PetroTimes: ThÆ°a ông, ông có cảm nhận gì khi nghe tin Tập Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan (PTT) sẽ đầu tÆ° má»™t nhà máy lọc dầu vá»›i vốn đầu tÆ° lên tá»›i 27 tỉ USD tại Bình Định?

TS Nguyá»…n Đông Hải: Má»›i nghe thì mừng vì Ä‘ó là tiền của nÆ°á»›c ngoài. Khi đất nÆ°á»›c ta còn hạn chế vốn đầu đầu tÆ° phát triển kinh tế, đặc biệt ngoại tệ, thì có nÆ°á»›c bỏ chừng ấy tiền đầu tÆ° vào Việt Nam là rất mừng. NhÆ°ng nhìn tổng thể, không phải má»™t nÆ°á»›c cờ mà toàn ván cờ thì Ä‘iều Ä‘ó cần phải suy nghÄ©.

Thứ nhất, chủ đầu tÆ° dá»± án là má»™t tập Ä‘oàn của Thái Lan. Tuy Thái Lan là má»™t nÆ°á»›c phát triển ở tầm cao hÆ¡n Việt Nam nhÆ°ng họ không hề nằm trong top đầu các quốc gia về lọc hóa dầu. Nếu nhà đầu tÆ° là Nhật Bản-má»™t nÆ°á»›c có ngành lọc hóa dầu hàng đầu thế giá»›i thì tôi thấy yên tâm hÆ¡n.

Thứ hai, dá»±a theo quy hoạch trung hạn của ngành dầu khí đến năm 2025, chúng ta Ä‘ã có nhà máy lọc dầu Dung Quất (công suất 6,5 triệu tấn/năm, dá»± kiến nâng lên 10 triệu tấn/năm), rồi dá»± án Khu liên hợp lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n-Thanh Hóa (công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm), tiếp tục nghiên cứu đầu tÆ° Nhà máy lọc dầu Long SÆ¡n (9 triệu tấn dầu/năm). Nếu tính cả dá»± án nhà máy lọc dầu VÅ©ng Rô ở Phú Yên (công suất 8 triệu tấn dầu thô/năm), tổng công suất 4 nhà máy này Ä‘ã là khoảng 40 triệu tấn dầu, đủ khả năng cung cấp sản phẩm phục vụ trong nÆ°á»›c và góp má»™t phần xuất khẩu.

Việc thêm má»™t dá»± án có công suất gấp 5 lần nhà máy lọc dầu Dung Quất (công suất khoảng 30 triệu tấn dầu thô/năm) có thể làm đảo lá»™n toàn bá»™ "ván cờ" quy hoạch của ngành dầu khí Việt Nam.

Thứ ba, Ä‘ối tác "mạnh dạn" bỏ ra số vốn đầu tÆ° lá»›n gần 27 tỉ USD, họ sẽ phải Ä‘òi hỏi được đổi lại những phần Æ°u Ä‘ãi tÆ°Æ¡ng xứng nhÆ°: các loại thuế phí nhập- xuất dầu thô và sản phẩm cÅ©ng nhÆ° các quyền lợi "khi sá»± Ä‘ã rồi" trong những khâu liên quan khác nhÆ° làm bãi thải, Ä‘ê chắn sóng...

Thứ tÆ°, nguồn năng lượng hóa thạch Ä‘ang đứng trÆ°á»›c sá»± sụt giảm về nguồn cung. Sản lượng dầu thế giá»›i ngày càng giảm. Các nÆ°á»›c phát triển Ä‘ã không xây dá»±ng thêm nhà máy lọc dầu để nhường đất Ä‘ai cho các dá»± án phát triển khác. Sá»± cạn kiệt nguồn năng lượng hóa thạch đặt thế giá»›i trÆ°á»›c nhu cầu phải tìm nguồn năng lượng thay thế. Việc có thêm nhà máy lọc dầu lá»›n nhÆ° vậy đặt ra hoài nghi về khả năng Việt Nam có nguy cÆ¡ biến thành bãi thải công nghệ lọc dầu từ các nÆ°á»›c.

Thứ năm, vấn đề kinh tế hiện nay phải đặt trên nền tảng của địa chính trị, đặt địa chính trị trên nền tảng của viá»…n cảnh lâu dài. Trong bối cảnh tình hình hiện nay, chúng ta cÅ©ng không loại trừ má»™t “cái bóng khổng lồ” phía sau Tập Ä‘oàn Dầu khí Thái Lan.

PetroTimes: Vậy quan Ä‘iểm của ông đồng ý hay phản đối dá»± án này?

TS Nguyá»…n Đông Hải: Chúng ta không phản đối dá»± án này. Ai đầu tÆ° vào Việt Nam tôi cÅ©ng ủng há»™ chứ không phải khép kín. NhÆ°ng có mảng kinh tế ta ủng há»™, có mảng kinh tế ta hạn chế, có mảng ta từ chối. Vá»›i dá»± án này, tôi chọn phÆ°Æ¡ng án hạn chế chứ không phản đối.

Hạn chế ở chá»— Chính phủ, các bá»™ ngành, địa phÆ°Æ¡ng cần xem cân đối về mặt cung cầu, quy hoạch lọc hóa dầu có đảm bảo hay không.

Đối tác Ä‘ó mạnh về lÄ©nh vá»±c Ä‘ó không, mạnh ở Ä‘iểm nào? KÄ© thuật hay vốn hay “quan hệ đấu lÆ°ng”, tức làm ăn lâu dài vá»›i nhau. Ngoài ra, phải xem xét địa chính trị của vị trí Ä‘ó. Má»™t dá»± án kinh tế lá»›n phải cân Ä‘o các yếu tố Ä‘ó.

PetroTimes: Vậy theo ông vì sao PTT lại chọn Việt Nam để đầu tÆ° nhà máy lọc dầu lá»›n nhÆ° vậy?

TS Nguyá»…n Đông Hải: Xét về tiềm năng, xét trên mặt kinh tế và cả địa chính trị, Việt Nam tuy còn kém về kinh tế nhÆ°ng về mặt lâu dài, 20 năm nữa, Việt Nam nếu biết thay đổi sẽ phát triển rất mạnh. Nhà máy của PTT nếu được đầu tÆ° khoảng 7 - 8 năm nữa sẽ cho ra sản phẩm đầu tiên. Má»—i năm dân số Việt Nam tăng thêm khoảng 1 triệu người. NhÆ° vậy trong vòng 10 năm nữa dân số Việt Nam sẽ trên 100 triệu dân. Cùng vá»›i số dân Ä‘ông và kinh tế phát triển mạnh mẽ, vị trí của Việt Nam trong ASEAN sẽ là Ä‘áng kể, nhất là về mặt lâu dài. Cho nên PTT sẽ thu được nhiều lợi nhuận từ Ä‘iều này nên họ chọn Việt Nam để đầu tÆ°.

 

Nguồn tin: (PetroTimes)