Kể từ khi xâm lược Ukraine, Moscow đã hai lần ngăn chặn việc xuất khẩu dầu của Kazakhstan qua lãnh thổ của mình. Đây có phải là sự trả đũa cho việc Kazakhstan từ chối ủng hộ cuộc chiến? Hay chỉ là một nỗ lực nhằm nâng giá trị dầu thô của chính Nga?
Dù thế nào thì Bắc Kinh cũng không thích điều đó. Chính phủ Trung Quốc đã phát đi tín hiệu sẽ không chấp nhận việc Nga can thiệp vào xuất khẩu dầu của Kazakhstan, đồng thời lặng lẽ khiển trách Moscow về các lệnh phong tỏa.
Kazakhstan chỉ bơm gần 2 triệu thùng mỗi ngày, chiếm khoảng 2% sản lượng dầu toàn cầu. Gần 80% được xuất khẩu sang thị trường thế giới thông qua đường ống Caspian Pipeline Consortium (CPC) nối các mỏ dầu lớn ở nước này với cảng Novorossiysk nằm trên Biển Đen thuộc Nga.
Điều này tạo ra đòn bẩy cho Moscow.
Vào ngày 22 tháng 3, các nhà chức trách Nga tuyên bố hai trong số ba cơ sở bốc xếp tại Novorossiysk đã bị hư hại do một cơn bão. Trên thực tế, Moscow gần như chắc chắn đã tạo ra một cái cớ để giảm nguồn cung toàn cầu, làm tăng giá dầu để gây áp lực buộc phương Tây nới lỏng các biện pháp trừng phạt, và ủng hộ ứng cử viên ưu ái của Điện Kremlin trong cuộc bầu cử Tổng thống Pháp. CPC đã khôi phục xuất khẩu hoàn toàn sau một tháng.
Sau đó, vào ngày 6 tháng 7, một tòa án Nga đã ra lệnh cho CPC đình chỉ hoạt động trong 30 ngày, với lý do lo ngại về môi trường. Tuy nhiên, sự gián đoạn này đã bị hạn chế, khi một tòa án cấp cao hơn đã ra phán quyết vào ngày 11 tháng 7 để khôi phục hoạt động và đưa ra một khoản phạt danh nghĩa.
Cả hai lần, giá dầu đều tăng vọt.
Mặc dù Điện Kremlin không sợ Kazakhstan, nhưng họ lại cần Bắc Kinh. Và Trung Quốc có những lợi ích kinh tế đáng kể ở Kazakhstan, cửa ngõ của Sáng kiến Vành đai và Con đường về cơ sở hạ tầng giao thông vận tải toàn cầu. Các công ty Trung Quốc là những người đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp dầu khí của Kazakhstan. Mặc dù một lượng nhỏ dầu thô của Kazakhstan được vận chuyển đến Trung Quốc, nhưng Trung Quốc quan tâm đến việc họ tiếp cận thị trường toàn cầu; nếu không có những lô hàng này, giá dầu sẽ tăng, nhu cầu tiêu dùng hàng hóa trên toàn cầu sẽ suy yếu, và tăng trưởng theo định hướng xuất khẩu của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng. Xét cho cùng, cả ba nhánh hiện tại của đường ống dẫn khí đốt Trung Á-Trung Quốc đều đi qua Kazakhstan, cung cấp nguồn năng lượng quan trọng. Khi nền kinh tế Trung Quốc đang chậm lại, một phần là do giá năng lượng cao hơn, Bắc Kinh cần Kazakhstan xuất khẩu mọi giọt dầu có thể.
Mặc dù Bắc Kinh không muốn công khai đoạn tuyệt với Matxcơva, nhưng CHND Trung Hoa đã cảnh báo một cách khéo léo với Matxcơva về việc xâm nhập quá sâu vào các thị trường dầu mỏ thế giới. Ba ngày sau khi CPC lần đầu tiên bị đóng cửa, Sinopec đã tạm dừng một khoản đầu tư lớn vào Nga.
Cùng ngày hôm đó, Bloomberg đưa tin các công ty và quan chức chính phủ Trung Quốc đang “gấp rút” học cách tuân thủ các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga, trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo các công ty năng lượng quốc doanh tránh bất kỳ vụ mua bán “vội vàng” nào có thể dẫn đến rủi ro dính lệnh trừng phạt thứ cấp. Ngoài ra, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc đã đăng tải lại lịch sử khí đốt tự nhiên ở Bắc Kinh, nêu chi tiết về mạng lưới Đường ống dẫn khí đốt Trung Á-Trung Quốc nhưng rõ ràng là bỏ qua đường ống Power of Siberia trị giá 55 tỷ USD, mở cửa vào năm 2019.
Khi nền kinh tế toàn cầu phải đối mặt với lạm phát và tăng trưởng chậm lại, và Trung Quốc phải đối mặt với hậu quả của việc phong tỏa do COVID đang diễn ra, Bắc Kinh có rất ít khả năng chịu đựng những gián đoạn kinh tế tiếp theo. Những hạn chế hơn nữa của Nga đối với xuất khẩu của CPC sẽ là một sự phân tâm không mong muốn đối với Chủ tịch Tập Cận Bình khi ông đang tìm kiếm nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có tiền lệ tại Đại hội Đảng Cộng sản sắp diễn ra vào cuối năm nay.
Bắc Kinh không đứng về phía phương Tây trong cuộc xung đột Ukraine. Tuy nhiên, ngay cả khi căng thẳng về Đài Loan đe dọa sự hợp tác, các nhà hoạch định chính sách ở Trung Quốc và phương Tây nên thấy rằng họ có lợi ích chung trong việc duy trì dòng chảy dầu của Kazakhstan nếu Nga ngừng xuất khẩu một lần nữa.
Nguồn tin: xangdau.net
