Mối quan hệ ngày càng khăng khít hơn giữa Trung Quốc và Nga, cùng với việc Trung Quốc thúc đẩy làm cho đồng tiền của mình xuất hiện nhiều hơn trên thị trường toàn cầu đang thách thức sự thống trị của đồng đô la dầu mỏ (petrodollar).
Đồng đô la Mỹ, đồng tiền được lựa chọn trong giao dịch dầu mỏ từ những năm 1970, vẫn là đồng tiền chiếm ưu thế trên thị trường và dự trữ tiền tệ toàn cầu. Nhưng một số thỏa thuận gần đây và các hội nghị thượng đỉnh cấp cao nhất đã tìm cách làm suy yếu sự thống trị của đồng đô la.
Các liên minh địa chính trị mới, nơi Trung Quốc và Nga đang hợp tác để chống lại trật tự toàn cầu do Hoa Kỳ lãnh đạo, có thể làm suy yếu đồng đô la dầu mỏ.
Trong nhiều năm, Trung Quốc đã tìm cách thiết lập thêm các thỏa thuận thương mại bằng đồng nhân dân tệ để tăng mức độ liên quan của đồng tiền này trên thị trường toàn cầu và thách thức sự thống trị của đồng đô la Mỹ trong thương mại quốc tế, kể cả thương mại năng lượng.
Trong chuyến thăm mang tính bước ngoặt tới thủ đô Riyadh của Ả Rập Saudi vào tháng 12, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc và các quốc gia vùng Vịnh Ả Rập nên sử dụng Sàn giao dịch dầu mỏ và khí đốt quốc gia Thượng Hải làm nền tảng để thực hiện thanh toán bằng đồng nhân dân tệ cho các giao dịch dầu khí.
“Trung Quốc sẽ tiếp tục nhập khẩu một lượng lớn dầu thô từ các nước GCC, mở rộng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng, tăng cường hợp tác phát triển dầu khí thượng nguồn, dịch vụ kỹ thuật, lưu trữ, vận chuyển và lọc dầu, đồng thời tận dụng tối đa Sàn giao dịch dầu mỏ và khí đốt quốc gia Thượng Hải như một nền tảng để thực hiện thanh toán bằng đồng nhân dân tệ trong giao dịch dầu khí,” ông Tập cho biết vào tháng 12, được Reuters dẫn lời.
Mặc dù đồng tiền của Trung Quốc đã thâm nhập vào thương mại toàn cầu, nhưng đồng nhân dân tệ chỉ chiếm 2,7% thị trường, so với tỷ lệ 41% của đồng đô la Mỹ.
Hơn nữa, đồng đô la Mỹ chiếm hơn 58% dự trữ tiền tệ toàn cầu tính đến cuối năm 2022, so với tỷ lệ 2,7% của đồng nhân dân tệ, theo dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Một số thỏa thuận và hội nghị thượng đỉnh trong những tuần gần đây báo hiệu rằng Trung Quốc và Nga đang có động thái cố gắng gạt bỏ đồng đô la Mỹ.
Tháng trước, Chủ tịch Tập Cận Bình đã gặp tổng thống Putin tại Moscow và tổng thống Nga không chỉ tán thành giao dịch bằng đồng nhân dân tệ với Trung Quốc mà còn với các nước khác.
“Chúng tôi ủng hộ việc sử dụng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc trong thanh toán giữa Nga và các nước châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh”, truyền thông Nga dẫn lời ông Putin cho hay.
Theo Putin, hai phần ba thương mại song phương giữa Trung Quốc và Nga đã được thực hiện bằng hai loại tiền tệ quốc gia - đồng nhân dân tệ và đồng rúp.
Trong năm qua, Nga đã chuyển sang giao dịch bằng đồng nhân dân tệ sau lệnh trừng phạt của phương Tây đối với xuất khẩu, nhập khẩu và thương mại năng lượng, khi đồng tiền Trung Quốc đã trở thành lựa chọn thay thế duy nhất của Putin để giảm bớt rủi ro đối với đồng đô la Mỹ và đồng euro, và hạn chế tác động của các lệnh trừng phạt vốn đã chứng kiến tài sản nhà nước của Nga bị tịch thu ở các nước phương Tây.
Tuần trước, Trung Quốc và Brazil đã đồng ý thực hiện các thỏa thuận thương mại song phương bằng đồng tiền riêng của hai nước và loại bỏ đồng đô la Mỹ làm tiền tệ trung gian, trong một động thái khác được coi là nỗ lực của Trung Quốc nhằm làm suy yếu sự thống trị của đồng đô la Mỹ.
Brazil và Trung Quốc là thành viên trong liên minh BRICS gồm năm nền kinh tế lớn mới nổi - Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi.
Cũng trong tuần trước, Trung Quốc được cho là đã hoàn thành giao dịch khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) đầu tiên được thanh toán bằng đồng nhân dân tệ trên Sàn giao dịch dầu mỏ và khí đốt tự nhiên Thượng Hải.
Gã khổng lồ dầu khí nhà nước Trung Quốc CNOOC và TotalEnergies đã hoàn tất giao dịch LNG đầu tiên trên sàn giao dịch này bằng đồng tiền Trung Quốc, sàn giao dịch cho biết trong một tuyên bố được Reuters dẫn lời.
Đồng đô la Mỹ không mất đi quyền lực trong thương mại toàn cầu, đặc biệt là trong thương mại năng lượng, nhưng sự chia rẽ ngày càng lớn giữa một bên là Mỹ và phương Tây, và bên kia là trục Trung Quốc/Nga, có thể khuyến khích Trung Quốc hướng tới thúc đẩy hơn nữa sự hiện diện của đồng nhân dân tệ trong trật tự thế giới mới.
Nguồn tin: xangdau.net
