HÆ¡n má»™t năm qua, giá dầu quốc tế Ä‘ã trải qua nhiều lần biến Ä‘á»™ng to lá»›n. Mặc dù giá dầu trên thế giá»›i biến Ä‘á»™ng liên tục, gây tổn thÆ°Æ¡ng nhất định đối vá»›i nền kinh tế Trung Quốc. NhÆ°ng sá»± tổn thÆ°Æ¡ng này không phải hoàn toàn tiêu cá»±c. Trái lại, Trung Quốc Ä‘ã tận dụng cÆ¡ há»™i này để thâu tóm năng lượng của toàn thế giá»›i. Hệ thống chính trị kinh tế quốc tế hiện thời vẫn chÆ°a chịu tác Ä‘á»™ng rõ ràng, vẫn có sinh mệnh khá lá»›n, sẽ tiếp tục sinh tồn sau khi tiến hành những Ä‘iều chỉnh nhỏ. Thông qua các số liệu để tiến hành phân tích thống kê cho thấy, chiều hÆ°á»›ng giá dầu tÆ°Æ¡ng lai và chiều hÆ°á»›ng phát triển kinh tế toàn cầu sẽ Ä‘i liền vá»›i nhau. Nguyên nhân là do ảnh hưởng từ việc giá đầu biến Ä‘á»™ng đối vá»›i kinh tế là mang tính nhất thời, biến Ä‘á»™ng giá dầu hiện tại Ä‘ang ở mức 60USD – 80USD, Ä‘ây là mức giá mà hai bên cung cầu đều có thể chấp nhận được, trong thời gian sắp tá»›i, giá dầu rất có thể vẫn sẽ tiếp tục biến Ä‘á»™ng loay quanh khoảng giá này.

Tận dụng được sá»± biến Ä‘á»™ng của giá dầu, Trung Quốc Ä‘ã thúc đẩy việc đầu tÆ° năng lượng tại nÆ°á»›c ngoài. Đây chính là chính sách ngoại giao năng lượng của Trung Quốc. nhằm mục Ä‘ích phục vụ cho mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng, phát triển kinh tế.

Ngoại giao năng lượng là má»™t hÆ°á»›ng chính sách đối ngoại má»›i của Trung Quốc. Chính sách này nảy sinh từ nhu cầu ná»™i tại của phát triển và đồng thời là bÆ°á»›c chuyển lá»›n về chiến lược của Trung Quốc.

Trung Quốc Ä‘ã không ngừng tăng cường và củng cố quan hệ vá»›i các quốc gia dầu mỏ, giành sá»± kiểm soát trá»±c tiếp sản lượng dầu nÆ¡i Trung Quốc Ä‘ã đầu tÆ° vào việc thăm dò khai thác. Năm 2006, riêng Tập Ä‘oàn Dầu mỏ và Khí đốt tá»± nhiên Trung Quốc CNOOC Ä‘ã có 44 hạng mục đầu tÆ° tại 18 quốc gia và khu vá»±c có dầu, trị giá trên 7 tá»· USD. Tập Ä‘oàn hóa dầu Trung Quốc cÅ©ng đầu tÆ° hÆ¡n 4 tá»· USD tại hÆ¡n 10 cÆ¡ sở khai thác dầu tại 6 quốc gia ở Trung Đông và châu Phi. Rải khắp từ châu Á, châu Phi, đến Australia, Tây Ban Nha… Trung Quốc đều có các hoạt Ä‘á»™ng thăm dò dầu khí.

Nhà Trung Quốc học của Đức, ông Eberhard Sandschneider, GĐ Há»™i đồng đối ngoại Đức nhận xét, cứ nhìn châu Phi, Trung Mỹ và châu Á, nÆ¡i nào bây giờ cÅ©ng thấy Trung Quốc cÅ©ng tích cá»±c tranh thủ chính phủ các nÆ°á»›c thông qua tăng cường quan hệ thÆ°Æ¡ng mại, cung cấp viện trợ, miá»…n nợ quốc gia, giúp xây dá»±ng đường sá, cầu, cảng…

Thậm chí, Trung Quốc Ä‘ã cùng bắt tay vá»›i Nga và 4 quốc gia Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, và Uzbekistan thúc đẩy cÆ¡ chế hợp tác SOC, thu hút nhiều nÆ°á»›c quan sát, trong Ä‘ó có Iran. Thay vì chủ trÆ°Æ¡ng không liên kết, liên minh, Trung Quốc Ä‘ã thiết lập nên cÆ¡ chế đối thoại thường niên về nhiều vấn đề, bao gồm cả an ninh. Năm 2006, SOC Ä‘ã khiến thế giá»›i xôn xao khi trở thành má»™t CLB Năng lượng vá»›i các thành viên chiếm tá»›i 25% trữ lượng dầu mỏ thế giá»›i. Nói cách khác, Trung Quốc Ä‘ã thiết lập được cho mình má»™t cÆ¡ chế riêng về dầu mỏ, nÆ¡i người ta gọi là “OPEC và bom nguyên tá»­” song hành.

Cách Ä‘ây hÆ¡n 20 năm, Trung Quốc từng là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a lá»›n nhất của Đông Á. Trong chiến tranh Lạnh, nÆ°á»›c này thậm chí còn bán dầu cho các đồng minh vá»›i giá hữu nghị, hầu nhÆ° cho không. Sau những thập kỉ cải cách mở cá»­a, nền kinh tế Trung Quốc vÆ°Æ¡n mình lá»›n mạnh và gắn vá»›i nó là sá»± xuất hiện vấn đề nan giải: năng lượng.

Năm 1993, lần đầu tiên Trung Quốc từ nÆ°á»›c xuất khẩu trở thành nÆ°á»›c nhập khẩu dầu mỏ. Từ 2003, Trung Quốc Ä‘ã vượt qua Nhật Bản trở thành nÆ°á»›c nhập khẩu dầu lá»›n thứ 2 thế giá»›i sau Mỹ. Đến nay, Trung Quốc Ä‘ã vượt Mỹ về lượng dầu nhập khẩu hàng năm. Chỉ riêng Trung Quốc Ä‘ã chiếm tá»›i 1/3 lượng gia tăng nhu cầu dầu lá»­a hàng năm trên thế giá»›i.

Trong khi Ä‘ó, theo phân tích của Tổ chức năng lượng quốc tế, nếu giá dầu mỏ tăng 10 USD thì tăng trưởng kinh tế của thế giá»›i giảm xuống 0,5%, trong Ä‘ó Trung Quốc giảm 0,8%, Mỹ giảm 0,3%, châu Âu giảm 0,5% và Nhật Bản giảm 0,4%.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP vào năm 2020, lượng dầu mỏ tối thiểu mà Trung Quốc cần là 450 triệu tấn/năm, và mức tối Ä‘a là 610 triệu tấn/năm trong khi dá»± Ä‘oán sản lượng dầu mỏ sản xuất trong nÆ°á»›c chỉ đạt từ 180 – 200 triệu tấn. Điều này có nghÄ©a sá»± phụ thuá»™c vào nguồn cung cấp dầu mỏ nÆ°á»›c ngoài chí ít cÅ©ng tá»›i trên 55%.

Theo tính toán của các chuyên gia quốc tế, khi má»™t nÆ°á»›c má»™t năm phải nhập khẩu trên 100 triệu tấn dầu lá»­a, thì nÆ°á»›c Ä‘ó Ä‘ã đối mặt vá»›i nguy cÆ¡ an ninh quốc gia, phải áp dụng các biện pháp ngoại giao, kinh tế, thậm chí cả quân sá»± để đảm bảo an ninh năng lượng. Vì thế, chủ Ä‘á»™ng nguồn cung dầu mỏ Ä‘ã trở thành Ä‘òi hỏi bức thiết của nÆ°á»›c này.

JRJ