Phía bắc Alberta của Canada là vá»±a dầu khổng lồ Ä‘áp ứng nhu cầu năng lượng tÆ°Æ¡ng lai cho Mỹ. Tuy nhiên, Trung Quốc trong cÆ¡n khát dầu mỏ ngày càng mãnh liệt cÅ©ng sẵn sàng móc hầu bao để có phần tại Ä‘ây.

Trung Quốc Ä‘ang tham gia vào các dá»± án xây dá»±ng đường ống dẫn dầu tại Canada. Ảnh: CNN

Alberta có trữ lượng dầu mỏ lá»›n thứ ba thế giá»›i – hÆ¡n 170 tá»· thùng. Sản lượng cát chứa dầu 1,5 triệu thùng má»™t ngày được dá»± báo sẽ tăng gần gấp 3 lần lên 3,7 triệu thùng vào năm 2025. Về tổng thể, Alberta có lượng dầu còn lá»›n hÆ¡n cả Nga và Iran, chỉ đứng sau Ảrập Xêút và Venezuela.

Lượng cát chứa dầu ở Ä‘ây lá»›n đến mức có thể Ä‘áp ứng đủ nhu cầu của cả hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giá»›i khi sản lượng được gia tăng trong vài năm tá»›i. NhÆ°ng Ä‘iều Ä‘ó cÅ©ng có nghÄ©a sẽ phải xây dá»±ng hai đường ống dẫn dầu: má»™t về phía nam tá»›i bờ biển vịnh Texas cho Mỹ, má»™t về phía tây hÆ°á»›ng ra Thái Bình DÆ°Æ¡ng cho Trung Quốc.

Đa số đều tin rằng cả hai đường ống trên đều sẽ được xây dá»±ng. NhÆ°ng nếu Mỹ không khẩn trÆ°Æ¡ng xúc tiến thì Canada có thể sẽ quay sang Trung Quốc, vì họ cho rằng Mỹ không muốn dính dáng đến thứ mà các nhà môi trường gọi là “dầu bẩn” do nó làm gia tăng phát thải khí nhà kính.

Thị trường xuất khẩu dầu lá»›n duy nhất của Canada là Mỹ. Song, sản phẩm cát chứa dầu và đường ống vận chuyển liên tục bị các nhà hoạt Ä‘á»™ng môi trường phản đối, thêm vào Ä‘ó là nhu cầu ngày càng lá»›n đến từ châu Á mà Trung Quốc là má»™t Ä‘iển hình, Canada Ä‘ang muốn Ä‘a dạng hóa thị trường của mình.

Theo Hiệp há»™i Các nhà sản xuất Dầu mỏ Canada, Alberta nằm trong số những nÆ¡i hiếm hoi trên thế giá»›i mà các công ty dầu mỏ có thể đầu tÆ°, bởi Ä‘a số trữ lượng dầu trên thế giá»›i đều bị các chính phủ quản lý. Chỉ 22% tổng trữ lượng trên toàn cầu được dành cho đầu tÆ° tÆ° nhân, và 52% trong số Ä‘ó nằm tại Alberta.

Hãng dầu nhà nÆ°á»›c của Trung Quốc là Sinopec Ä‘ã tham gia vào dá»± án trị giá 5,5 tá»· USD của công ty dầu mỏ Enbridge tại Alberta, xây dá»±ng hệ thống đường ống Northern Gateway Pipeline từ Alberta đến tỉnh British Columbia ven Thái Bình DÆ°Æ¡ng. Tháng trÆ°á»›c, Lloyd Snelgrove – người đứng đầu cÆ¡ quan tài chính của Alberta Ä‘ã tiếp xúc vá»›i Sinopec và CNOOC – má»™t công ty kinh doanh dầu mỏ lá»›n khác của Trung Quốc và những ngân hàng lá»›n nhất nÆ°á»›c này.

“Họ nói rằng nếu các bạn cần tiền thì chúng tôi có tiền, các bạn cần kiến thức chuyên môn chúng tôi cÅ©ng có, các bạn cần thứ gì chúng tôi đều có thứ Ä‘ó”, ông Snelgrove nói.

Ngoài việc có phần trong dá»± án đường ống Northern Gateway, Sinopec còn chi 4,6 tá»· USD để sở hữu 9% trong dá»± án cát dầu Syncrude lá»›n nhất Canada. Năm 2009, PetroChina – hãng dầu khí hàng đầu châu Á Ä‘ã mua lại 1,7 tá»· USD của tập Ä‘oàn Athabasca Oil Sands Corp.

Zhang Junsai, đại sứ Trung Quốc tại Canada, nói nÆ°á»›c ông sẵn sàng đầu tÆ° mạnh tay vào Canada. Ông cho hãng tin AP biết việc tập Ä‘oàn China Investment Corp. chọn Toronto để đặt trụ sở đầu tiên tại nÆ°á»›c ngoài là má»™t tín hiệu tốt. Họ Ä‘ã đầu tÆ° 800 triệu USD vào tập Ä‘oàn Penn West Energy có trụ sở tại Calgary trong năm ngoái và 1,5 tá»· USD vào công ty khai mỏ Teck Resouces của Canada năm 2009.

Khoảng má»™t ná»­a lượng dầu tiêu thụ của Mỹ là nhập khẩu. Canada là nhà cung cấp lá»›n nhất – chiếm 23,3%, sau Ä‘ó là Venezuela 10,7%. Tại Trung Đông, Ảrập Xêút xuất khẩu dầu nhiều nhất cho Mỹ vá»›i 10,4%.

Ông David Goldwyn – cá»±u quan chức về năng lượng tại Bá»™ Ngoại giao Mỹ tin rằng đường ống dẫn dầu tá»›i Texas sẽ được triển khai, nhất là trong bối cảnh bất ổn tại Trung Đông có thể làm gián Ä‘oạn nguồn cung. Ngoài ra, không có mối Ä‘e dọa nào từ việc Trung Quốc tiến tá»›i Canada vì có thừa dầu cho tất cả những nÆ°á»›c quan tâm.

Ông Glodwyn nhận định bằng cách đầu tÆ° để tăng sản lượng dầu của Canada, Trung Quốc Ä‘ang “nuôi chiếc bánh” để Ä‘áp ứng nhu cầu của mình. Điều Ä‘ó có lợi hÆ¡n việc “nhặt nhạnh” nguồn cung từ “chiếc bánh” hiện tại và tạo ra cuá»™c cạnh tranh về dầu mỏ tại Ä‘ây.

Trái lại, gần nhÆ° chắc chắn Trung Quốc sẽ phản ứng tiêu cá»±c nếu bị từ chối. Người đứng đầu cÆ¡ quan năng lượng của Alberta ông Ron Liepert lo ngại đầu tÆ° từ phía Trung Quốc sẽ không còn nếu Canada không ủng há»™ đường ống dẫn dầu tá»›i bờ biển phía tây.

Cá»±u Bá»™ trưởng Quốc phòng Mỹ William Cohen cho rằng bất kỳ sá»± hợp tác nào về dầu mỏ giữa Trung Quốc và Canada đều phải được tiến hành trên tinh thần ngoại giao và cẩn trọng, không làm tổn hại đến lợi ích của Mỹ. Ông nói Canada có thể làm bất cứ Ä‘iều gì họ muốn, nhÆ°ng Canada cÅ©ng hiểu họ có mối liên hệ chặt chẽ và mang tính sống còn vá»›i Mỹ.

Eddie Goldenberg, chánh văn phòng cá»±u Thủ tÆ°á»›ng Canada Jean Chretien thì khẳng định nÆ°á»›c này không cần quan tâm đến việc liệu má»™t số quan chức Mỹ có ngờ vá»±c chuyện Canada có bán dầu cho Trung Quốc hay không.

“Chúng ta không phải là bang thứ 51 của Mỹ. Mỹ không có quyền quyết định Canada sẽ bán dầu cho ai”, ông nói.

Nguồn tin: CNBC