út vào tháng 4, với lý do vị thế tài chính mạnh mẽ và dự trữ ngoại hối "đáng gờm" của Vương quốc này, tổ chức này đã cảnh báo rằng sự phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ vẫn là một điểm yếu trong xếp hạng của nền kinh tế Ả Rập Xê Út, bên cạnh các chỉ số quản trị yếu kém của Ngân hàng Thế giới và khả năng dễ bị ảnh hưởng bởi những cú sốc địa chính trị.

Nguồn tin: xangdau.net