Trong vài tháng gần Ä‘ây Trung Quốc tăng cường tích trữ dầu thô và các nguyên liệu chiến lược. Hoạt Ä‘á»™ng này Ä‘ã giúp đảo ngược xu thế giảm giá hàng hóa khi kinh tế thế giá»›i bị chậm lại vào mùa thu năm ngoái.

NhÆ°ng theo giá»›i phân tích, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy má»™t phần Ä‘áng kể những nguyên liệu nhập khẩu Ä‘ã được Chính phủ Trung Quốc Ä‘Æ°a vào kho dá»± trữ chứ không phục vụ sản xuất. 

Báo New York Times cuối tuần qua dẫn lời giám đốc Ä‘iều hành má»™t công ty vận tải biển ở Hồng Kông cho biết hiện có hÆ¡n 90 con tàu biển cỡ lá»›n chở đầy quặng sắt nằm chờ ở các hải cảng, phải hai tuần nữa má»›i dỡ hàng được vì các khả năng bốc xếp và chứa hàng của hải cảng Ä‘ã bị quá tải.

Báo Wall Street Journal dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho biết, trong tháng 5-2009, Trung Quốc nhập khẩu 53,46 triệu tấn quặng sắt, giảm 6,2% từ mức 57 triệu tấn hồi tháng 4 nhÆ°ng tăng 37% so vá»›i lượng nhập khẩu 38,91 triệu tấn hồi tháng 5-2008. 

NhÆ°ng sản lượng thép thật sá»± sá»­ dụng số quặng sắt Ä‘ó lại không tăng tÆ°Æ¡ng ứng. Trong báo cáo nghiên cứu gá»­i khách hàng, Alan Heap, nhà phân tích của Ngân hàng Citigroup, nhận xét: “Từ đầu năm đến nay quặng sắt nhập khẩu vào Trung Quốc tăng 25% nhÆ°ng sản lượng thép chỉ tăng 3% do các nhà máy trong nÆ°á»›c giảm sản xuất, tồn kho nhiều và nhu cầu xuất khẩu yếu á»›t”. 

Không chỉ quặng sắt mà mấy tháng gần Ä‘ây Trung Quốc còn mua nhiều mặt hàng nguyên liệu khác nhÆ° quặng nhôm, đồng, nickel, thiếc, dầu cải và đậu nành. Từ tháng 4, Trung Quốc bắt đầu tích trữ má»™t số lượng lá»›n dầu thô. 

Theo Ngân hàng JP Morgan, trong đợt mua hàng tích trữ này, Trung Quốc phải chịu giá cao, ví dụ, giá quặng sắt hồi tháng 4-2009 cao hÆ¡n 33% so vá»›i năm ngoái, dầu thô cao hÆ¡n 14%, quặng nhôm cao hÆ¡n 16% và đồng tinh luyện cao hÆ¡n 148%. Riêng mặt hàng than Ä‘á, các nhà máy Ä‘iện Trung Quốc phải nhập khẩu than vá»›i mức giá cao hÆ¡n 168% so vá»›i năm ngoái trong lúc cuá»™c thÆ°Æ¡ng lượng về giá vá»›i cá công ty than trong nÆ°á»›c chÆ°a kết thúc được. Bản tin chuyên ngành Metal Bulletin cho biết, nhu cầu của Trung Quốc Ä‘ã đẩy giá quặng sắt lên 75 Ä‘ô la Mỹ/tấn hôm thứ Sáu tuần trÆ°á»›c, thấp hÆ¡n mức 76,5 Ä‘ô la Mỹ/tấn tuần trÆ°á»›c Ä‘ó nhÆ°ng tăng 20% so vá»›i hai tháng trÆ°á»›c. 

Mục Ä‘ích đầu cÆ¡ của Trung Quốc thay đổi theo từng mặt hàng. Các công ty Trung Quốc mua nhiều quặng sắt trên thị trường giao ngay vì dá»± Ä‘oán giá quặng sẽ tăng cao trong các cuá»™c thÆ°Æ¡ng lượng hợp đồng cung cấp hàng năm sắp kết thúc. Đối vá»›i dầu thô và má»™t số kim loại khác, sá»± đầu cÆ¡ nhắm tá»›i những mục tiêu chiến lược, ví dụ họ mua nhiều quặng nhôm và dầu cải để bảo vệ các nhà sản xuất trong nÆ°á»›c khỏi bị tác Ä‘á»™ng bởi xu thế giảm giá trên toàn cầu.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cÅ©ng lÆ°u ý rằng, rất khó xác định tá»· lệ nguyên liệu nhập khẩu được Trung Quốc Ä‘Æ°a vào kho dá»± trữ vì nÆ°á»›c này hiếm khi công bố số liệu chân thá»±c.

Xu thế đầu cÆ¡ tích trữ nguyên liệu của Trung Quốc Ä‘ang gây nên những phản ứng trái ngược trong giá»›i kinh doanh. Ông Tim Huxley, Tổng giám đốc Ä‘iều hành Công ty Vận tải biển Wah Kwong có trụ sở tại Hồng Kông, nhận định: “Có má»™t sá»± tích trữ khổng lồ mọi thứ nguyên liệu” ở Trung Quốc và xu thế này không thể tiếp tục mãi mãi.

Những vụ mua hàng ồ ạt của Trung Quốc Ä‘ã giúp đảo ngược xu thế giảm giá các mặt hàng nguyên liệu chiến lược Ä‘i kèm vá»›i Ä‘à suy thoái kinh tế, nhÆ°ng cÅ©ng làm hạn chế quy mô của công cuá»™c phục hồi kinh tế. Thứ TÆ° tuần trÆ°á»›c, tổ chức dịch vụ đầu tÆ° Moody’s Investor Service công bố triển vọng “tiêu cá»±c” (negative) đối vá»›i các kim loại cÆ¡ bản, khai khoáng và công nghiệp sắt thép ở châu Á - Thái Bình DÆ°Æ¡ng, sau khi Ä‘ã Ä‘Æ°a ra Ä‘ánh giá tÆ°Æ¡ng tá»± ở những khu vá»±c khác trên thế giá»›i. 

“Việc đầu cÆ¡ tích trữ và thay thế sản xuất trong nÆ°á»›c chất lượng thấp bằng nguyên liệu nhập khẩu chất lượng tốt hÆ¡n của Trung Quốc Ä‘ã há»— trợ cho đợt tăng giá gần Ä‘ây của nhiều loại kim loại căn bản, nhÆ°ng chúng tôi không nhìn thấy má»™t sá»± đảo chiều Ä‘áng kể và có tính bền vững trong nhu cầu tiêu thụ cho đến khi nào các nền kinh tế lá»›n của Mỹ, châu Âu và Nhật Bản hồi phục lại”, ông Terry Fanous, Phó chủ tịch cao cấp của Moody’s tại Sydney, nhận định và nói thêm rằng các nền kinh tế hàng đầu không có khả năng phục hồi cho đến tận năm sau. 

Ở góc Ä‘á»™ tích cá»±c, nhờ giá nguyên liệu tăng trở lại, chỉ số giá hàng hóa toàn cầu Standard & Poor’s GSCI Ä‘ã tăng 42% từ Ä‘iểm thấp nhất ngày 18-2 nhÆ°ng vẫn chÆ°a bằng má»™t ná»­a so vá»›i mức giá đỉnh lập nên ngày 3-7 năm ngoái. 

CÅ©ng nhờ giá tăng, má»™t số công ty khoáng sản bắt đầu đẩy mạnh sản xuất trở lại sau thời gian im ắng. Theo báo Wall Street Journal, Công ty thép Severstal của Nga Ä‘ã tăng năng lá»±c sản xuất quặng sắt từ 30% công suất hồi tháng 1-2009 lên 80% hiện nay và dá»± trù hoạt Ä‘á»™ng hết công suất trong tháng 7 tá»›i. Công ty LKAB của Thụy Điển, chuyên sản xuất quặng sắt chất lượng cao, cÅ©ng cho biết sẽ rút ngắn thời gian nghỉ hè từ tám tuần xuống năm tuần để sá»›m khôi phục sản xuất, Ä‘áp ứng nhu cầu Ä‘ang tăng của Trung Quốc và tranh thủ lúc giá quặng sắt lên cao nhất trong bốn tháng qua.

Nhà sản xuất quặng sắt hàng đầu của Brazil, Công ty MMX Mineracao e Metalicos, thông báo sắp phục hồi việc khai thác quặng sắt ở mỏ Corumba bị Ä‘óng cá»­a tháng 12 năm ngoái do nhu cầu suy yếu. Theo ông Sanjay Mehta, Giám đốc Ä‘iều hành tập Ä‘oàn Essar Global - công ty Ä‘a quốc gia của Ấn Độ chuyên kinh doanh sắt thép, vận tải biển và công nghiệp nặng, hiện nay các nhà máy thép ở Bắc Mỹ hoạt Ä‘á»™ng khoảng 50-60% công suất, ở Trung Quốc khoảng 70% và ở Ấn Độ là 100%. 

Vài chuyên gia khác cÅ©ng hy vọng giá nguyên liệu sẽ tiếp tục tăng vì tin rằng kinh tế Mỹ và châu Âu Ä‘ang bÆ°á»›c vào giai Ä‘oạn hồi phục sau khủng hoảng.

NhÆ°ng nhiều chuyên gia khác không hoàn toàn đồng ý nhÆ° vậy. Ông Richard S. Elmand, Tổng giám đốc Ä‘iều hành tập Ä‘oàn kinh doanh Ä‘a ngành Noble Group, nhận định nhu cầu thép xây dá»±ng ở Trung Quốc Ä‘ang hồi phục vì chính quyền trung Æ°Æ¡ng và địa phÆ°Æ¡ng nÆ°á»›c này đẩy nhanh các dá»± án hạ tầng cÆ¡ sở sá»­ dụng nguồn vốn kích cầu của chính phủ, nhÆ°ng nhu cầu thép cao cấp dùng trong sản phẩm tiêu dùng vẫn không tăng, mặc dù Chính phủ Trung Quốc Ä‘ã bỏ ra hÆ¡n 1 tỉ Ä‘ô la Mỹ trợ giá cho nông dân mua xe hÆ¡i cỡ nhỏ và đồ dùng gia Ä‘ình. 

Để chứng minh rằng đợt tăng giá nguyên liệu sẽ không kéo dài mà lên xuống theo hoạt Ä‘á»™ng đầu cÆ¡ của Trung Quốc, ông Elmand dá»±a vào bảng giá cÆ°á»›c vận tải biển; theo Ä‘ó, giá thuê tàu ở Hồng Kông hiện thời là 58.000 Ä‘ô la Mỹ/ngày, sẽ chỉ còn 24.000 Ä‘ô la Mỹ/ngày nếu thuê vào năm 2010 hoặc 2011, khi tàu nhiều hÆ¡n hàng.

Ông Kenneth Koo, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc hãng tàu biển Tai Chong Cheang Steamship ở Hồng Kông, cÅ©ng lo lắng nhÆ° vậy. “Hai tuần qua thật sôi nổi. NhÆ°ng thay vì tán dÆ°Æ¡ng sá»± hồi sinh của thị trường vận tải hàng khô, tôi rất lo rằng chúng ta Ä‘ang chứng kiến má»™t quả bóng Ä‘ang được bÆ¡m lên. Và cÅ©ng nhÆ° mọi quả bong bóng trong quá khứ, nó không phình lên mãi được”.

( ATPvietnam )